Drie jaar geleden hebben we als Europese Commissie een belofte gedaan. We hebben een brede EU-strategie voor de rechten van het kind en een Europese kindergarantie gepresenteerd. Deze zijn samen met kinderen en voor kinderen tot stand zijn gekomen. Het uitgangspunt hiervan is dat elk kind in Europa en de rest van de wereld dezelfde rechten moet hebben.

Elk kind moet kunnen leven zonder discriminatie, intimidatie en geweld, in welke vorm dan ook. We hebben niet alleen beloofd de rechten van het kind te bevorderen. We hebben ook beloofd om deze te handhaven, na te leven en er verantwoordelijkheid voor te nemen.

Geweld en zelfmoord

Geweld tegen kinderen blijft zowel binnen als buiten de EU een groot probleem. De statistieken laten zien dat we snel moeten handelen. Zo blijkt uit onderzoek dat naar schatting 20 procent van de kinderen in de EU te maken krijgt met een vorm van seksueel misbruik. Uit datzelfde onderzoek blijkt dat zelfmoord de op één na belangrijkste doodsoorzaak is onder kinderen van 15 tot 19 jaar. En 29 procent van de 15-jarigen geeft aan vaak te worden gepest. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie krijgt de helft van alle kinderen ter wereld jaarlijks te maken met een vorm van geweld.

Dit geweld heeft ook nadelige gevolgen voor de economie, met kosten die oplopen tot 8 procent van het mondiale bbp. Overheidsoptreden (of een gebrek daaraan) heeft een grotere impact op kinderen dan op welke andere groep in de samenleving dan ook. Hen beschermen is zowel een wettelijke als een morele verplichting. Het is ook een langetermijninvestering in de samenleving. De Europese Commissie vond het daarom nodig om een aanbeveling te doen over het op elkaar afstemmen van de verschillende systemen om kinderen te beschermen. Dit is meer dan een beleidsdocument. Het vormt een hoogtepunt in onze aanhoudende inspanningen. We willen ervoor zorgen dat het recht van elk kind op een veilige en liefdevolle omgeving werkelijkheid wordt.

De stem van kinderen

In deze aanbeveling pleiten wij voor een brede aanpak. Die aanpak moet gericht zijn op het voorkomen van misdaden en op de bescherming van kinderen. De aanpak moet ervoor zorgen dat systemen voor kinderbescherming in kunnen spelen op de uiteenlopende behoeften van alle kinderen. Dit is van wezenlijk belang bij de aanpak van actuele problemen. We denken daarbij aan online seksueel misbruik en seksuele uitbuiting van kinderen, sociaaleconomische uitsluiting en de bescherming van minderjarige migranten.

Onze acties worden geleid door een eenvoudig, maar krachtig principe: “Niets voor ons, zonder ons”. Via ons nieuwe platform voor de participatie van kinderen hebben al meer dan 1.000 kinderen actief bijgedragen aan beleid. Beleid dat van invloed is op hun leven. Het gaat om thema’s als digitale veiligheid en het bestrijden van online en offline pesten en misbruik. Het gaat over geweld op scholen en de situatie van kinderen in alternatieve zorg. De stem van kinderen heeft niet alleen ons begrip verbeterd. Maar heeft ook geleid tot EU-beleid waarin meer rekening wordt gehouden met kinderen.

Meer samenwerking

De schokkende statistieken over geweld tegen kinderen zijn niet slechts cijfers. Achter de cijfers gaan kinderlevens schuil. Die levens willen we verbeteren met doortastende maatregelen en samenwerkende zorgsystemen. Zorgsystemen waaraan de hele samenleving bijdraagt.

Onze aanbeveling is erop gericht de samenwerking tussen de lidstaten verder te bevorderen. Er moeten meer middelen komen. En hervormingen moeten ervoor zorgen dat kinderen beter beschermd worden.

De Commissie heeft al een vooruitgang geboekt voor de rechten en bescherming van kinderen die politieke cycli overstijgt. Gezamenlijk hebben we niet alleen de bescherming van kinderen verbeterd. We hebben ook onze jongste burgers mondiger gemaakt door hen actief te laten bijdragen aan een rechtvaardiger samenleving. Dit werk moet worden voortgezet.

We hebben nog een lange weg te gaan om onze kinderrechtenstrategie te laten werken voor alle kinderen. Maar de stappen die we al hebben gezet vind ik bemoedigend. Met ons werk hebben we nooit alleen oplossingen voor de korte termijn willen bieden. We hebben geprobeerd een basis te leggen voor duurzame verandering. Dit zal de leidraad van de Commissie blijven in haar strijd voor de rechten van het kind, zodat geen enkel kind aan zijn lot wordt overgelaten.

Meer over deze zes fases in het Europese besluitvormingsproces lees je hier.