Qatar krijgt de volle lading voor de schrijnende omstandigheden waarin arbeidsmigranten er moeten werken. Toch is de Europese Unie zelf ook niet vrij van schuld. Zo worden in Nederland steeds vaker krappe appartementen ontdekt waar arbeidsmigranten met veel te veel mensen in onveilige omstandigheden leven.
“In de afgelopen twee jaar zijn er in Nederland meer slachtoffers van arbeidsuitbuiting gemeld dan voorheen. Dit is ernstig, aangezien het hier echt gaat om mensonterende zaken”, vertelt de Nederlandse Nationaal Rapporteur Mensenhandel. Ook de Nederlandse Rekenkamer trok in september voor het tweede jaar op rij aan de alarmbel. De titel van hun rapport laat niets aan de verbeelding over: Daders vrijuit, slachtoffers niet geholpen.
Arbeidsmigranten komen vooral voor in sectoren die bekendstaan om hun lage lonen en hoge kans op misstanden. Denk daarbij aan de transportsector, de vleesindustrie, of de logistieke sector. In Nederland zijn arbeidsmigranten erg populair voor seizoensarbeid in de landbouw.
Jongerius: “Je kunt arbeidsmigranten niet bestellen per kilo”
In zowat alle EU-lidstaten komen bedrijven werknemers te kort. Naar arbeidsmigranten van buiten de EU is dan ook veel vraag. Brussel stak daarom de handen uit de mouwen en koppelde een Europese verblijfs- en arbeidsvergunning aan elkaar, wat het makkelijker moet maken voor werkgevers om niet-Europees personeel aan te nemen.
Maar Europarlementariër Agnes Jongerius is er niet over te spreken dat de Europese Commissie het daarbij naliet om ook betere werk- en leefomstandigheden voor arbeidsmigranten af te dwingen. “Je kunt arbeidsmigranten niet bestellen per kilo. Het gaat om mensen die dromen en behoeften hebben, maar vooral ook rechten”, vertelt ze. “Arbeidsmigranten worden bij de vleet uitgebuit. Ze moeten betere bescherming krijgen en dezelfde rechten als alle andere werknemers in Europa.”
Jongerius wil daarom dat voordat hun werk begint, het duidelijk is wie de werkgever is. Nu worden er vaak schimmige constructies met uitzendbureau’s of onderaannemers gebruikt waardoor het niet altijd duidelijk is wie aansprakelijk is voor de misstanden. Daarnaast wil Jongerius meer duidelijkheid over het salaris en het werkrooster zien: “Vaak wordt het arbeidscontract en de vergunning door de werkgever achtergehouden. Daar moeten fikse boetes op komen te staan. Anders kun je als arbeidsmigrant nooit voor je rechten opkomen.”
