Woensdag 29 november
GroenLinks/PvdA doet het goed bij Nederlandse kiezers in buitenland
GroenLinks/PvdA was het meest populair bij Nederlandse kiezers in het buitenland. De partij wist 19730 stemmen binnen te halen. De VVD deed het ook goed met 12011 stemmen. De twee partijen worden gevolgd door NSC en D66 met respectievelijk 8370 en 7243 stemmen. De grote winnaar in Nederland doet het bij de Nederlanders in het buitenland minder goed. 4380 mensen stemden op de PVV.
De uitslag heeft mogelijk nog gevolgen voor de uiteindelijke zetelverdeling van de Tweede Kamer. D66 krijgt er misschien een zetel bij ten koste van de SP.
Weber bang voor Wilders
De fractieleider van de Europese christendemocraten (EVP), Manfred Weber, zegt dat het nu of nooit is voor de EU om grip op migratie te krijgen. Anders gaan we een opleving van extreemrechts over het hele continent zien bij de volgende Europese verkiezingen. Dat schrijft nieuwssite Politico. Geert Wilders’ verkiezingsoverwinning heeft volgens Weber alles te maken met het feit dat de Nederlandse regering het niet eens kon worden over migratie.
Overheid mag hoofddoek verbieden
Het Europees Hof heeft besloten dat “neutraliteit van de openbare dienst” een legitieme reden kan zijn voor de overheid om zijn werknemers het dragen van hoofddoeken te verbieden. Op voorwaarde dat er dan geen onderscheid wordt gemaakt en dat alle religieuze en levensbeschouwelijke tekens dan verboden worden.
De keuze daarbij is aan de lidstaat. Die kan kiezen voor volledige neutraliteit, enkel neutraliteit voor loketfuncties of alles gewoon toestaan. De Europese rechter kreeg de zaak op zijn bord nadat een ambtenaar van de Belgische gemeente Ans in verzet was gegaan tegen het hoofddoekenverbod op haar werk.
‘Bodemberoerende visserij is niet altijd schadelijk’
Europarlementariër Anja Haga (CU) zoekt een tussenoplossing voor bodemberoerende visserij. De Europese Commissie wil vissers verbieden om in beschermde gebieden te vissen door kettingen over de zeebodem te slepen om vissen te vangen. De techniek is schadelijk voor de flora en fauna op de bodem. Maar volgens Haga zijn er soortgelijke technieken die minder schade veroorzaken.
Zo is er de Deense zegen of de zogeheten ‘twinrig’. Daarmee worden dezelfde soort vissen op de zeebodem gevangen, maar met minder schade aan de flora en fauna op de bodem. Haga stelt voor daar meer gebruik van te maken. Over pulsvissen, de techniek die populair was onder Nederlandse vissers, houdt ze wijselijk haar mond. In Brussel wordt de techniek die gebruikmaakt van stroomschokjes gezien als dierenmishandeling.
Lees er meer over in de dagelijkse nieuwsbrief van Bert van Slooten: De Dagvangst.
Wie gaat er naar de COP28-klimaattop?
Morgen is het zover. Dan begint de VN-klimaattop (COP28). Net voor aanvang zei Paus Franciscus al af. Hij heeft griep. En ook de Amerikaanse president Joe Biden gaat er niet bij zijn. Hij heeft het volgens woordvoerders te druk met andere zaken.
Maar wie gaat er wel? Uit Nederland pakt een kleine delegatie het vliegtuig. Zo is natuurlijk de nieuwe Europese klimaatcommissaris Wopke Hoekstra erbij. Hij hoopt landen te overtuigen minder subsidies uit te geven aan fossiele brandstoffen. En dan zijn er ook nog een paar Europarlementariërs. Zo gaat Mohammed Chahim (PvdA) maar ook Bas Eickhout (GroenLinks) en Jan Huitema (VVD).
De VN-klimaattop begint donderdag 30 november en is pas op 12 december afgelopen. Het doel is om met landen van over de hele wereld afspraken te maken om de opwarming van de aarde tegen te gaan.
Dinsdag 28 november
Lagarde trekt met groene boodschap naar het Europees Parlement
Christine Lagarde, voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB), heeft het Europees Parlement toegesproken tijdens een bijeenkomst van de commissie Economische en Monetaire Zaken.
Over de economische vooruitzichten van de eurozone meldde Lagarde dat de economische activiteit in de eurozone de afgelopen kwartalen is gestagneerd en naar verwachting zwak zal blijven tot het einde van het jaar. Ze wees op de impact van hogere rentetarieven, zwakke buitenlandse vraag en verminderde impuls van de heropening van de economie na de pandemie. Ondanks de huidige stagnatie verwacht Lagarde dat de economie zich in de komende jaren zal versterken. Over de inflatie verklaarde ze dat deze in oktober verder daalde naar 2,9 procent.
Een ander belangrijk onderwerp dat ze aansneed, was het integreren van klimaatveranderingsoverwegingen in het monetair beleid. Ze legde uit dat de ECB stappen onderneemt om klimaatgerelateerde financiële risico’s in haar balans op te nemen en dat ze zich inzet voor de verdere decarbonisatie van haar portefeuilles, in lijn met de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs.
‘Combineer uitbreiding van de EU met hervormingen’
PvdA-Europarlementariër Thijs Reuten wil dat hervorming van de EU hand in hand gaat met uitbreiding. Europarlementariërs spraken dinsdag over een rapport dat stelt dat uitbreiding van de Europese Unie van groot belang is, maar dat er ook hervormingen nodig zijn om fatsoenlijk te functioneren nadat grote landen toe zijn getreden.
Er wordt sinds de oorlog in Oekraïne weer over gepraat. Oekraïne kreeg toezeggingen dat het lid kon worden van de EU, maar kan de EU nog wel juist functioneren als een land met meer dan 30 miljoen inwoners in Brussel vertegenwoordigd wordt? Er zijn zorgen over het aantal Eurocommissarissen, nu 27 (één per land). En hoeveel zetels moeten lidstaten inleveren in het Europees Parlement als ze herverdeeld worden nadat Oekraïne is toegetreden?
Reuten, die zelf een amendement indiende op het rapport, ziet mogelijkheden. Juist wanneer er gepraat wordt over uitbreiding kan er gepraat worden over hervorming. Niet alleen in het Europees Parlement maar ook door de lidstaten. Die hebben zich tot nu toe redelijk stil gehouden. Reuten hoopt met dit rapport de discussie weer op te warmen.
Maandag 27 november
Commissie werkt aan ambitieus plan tegen omzeiling van sancties
De EU is bezorgd dat bedrijven sancties tegen Rusland omzeilen via derde landen (niet-EU-landen). De uitvoer van westerse landen naar voormalige Sovjetrepublieken (zoals bijvoorbeeld Kazachstan) zit immers flink in de lift. Deze landen exporteren op dit moment op hun beurt veel meer naar Rusland.
De Europese Commissie wil hieraan paal en perk stellen. Het werkt aan een plan waarbij buitenlandse bedrijven die bepaalde producten vanuit de EU willen importen een bedrag op een geblokkeerde rekening moeten storten. Wanneer vervolgens wordt vastgesteld dat ze de producten doorvoeren naar Rusland, kunnen ze naar dat geld fluiten.
Het plan zorgt echter voor grote verdeeldheid onder de lidstaten. Heel wat landen vinden de plannen te verregaand en zien praktische problemen bij de uitvoering.
PV voert actie tegen vrouwengeweld
Het is een opmerkelijk gezicht: voor de Nederlandse Permanente Vertegenwoordiging (EU-ambassade) liggen vandaag oranje stenen. De Nederlandse EU-ambassade nodigt voorbijgangers uit om de actie tegen geweld op vrouwen te steunen. “Kom langs bij de Nederlandse Permanente Vertegenwoordiging om een oranje vredessteen te ondertekenen, omdat wij vinden dat meisjes rocken.”
Onder meer Europarlementariër Samira Rafaela (D66) en Eurocommissaris Wopke Hoekstra (Klimaat) kwamen al langs. Later loopt ook minister Liesje Schreinemacher (Handel) langs.
Vrijdag 24 november
Cadeau voor de koning
CDA-Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik overhandigde een cadeautje aan Koning Willem-Alexander en koningin Maxima. Het cadeautje, heerlijke Twentse krentenwegge, kreeg het koningspaar als bedankje voor het bezoek dat Europarlementariërs eerder deze maand aan de Koning brachten.
Nederlandse Europarlementariërs gingen toen langs in Den Bosch. Er werd gesproken over klimaatverandering, uitbreiding van de Europese Unie, maar ook de verkiezingen van volgend jaar.
Donderdag 23 november
Europarlementariërs willen verdragsverandering
Europarlementariërs willen de Europese verdragen aanpassen. Het doel: de EU democratischer maken. Onder leiding van de Belgische oud-premier Guy Verhofstadt stemde een krappe meerderheid voor verdragsverandering. Dat is nodig omdat in de verdragen staat hoe de Europese instanties functioneren. En dat willen de Europarlementariërs veranderen.
Ze willen bijvoorbeeld af van het vetorecht dat EU-landen in de Raad kunnen gebruiken. Hongarije heeft dat recht bijvoorbeeld vaak ingezet om steun aan Oekraïne te blokkeren. Tegelijkertijd willen ze het Europees Parlement meer macht geven. Europarlementariërs moeten het recht krijgen om zelf met wetsvoorstellen te komen en ze willen een grotere rol bij het bepalen wie uiteindelijk voorzitter van de Europese Commissie wordt.
Een kabinet over rechts: Wat betekent het voor de EU?
De uitslag is binnen. De PVV werd verreweg de grootste partij en het is aan voorman Geert Wilders om een regering te gaan vormen. Maar hoe gaat die eruitzien en wat betekent dat voor Europa?
Een kabinet met PVV, VVD, NSC en BBB gaat zich hard opstellen in Brussel. De verkiezingsprogramma’s van de partij uiten kritiek op de Europese Unie. Ze willen strengere regels op migratie en minder geld naar Europa.
Maar ook zonder de PVV is een regering te vormen. VVD, GroenLinks-PvdA, NSC en D66 zou een mogelijkheid zijn. In dat geval kan Brussel rustig ademhalen. Onder dit kabinet zouden Brusselse klimaatplannen doorgezet worden en zet het kabinet in op een transparantere EU.
Lees meer in de dagelijkste nieuwsbrief van hoofdredacteur Bert van Slooten.
Woensdag 22 november
Commissie legt Rabobank boete op van 26,6 miljoen euro vanwege handelskartel euro-obligaties
Onderzoek van de Commissie heeft aan het licht gebracht dat tussen 2006 en 2016 Rabobank en Deutsche Bank, via sommige van hun handelaren, commercieel gevoelige informatie hebben uitgewisseld en hun handelsstrategieën hebben gecoördineerd. De handelaren gebruikten daarvoor e-mails, directe berichten en online chatrooms. De Rabobank krijgt een boete van 26,6 miljoen euro. De Deutsche Bank krijgt geen boete omdat zij het kartel verklikte aan de autoriteiten.
Pesticidewet zorgt voor Straatsburgs vuurwerk
Een meerderheid van het Europees Parlement heeft tegen een nieuwe Europese wet gestemd die pesticidegebruik fors aan banden moest leggen. Een blok van de Europese christendemocraten, liberalen en uiterst rechts had de wet tijdens een uitlopende stemming eerst afgezwakt.
Zo werd de verplichting om het gebruik van landbouwgif tegen 2030 met minstens 50 procent te verminderen uit de wet gestemd. Ook de verplichting om het gebruik van gevaarlijk landbouwgif met minstens 65 procent te verminderen tegen 2030 haalde het niet. De linkerzijde van het Parlement vond de afzwakking van de originele plannen zo groot dat ook zij uiteindelijk de wet wegstemden.
“Rechtse en extreemrechtse partijen hebben vandaag gekozen voor méér landbouwgif in ons milieu en in onze leefomgeving”, reageert PvdD-Europarlementariër Anja Hazekamp. “Zij hebben zich duidelijk voor het karretje laten spannen van de pesticidenindustrie. Een desastreus besluit voor ons milieu en voor de gezondheid van mens en dier.”
Bert-Jan Ruissen van de SGP reageert dan weer tevreden: “Een verplichte halvering van het gebruik gewasbeschermingsmiddelen roept grote vragen op. Blijft er zo wel genoeg ruimte over om in te kunnen grijpen bij ziekten en plagen?”
Bovendien zou in gevoelige gebieden zelfs helemaal geen gewasbeschermingsmiddelen meer gebruikt mogen worden. Ruissen: “Maar wat zijn ‘gevoelige gebieden’? De definitie was problematisch. Het zou leiden tot een totaalverbod op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in grote delen van Europa, met alle gevolgen van dien voor de voedselproductie.”
Hoekstra: ‘Data nodig om bossen te beschermen’
Klimaatcommissaris Wopke Hoekstra wil meer data over bossen. Europese bossen zijn ontzettend belangrijk voor het opslaan van CO2. Gezonde bossen zouden de Europese Unie dus enorm kunnen helpen met het behalen van de klimaatdoelen. Niet alleen dat, bossen voorkomen droogtes en kunnen ook de schade van overstromingen beperken.
Maar het gaat niet overal even goed. Bossen kampen met insecten, droogtes en bosbranden. Dat moet in kaart gebracht worden, vindt Hoekstra. Zodra er genoeg data zijn, kan de EU met wetgeving komen om bossen beter te beschermen en ervoor te zorgen dat ze meer CO2 opvangen.
Waar is Frans?
De verkiezingen zijn begonnen. Overal in Nederland lopen mensen de stemhokjes in en uit. Ook in Maastricht. Onze voormalige Eurocommissaris Frans Timmermans ging er stemmen. Het is immers zijn geboortestad. Vannacht was het de eerste nacht tijdens deze campagne dat hij slecht kon slapen. Ook oud-Eurocommissarissen kunnen zenuwachtig zijn.
Timmermans was dinsdag nog op de universiteit in Maastricht, waar hij met studenten in gesprek ging. Hij merkt dat studenten zich druk maken over hun studieschulden maar ook de polarisatie in Nederland.
Dinsdag 21 november
Orban blokkeert Oekraïens EU-lidmaatschap
Begin deze maand zette de Europese Commissie eindelijk het licht op groen voor Oekraïens EU-lidmaatschap. Als de Europese leiders daar in december ook mee akkoord gaan, kunnen de toetredingsonderhandelingen officieel beginnen. Voor die Europese top ligt er ook een voorstel op tafel om de hulp aan Oekraïne met 50 miljard euro te verhogen.
Maar in een brief aan Raadsvoorzitter Charles Michel heeft de Hongaarse premier Viktor Orban gedreigd zijn veto in te zetten. Orban vindt dat de huidige Oekraïnestrategie van de EU niet werkt omdat het voor hem duidelijk is dat Oekraïne Rusland nooit zal kunnen terugdringen. Hij pleit er daarom voor om de strategie volledig om te gooien.
Europese politiediensten gaan data sneller delen
Het Europees Parlement en de EU-lidstaten zijn het eens over nieuwe wetgeving die het makkelijker maakt om data uit te wisselen tussen Europese politiediensten. De Nederlandse politie deelt bijvoorbeeld al veel informatie met de Duitse en de Belgische politie. Via het nieuwe systeem gaat dat nu automatisch en worden meer data gedeeld.
Zo wil de EU een centraal punt om data over criminelen of voertuigen op te slaan. Ook worden foto’s van verdachten sneller gedeeld. De wet moet ervoor zorgen dat Europese politiediensten meer kunnen doen tegen drugscriminaliteit, mensensmokkel en de georganiseerde misdaad.
Maandag 20 november
Nederland helpt Frankrijk bij wegpompen regenwater
Noord-Frankrijk staat blank door extreme regenval. Een Nederlands team is dit weekend naar Frankrijk vertrokken om te helpen. Met drie vrachtwagens worden de vier noodpompen én een kraan vervoerd naar de Franse stad Duinkerke. Er reizen ook vijf of zes Nederlandse experts mee. Elke pomp kan 5 miljoen liter water per uur verwerken.
Omdat Frankrijk gevraagd heeft om EU-noodhulp, zal de EU 75 procent van de Nederlandse hulp vergoeden. De rest betaalt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Hoeveel het in totaal gaat kosten, is afhankelijk van hoe lang de pompen nodig zijn.
“De situatie in Frankrijk wordt met elke druppel nijpender”, vertelt minister Mark Harbers (VVD). “De regen die uit de lucht valt, kan daar niet meer goed worden afgevoerd. Daarom vind ik het goed dat we het land gaan ondersteunen.”
Finse Eurocommissaris stopt
De Finse Eurocommissaris voor Internationale Partnerschappen Jutta Urpilainen stopt ermee. De sociaaldemocraat heeft aangegeven zich verkiesbaar te stellen voor de Finse presidentsverkiezingen, die in januari plaatsvinden.
In Finland heeft de president vooral een ceremoniële rol, vergelijkbaar met de koning bij ons. De president benoemt de premier en vertegenwoordigt Finland in het buitenland op bijvoorbeeld handelsmissies. Wel kan de president zijn veto uitspreken tegen nieuwe wetten.
Europese Commissie steunt onderzoek naar migratieroutes in Waddenzee
De Europese Commissie helpt Nederland, Duitsland en Denemarken bij het in beeld brengen van de migratieroutes van vogels in de Waddenzee. Het gebied is UNESCO-werelderfgoed vanwege de unieke flora en fauna. De drie EU-landen willen gebruikmaken van drones, radars, maar ook DNA-analyses op vogels. Het in beeld brengen van migratieroutes van vogels kan data opleveren over de luchtvervuiling en de kwaliteit van het kustgebied.
Rutte krijgt er nog een Baltische concurrent bij
De Letse minister van Buitenlandse Zaken Krišjānis Kariņš liet dit weekend via zijn woordvoerder weten de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO te willen worden. Deze zomer trad Kariņš nog af als premier van Letland.
Kariņš is de tweede uitdager die de handschoen opneemt tegen demissionair premier Mark Rutte om de nieuwe NAVO-baas te worden. Vorige week gaf ook de Estse premier Kaja Kallas aan dat zij geïnteresseerd is in de baan.
Vooralsnog blijft Rutte met zijn jarenlange internationale ervaring en goede relaties met de Verenigde Staten de favoriet. Maar veel NAVO-landen willen eindelijk eens een Oost-Europeaan aan het roer zien. Een Baltische kandidaat lijkt dus zo gek nog niet.
Vrijdag 17 november
‘Gebruik crisisfonds om schapenhouders te helpen’
SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen wil dat de Europese Commissie geld uittrekt voor Nederlandse schapenboeren die schade geleden hebben door blauwtong. Blauwtong is een ziekte die vooral bij schapen dodelijk is. Inmiddels hebben meer dan 5000 Nederlandse bedrijven er last van en is het ook in Duitsland en België opgedoken.
Ruissen wil dat de Europese Commissie gebruik maakt van het crisisfonds in de Europese landbouwbegroting. Dat fonds is bedoeld om klappen op op de markt op te vangen. De Commissie zegt nog niet op de hoogte te zijn van de blauwtongproblematiek, maar gaat het voorstel van Ruissen bespreken.
Donderdag 16 november
Nederlandse Europarlementariërs scoren hoog op invloedrijkheid
Vier Nederlandse Europarlementariërs staan in de top 25 van de BCW influence index. Een lijst gemaakt door lobbybedrijf BCW dat Europarlementariërs rangschikt van meest invloedrijk tot minst.
Jeroen Lenaers (CDA) spant de kroon. Hij staat op plek 10 van de 705. Van alle Nederlanders in het Europees Parlement heeft Lenears volgens BCW de meeste invloed op Europese wetgeving. Op plek 13 en 15 staan Samira Rafaela (D66) en Sophie in ‘t Veld (Volt). Opvallend is dat In ‘t Veld bijna twee keer zo hoog scoort als andere nederlanders op publieke invloed. Die score geeft weer hoe zichtbaar ze is bij Europese burgers. Op plek 24 staat Bas Eickhout (GroenLinks).
EU-landen opnieuw besluiteloos over glyfosaat
Het is EU-landen opnieuw niet gelukt om een akkoord te bereiken over glyfosaat. De Europese Commissie wilde het gebruik van het gewasbeschermingsmiddel met tien jaar verlengen. EU-landen komen er echter niet uit. In een speciale vergadering donderdagochtend was er geen meerderheid voor het verlengen maar ook geen meerderheid tegen. Dat betekent dat voor 15 december de Europese Commissie nu zelf mag beslissen of glyfosaat tien jaar langer gebruikt mag worden.
De discussie over het gewasbeschermingsmiddel laaide onlangs opnieuw op. Tegenstanders van het middel vrezen dat het slecht is voor de gezondheid. Boeren die het gebruiken om hun land te beschermen tegen onkruid, zouden meer risico lopen op ziektes als Parkinson. Volgens de Europese Commissie is glyfosaat veilig genoeg.
Woensdag 15 november
Migratietinder
De Europese Commissie heeft een reeks voorstellen gedaan om meer migranten aan trekken die kraptes op de arbeidsmarkt kunnen opvullen. Het meest opvallende daarbij is een online platform dat werkkrachten van buiten de EU aan werkgevers uit sectoren met tekorten moet linken.
“Arbeidsmigratie kan een belangrijk aanvullend middel zijn om hardnekkige leemten op te vullen”, vertelt Eurocommissaris Schinas. “De nieuwe EU Talent Pool zal een gamechanger zijn: het wordt het eerste EU-brede platform dat werkgevers in de EU rechtstreeks koppelt aan werkzoekenden van alle vaardigheidsniveaus, over de hele wereld.”
Rutte krijgt concurrentie
Lange tijd zei hij dat hij weer naar het onderwijs zou gaan, maar vorige maand gaf premier Mark Rutte dan toch toe dat de baan van NAVO-secretaris-generaal hem “heel interessant” lijkt. Maar er zijn nog kapers op de kust: de Estse premier Kaja Kallas ziet de baan ook zitten.
Wat in Kallas’ voordeel speelt: heel wat NAVO-landen willen iemand aan het roer die uit een Oost-Europees land komt, dat volgens de NAVO-normen 2 procent van het bbp uitgeeft aan defensie en hun voorkeur gaat bovendien uit naar een vrouw. Drie vakjes die Rutte niet kan afvinken. Wel kan Estlands reputatie als ‘Ruslandhavik’ roet in het eten gooien. Het land uit zeer felle taal aan het adres van Rusland, iets wat veel NAVO-landen die beducht zijn voor provocatie, niet zint.
De premier zit vandaag samen met de huidige NAVO-baas Jens Stoltenberg voor een “regulier periodiek overleg”. Misschien zorgt Rutte hier weer voor een voorsprong.
Grote investeringen in waterstof
Goed nieuws voor de waterstofmarkt. Duitsland en Nederland gaan samen groene waterstof importeren en dan is er ook nog het Duitse plan om bijna 10.000 km aan pijpleiding voor waterstof aan te leggen. Waterstof kan gebruikt worden als brandstof en als het gemaakt wordt met wind- of zonne-energie draagt het niet bij aan de opwarming van de aarde. Dat noemen we groene waterstof.
Nederland en Duitsland willen samen dus groene waterstof gaan importeren. Door het samen te doen kan het voor een gunstige prijs gekocht worden. Bedrijven die waterstof gebruiken, kunnen het op hun beurt weer van Nederland en Duitsland overkopen. Zo kunnen bedrijven meeprofiteren van de lage prijs.
Tegelijkertijd kondigde Duitsland aan een pijpleiding voor waterstof van bijna 10.000 kilometer aan te leggen. Bedrijven weten vaak niet waar ze moeten beginnen. Ze kunnen overstappen op waterstof, maar als er geen infrastructuur is, hebben ze daar niets aan. En infrastructuur aanleggen zonder dat er afnemers zijn, is evenmin nuttig. De Duitse regering probeert met de aanleg van de pijpleiding de patstelling te doorbreken.
Dinsdag 14 november
Witte rook voor wet kritieke grondstoffen
Onderhandelaars van het Europees Parlement en de lidstaten hebben een voorlopig akkoord bereikt over de Europese wet inzake kritieke grondstoffen (Critical Raw Material Act). Die wet moet ervoor zorgen dat de EU minder afhankelijk is van derde landen (niet-EU-landen) voor grondstoffen die cruciaal zijn voor de groene en digitale transitie.
Volgens de overeengekomen doelen moet de EU tegen 2030 in staat zijn om 10 procent van haar jaarlijkse consumptie van strategische grondstoffen te winnen, 40 procent ervan te verwerken en 25 procent te recyclen. De bedoeling is dat geen enkel derde land nog voor meer dan 65 procent van de voorziening van een cruciale grondstof zorgt.
Europa speelt weinig in Nederlandse verkiezingen
Wie het Europese nieuws volgt, was het misschien al opgevallen. De Europese Unie werd amper besproken tijdens deze verkiezingscampagne. Dat concludeert ook onderzoeksbureau Ipsos. En dat terwijl de EU steeds machtiger lijkt te worden. De EU speelt een belangrijke rol in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne en probeert ook invloed uit te oefenen op Israël en Hamas. Nederlanders zijn meer bezig met binnenlandse thema’s zoals inflatie, wonen, zorg en migratie.
Brusselse Nieuwe organiseert, samen met het Holland House, op woensdag 15 november een debat in Brussel. Tijdens dit debat zal het vooral gaan over de EU in deze verkiezingscampagne.
Raad besluit tot verplicht elektronisch toezicht op vissersboten
Na vijf jaar lang gehaai en gedraai is er land in zicht: de nieuwe toezichtsregels voor de visserijsector zijn officieel aangenomen. Deze zijn nodig om overbevissing tegen te gaan, maar betekenen veel extra werk voor vissers, die zich toch al gewantrouwd voelen.
Zo moet er op elke vissersboot langer dan 9 meter een volgsysteem komen dat de dagvangst elektronisch registreert. Voor kleinere boten gaat dit vanaf 2029 gelden. Brussel wil er zo bijvoorbeeld op toezien dat onbedoelde vangst aan wal wordt gebracht en niet illegaal terug de zee in verdwijnt.
Verder zal er een lijst worden opgesteld met ernstige overtredingen van deze regels en moeten lidstaten bij overtreding hiervan moeten “doeltreffende, evenredige en afschrikkende administratieve sancties opleggen”, aldus de Raad. Ook mogen zij, daarbovenop of als alternatief, strafrechtelijke sancties inzetten, zoals geldboetes.
Meer weten? Brusselse Nieuwe dook al eerder in het diepe en schreef dit verhaal over de impact van cameratoezicht in de visserij.
Digitaal visum maakt reizen naar de Europese Unie stukken makkelijker
Mensen die naar het Schengengebied willen reizen, kunnen binnenkort hun visum aanvragen via een online platform. Het Schengengebied bestaat uit 27 Europese landen waarbinnen men zich vrij kan verplaatsen zonder controles aan de grens.
Voor veel niet-EU-burgers, zeker wanneer die regelmatig naar de Europese Unie reizen, wordt het zo aanzienlijk makkelijker om de visumaanvraag rond te krijgen. Zij hoeven straks veelal niet meer langs een consulaat met uitgeprinte documenten, maar kunnen met een paar muisklikken alles opsturen. Ook voor nationale overheden scheelt dit veel bureaucratische rompslomp. Zo kunnen zij sneller aanvragen behandelen, is de gedachte.
Alleen mensen die voor het eerst een visum aanvragen of bijvoorbeeld personen van wie bepaalde biometrische gegevens (zoals vingerafdrukken) niet meer geldig zijn, moeten nog langs op het consulaat. De huidige visumsticker wordt vervangen door een streepjescode.
‘EU-voorzitter Spanje doet te weinig tegen verslechterende rechtsstaat Hongarije’
Europarlementariërs zijn teleurgesteld in Spanje. Het land is momenteel EU-voorzitter en bepaalt daarmee de agenda van vergaderingen met Europese ministers. Volgens de Europarlementariërs doet Spanje niet genoeg tegen de verslechterende rechtsstaat in Hongarije. Ook PvdA-Europarlementariër Thijs Reuten ondertekende de brief waarin ze hun kritiek uiteenzetten.
Sinds 2018 roept het Europees Parlement de Raad, waarin alle EU-landen vertegenwoordigd zijn, op om actie te ondernemen tegen Hongarije. In het land worden antihomo-wetten aangenomen en wordt de onafhankelijkheid van rechters uitgehold. Sinds die tijd hebben veel landen in hun tijd als EU-voorzitter een hoorzitting georganiseerd over de situatie in Hongarije. Spanje heeft dat nog niet gedaan. De Europarlementariërs roepen Spanje op om alsnog een hoorzitting te organiseren op 15 november.
Maandag 13 november
In ‘t Veld stelt vragen aan Commissievoorzitter Von der Leyen
Europarlementariër Sophie in ‘t Veld (onafhankelijk) heeft vragen gesteld aan de Europese Commissie over Commissievoorzitter Ursula von der Leyens zomervakantie in de villa van de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis. Von der Leyen heeft geantwoord dat er geen vuiltje aan de lucht is en dat het nu eenmaal haar job is om goede contacten met de regeringsleiders te onderhouden. Afspraken in informele setting horen daar soms bij.
Omdat het aan de Europese Commissie is om toezicht te houden op de lidstaten, gaat In ‘t Veld niet akkoord met Von der Leyens antwoord. In ‘t Veld heeft een klacht ingediend bij de Europese Ombudsman.
Vicevoorzitter LUMC treedt af door fraude met EU-subsidies
De vicevoorzitter en decaan van de raad van bestuur van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) Pancras Hogendoorn treedt af. Uit een onderzoek van Follow the Money en Omroep West blijkt dat Hogendoorn al sinds 2021 weet dat een bureau waarmee hij samenwerkt, fraudeert met EU-subsidies. In april kwam ook al naar buiten dat drie medewerkers van het LUMC onderzoek deden met EU-geld waarop zij geen recht hadden.
‘Oekraïense officier coördineerde aanval Nord Stream pijpleiding’
Een hooggeplaatste Oekraïense officier zou de aanval op de Nord Stream pijpleiding tussen Rusland en Duitsland in de Baltische zee gecoördineerd hebben. Dat concludeert de Amerikaanse Washington Post. Het gaat om Roman Chervinsky, een ex-officier die bij de Oekraïense geheime dienst werkte. Het is het nieuwste bewijs dat Oekraïne betrokken was bij het opblazen van de pijpleiding.
Hoewel Russisch gas door de pijpleiding naar Europa kwam, hebben ook Europese landen geïnvesteerd in het project. Zowel Duitsland, Frankrijk maar ook Nederland zijn erbij betrokken. Het nieuws kan gevolgen hebben voor de steun die Oekraïne krijgt van westerse landen. President Zelenski zegt dat hij niet op de hoogte was van het plan.
Chervinsky zit inmiddels in een Oekraïense gevangenis. Hij wordt ervan verdacht zijn machtspositie misbruikt te hebben door eigenhandig te onderhandelen over de overgave van een Russische piloot. Daarbij werd de locatie van een vliegveld vrijgegeven, dat mogelijk leidde tot Russische bombardementen op het vliegveld.
Duitsland wil Nadia Calviño voor toppositie EIB
De Duitse bondskandeleer Olaf Scholz heeft gekozen en hij kiest Nadia Calviño om de nieuwe topvrouw bij de Europese Investeringsbank (EIB) te worden. Hij maakte zijn keuze bekend in Spanje, waar de Europese sociaaldemocraten vergaderden. “Ik heb intensief samengewerkt met Nadia Calviño, toen ik minister van Financiën van Duitsland was en ik denk dat ze een zeer goede voorzitter van de EIB zal zijn.”
Kiezen voor de één betekent ook dat hij de andere kandidaat, de Deense Eurocommissaris Margrethe Vestager, laat vallen. Het is nog geen gelopen race voor Calviño, want Frankrijk heeft nog niet gekozen, maar de kansen voor Vestager zijn er niet groter op geworden. Waarschijnlijk volgende maand proberen de ministers van Financiën, die over de benoeming gaan, tot een besluit te komen.
Krijg dagelijks dit soort updates in de Dagvangst van hoofdredacteur Bert van Slooten.
Vrijdag 10 november
NSC gaat meedoen aan Europese verkiezingen
NSC, de nieuwe partij van voormalig CDA-politicus Pieter Omtzigt gaat ook meedoen aan de Europese Verkiezingen van volgend jaar. Dat zegt partijvoorzitter Bert van Boggelen op de eerste ledendag van de partij. Er wordt gewerkt aan een kandidatenlijst en verkiezingsprogramma.
Uit het huidige partijprogramma voor de Nederlandse verkiezingen blijkt dat NSC Europa van groot belang vindt, maar wel kritisch is. De EU moet vooral transparanter en zich toespitsen op zaken waar de EU echt verschil kan maken.
Rutte dineert met Von der Leyen
Demissionair Premier Rutte is vrijdagavond in Brussel voor een diner met Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Rutte werd eerder deze week al in Brussel verwacht maar dat bleek een miscommunicatie. Hij ging toen naar Qatar en Israël.
Het diner met Von der Leyen is een regulier bijpraatmoment. Rutte en de Commissievoorzitter bespreken dan de agenda in aanloop naar de bijeenkomst van Europese regeringsleiders in december.
Europarlement en lidstaten bereiken akkoord over omstreden natuurherstelwet
Het Europees Parlement en de EU-lidstaten hebben in de nacht van donderdag op vrijdag een akkoord bereikt over de omstreden natuurherstelwet. Het doel van de wet is om aangetaste natuur in de EU te herstellen. Zo moet er in natuurgebieden gelet worden op de biodiversiteit en zijn er afspraken gemaakt voor het planten van bomen.
De natuurherstelwet werd geintroduceerd door Frans Timmermans, toen nog Eurocommissaris en stuitte op veel weerstand. De behandeling in het Europees Parlement verliep moeizaam en bleef telkens tot het laatst toe spannend, wegens hele kleine meerderheden. Tegenstanders zijn bang dat deze wet zou zorgen voor nog meer problemen voor Nederlandse boeren. Het voorstel haalde het met de hakken over de sloot.
Alles over wat de natuurherstelwet voor Nederland gaat betekenen, leest u in onze klimaatnieuwsbrief.
Parlementsvoorzitter Metsola: ‘EU heeft niet genoeg gedaan op gebied van migratie’
De Europese Unie moet migratie beter aanpakken. Dat zei voorzitter van het Europees Parlement Roberta Metsola donderdag in Berlijn. “Migratie is een van de gebieden waarin we te weinig vooruitgang hebben geboekt”, aldus Metsola.
Het Europees Parlement, de Commissie en EU-landen zijn nu in gesprek over een nieuw voorstel. Vluchtelingen worden beter verdeeld over Europa, volgens het voorstel, en aan de grens al gecontroleerd of ze kans maken op asiel.
Demissionair premier Mark Rutte zei eerder al dat de EU op het gebied van migratie ‘in slaap gesukkeld was’. Door corona kwamen er tijdelijk minder vluchtelingen naar de EU. De migratiestroom is inmiddels weer toegenomen. Rutte hoopt deals te maken met Noord-Afrikaanse landen. In ruil voor Europese financiële steun zouden de landen vluchtelingen ervan weerhouden naar de EU te reizen.
Europese Commissie steunt Prinses Máxima Centrum met 3,5 miljoen euro
De Europese Commissie steunt het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie in Utrecht met 3,5 miljoen euro. In een videoboodschap zegt Commissievoorzitter Ursula von der Leyen trots te zijn op de bijdrage en spreekt ze haar bewondering uit voor de missie van het onderzoekscentrum.
Het Prinses Máxima Centrum werd meer dan vijf jaar geleden opgericht om kinderen met kanker te helpen. Jaarlijks krijgen zo’n 600 kinderen de diagnose. Ze komen allemaal in het Utrechtse onderzoekscentrum terecht.
Von der Leyen ziet het werk van het onderzoekscentrum als een steunpilaar van de gezondheidszorg in Europa: “Jullie coördineren met 30 onderzoekspartners uit 13 landen om de volgende generatie onderzoekers klaar te stomen.”
Defensieminister Ollongren wil Eurocommissaris voor defensie
Minister van Defensie Kajsa Ollongren wil dat er een Eurocommissaris voor Defensie komt. Dat zei ze donderdag in een interview met BNR-nieuwsradio. Sinds de oorlog in Oekraïne richt de EU zich steeds meer op defensie. Een Eurocommissaris die zich alleen bezighoudt met het verkrijgen van wapens, munitie en andere militaire zaken zou, volgens haar, een goed plan zijn.
De Europese Commissie bestaat uit 27 Eurocommissarissen. Elke Europese lidstaat levert één Eurocommissaris, zo is er een Eurocommissaris voor klimaat, Wopke Hoekstra momenteel voor Nederland, maar ook voor de interne markt.
Ollongren vindt een Eurocommissaris voor Defensie nodig omdat het stroef gaat met de militaire samenwerking tussen EU-landen. Wel wordt momenteel gewerkt aan het samen aanschaffen van munitie, maar dat kan sneller, aldus Ollongren.
Donderdag 9 november
Verzet tegen de wet kritieke grondstoffen
Activisten zijn een petitie gestart tegen de wet inzake essentiële grondstoffen (Critical Raw Materials Act). De Europese wet moet ervoor gaan zorgen dat de EU voldoende rechtstreekse toegang heeft tot grondstoffen die cruciaal zijn voor de groene transitie. Denk aan bijvoorbeeld lithium voor batterijen. Op het moment van schrijven zijn er al meer dan 45.000 handtekeningen.
De activisten maken zich in het bijzonder zorgen over de nieuwe mijnen die de wet wil openen in de EU. “Moderne mijnen verschillen sterk van wat velen denken. Het zijn grootschalige industriële operaties die steeds vaker hele gemeenschappen ontwrichten, uitgestrekte gebieden zoals bossen of landbouwgrond vernietigen en water en lucht vervuilen, waarbij enorme toxische afvalbergen ontstaan”, staat in de petitie.
Nederland mag 60 miljoen uittrekken voor bedrijven die duurzaamheidsmaatregelen namen
De Europese Commissie keurt een Nederlands plan goed om 60 miljoen euro uit te trekken voor Nederlandse bedrijven. Het gaat dan wel om bedrijven die geïnvesteerd hebben in duurzame verwarmingen voor hun bedrijven.
EU-landen moeten de Europese Commissie om toestemming vragen als ze bedrijven in hun eigen land financieel willen helpen. Dat is zo afgesproken om oneerlijke concurrentie te voorkomen. Na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne zijn die regels ietwat versoepeld. Vooral als het aankomt op duurzaamheid en energie.
Bedrijven die aanspraak willen maken kunnen niet meer 2 miljoen euro in ontvangst nemen. Daarnaast is het geld alleen bedoeld voor bedrijven die dus duurzaamheidsmaatregelen hebben genomen, maar toch in financiële problemen zitten.
Europese rechter blaast belastingzaak tegen Apple nieuw leven in
De Europese Commissie stelde dat Ierland Apple een oneerlijk belastingvoordeel had gegeven en beval het bedrijf hierop om 13 miljard euro aan achterstallige belastingen terug te betalen. Ierland protesteerde fel tegen de beslissing en kreeg gelijk van het Europees Hof in Luxemburg. Vandaag oordeelt het Hof echter dat het destijds een fout heeft gemaakt. Een lagere rechtbank moet nu opnieuw gaan oordelen of Apple de 13 miljard euro alsnog moet gaan terugbetalen.
Europese digitale identiteit komt stap dichterbij
Het Europees Parlement en de lidstaten hebben deze week een overeenkomst bereikt over de Europese digitale identiteit. Een systeem dat het voor Europese burgers makkelijker moet maken zich overal te identificeren. Een soort Europese DigiD waarin burgers hun gegevens in opslaan.
Europarlementariër Rob Roos (JA21) verzet zich al sinds het eerste voorstel tegen de Europese digitale identiteit. Hij maakt zich zorgen om de privacy van burgers. “Overheden en bedrijven krijgen toegang tot meer persoonlijke gegevens dan waar ze nu recht op hebben”, zei Roos vorig jaar al. Het feit dat de onderhandelingen nu afgerond zijn, maakt het er niet beter op. “Dat betekent dat de Europese digitale identiteit binnenkort werkelijkheid is”, aldus Roos. “Een slechte ontwikkeling”.
Woensdag 8 november
VN-ambassadeur en actrice Cate Blanchett roept EU op meer te doen voor vluchtelingen
De gangen van het Europees Parlement stonden allerlei mensen. Sommigen was het gelukt het Parlement binnen te komen om de beroemde actrice Cate Blanchett te zien. De actrice, bekend van bijvoorbeeld The Lord of the Rings, was er om het Europees Parlement toe te spreken als ambassadeur van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.
Ze heeft een oproep voor Europarlementariërs. “Wees je bewust van de redenen waarom mensen vluchten”, zei ze. “En zorg dat vluchtelingen de hulp krijgen die ze nodig hebben. Sluit niet zomaar de grenzen”. Over de hele wereld zijn 114 miljoen mensen op de vlucht. Om die mensen te helpen is eenheid nodig. En wat Blanchett betreft, kan de EU die tonen.
Europese Commissie: ‘Toetredingsonderhandelingen met Oekraïne kunnen van start’
We wisten het afgelopen weekend al, maar vandaag kwam het dan officieel uit de mond van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. De Europese Commissie adviseert de lidstaten om toetredingsonderhandelingen te beginnen met Oekraïne en Moldavië.
“Oekraïne voert hervormingen door, zelfs terwijl het in een existentiële oorlog verkeert”, zegt Von der Leyen. Ze heeft er bewondering voor en benadrukt dat het land al bijna 90 procent van de stappen genomen heeft die de EU van Oekraïne verwacht. Zo moest het land corruptie tegengaan, de macht van oligarchen doen afnemen en het rechtssysteem eerlijker maken. Dat is Oekraïne al gelukt.
Ook Moldavië mag met de EU gaan onderhandelen over toetreding. Bosnië en Herzegovina mag ook gaan onderhandelen als het land nog een paar stappen neemt, en Georgië is ook bijna klaar om kandidaat-lidstaat te worden.
Trailer: Bestemming Brussel
We gaan op reis. Voor Brusselse Nieuwe maakte een groep studenten een podcast waarin ze door het land van noord naar zuid reisden. Ze namen de proef op de som in Zeeland waar steeds minder openbaar vervoer is en merkten dat de belbus niet optimaal werkte. In Groningen tuinierden ze mee en leerden alles over de circulaire economie en natuurlijk ontbraken de wolf in Gelderland en de PFAS-problemen in Dordrecht niet.
Luister nu alvast naar de trailer. Volgende week komt de eerste aflevering online.
Nederland en België epicentrum van drugsgeweld
Een rapport van het Vlaams Vredesinstituut, besteld door het Europees Waarnemingscentrum voor Drugs en Drugsverslaving, onthult hoe Nederland en België nu een centrale rol spelen in de wereldwijde wapenhandel. Die evolutie gebeurde hand in hand met de opmars van nieuwe drugsbendes en een sterke toename van drugsgeweld.
Verder beschrijft het rapport dat de cocaïnemarkt ingrijpend veranderde na de ondertekening van het vredesakkoord met de guerrilla’s van de FARC in Colombia in 2016. Het akkoord leidde tot een andere aanpak van de Colombiaanse autoriteiten ten aanzien van cocaïneproductie. Veel nieuwe bendes en smokkelaars, vaak afkomstig uit gewelddadige milieus, hebben de leemte in de cocaïnesmokkel naar Europa opgevuld. Dit resulteerde in een verschuiving van de belangrijkste smokkelroutes via de Iberische landen naar Antwerpen en Rotterdam.
Nederlandse bioboeren krijgen te weinig EU-subsidies
In Nederland ontvangen bioboeren minder Europese subsidies dan in andere landen. Ook ontvangen ze gemiddeld 10 procent minder subsidie dan hun Nederlandse collega’s die niet biologisch te werk gaan. Dat blijkt uit een onderzoek van Investico voor Trouw en de Groene Amsterdammer.
Aan de oorzaak ligt het feit dat Nederland geen aparte subsidiepot heeft voor biologische landbouw. In andere landen is dat wel het geval. Uit documenten die Investico opvroeg met een openbaringsverzoek blijkt dat de Europese Commissie zelf ook niet te spreken is over de Nederlandse aanpak. Nederland loopt dan ook achter op de Europese doelen voor biologische landbouw. Die mikken erop dat tegen 2030 een kwart van de Nederlandse landbouw biologisch is. Op dit moment is dit in Nederland slechts 4 procent.
Dinsdag 7 november
Portugese premier Costa treedt af
De Portugese Socialistische premier Antonio Costa heeft zijn ontslag ingediend nadat bekend werd dat er een onderzoek liep naar mogelijke corruptie in verband met mijnbouw- en energieconcessies. Dit volgde op invallen in zowel zijn officiële residentie als twee ministeries.
Het onderzoek tegen Costa, die sinds november 2015 premier is, werd eerst gemeld door de media en vervolgens officieel bevestigd door het kantoor van de procureur-generaal.
EU gaat vooralsnog toch geen bemande ruimtevluchten uitvoeren
Tijdens een speciale bijeenkomst over ruimtevaart hebben de EU-ministers besloten om 75 miljoen euro te investeren in een raketprogramma om retour-vrachtvluchten naar het internationaal ruimtestation ISS uit te voeren. Een plan van enkele ambitieuze landen om een EU-programma voor bemande raketvluchten op te starten, heeft het niet gehaald. Met name de Duitsers waren niet erg enthousiast.
Nieuwe Europese regels voor online politieke advertenties
Het Europees Parlement en EU-landen hebben een akkoord bereikt om online politieke advertenties aan banden te leggen. De EU maakt zich al langere tijd druk om online politieke advertenties. Het is voor gebruikers van sociale media soms niet duidelijk of het om politieke advertenties gaat en daarnaast is moeilijk te achterhalen wie voor de advertentie betaald heeft. Nieuwe wetgeving moet burgers beschermen tegen dit soort advertenties.
Er zijn een aantal zaken afgesproken. Zo moeten politieke advertenties een duidelijk label krijgen en krijgen burgers, journalisten en de autoriteiten de mogelijkheid om op te vragen wie de geldschieters van de advertenties zijn. Ook komt er een database waar alle advertenties voor zeven jaar opgeslagen worden. Die database moet binnen twee jaar in werking treden. Ook landen buiten de EU moeten oppassen. Zij mogen in de laatste drie maanden voor een verkiezing of referendum in een EU-land geen politieke advertenties meer in dat land plaatsen. Zo moet buitenlandse beïnvloeding tegengegaan worden.
Omstreden PiS-partij mag van Poolse president regering gaan vormen
Het kreeg in Nederland behoorlijk wat aandacht. De Poolse verkiezingen waarin de zittende regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) wel de meeste zetels kreeg, maar niet genoeg steun had om een meerderheidsregering te vormen. In plaats daarvan zou een centrumcoalitie van de partij van oud-EU-voorzitter Donald Tusk wel genoeg steun kunnen krijgen. Toch geeft de Poolse president Adrzej Duda de eerste kans om een regering te vormen aan PiS. Wil de partij daadwerkelijk een regering vormen, dan heeft het de steun nodig van andere partijen, maar ook een aantal parlementsleden die tot de oppositie behoren. Als het PiS niet lukt om een regering te vormen, is Tusk mogelijk de volgende die de kans krijgt.
Maandag 6 november
Brussel wil de ruimte in
Ruimtevaart was lang een onderbelicht Europees onderwerp. Maar daar lijkt verandering in te komen. In Brussel dringt het besef door dat gezien de toenemende geopolitieke spanningen, het niet handig is wanneer de EU te afhankelijk blijft van niet-EU-landen voor de toegang tot de ruimte.
Een informele bijeenkomst van de Europese ministers in Sevilla, die vandaag en morgen plaatsvindt, moet alvast de neuzen in dezelfde richting krijgen. De ministers zullen het onder meer hebben over Ariane 6- en Vega-C; rakketprogramma’s die de EU rechtstreekse toegang tot de ruimte moeten geven. Verder zal het gaan over het internationaal ruimtestation ISS dat tegen 2030 sluit en de Europese commerciële ruimtevaartsector.
Europese Commissie steunt burgers in Gaza met 25 miljoen aan humanitaire hulp
De Europese Commissie trekt 25 miljoen euro uit voor humanitaire hulp aan mensen in de Gazastrook. Kort na het uitbreken van het geweld op 7 oktober tussen terreurorganisatie Hamas en Israël zitten zo’n 2 miljoen mensen zonder elektriciteit, water en voedsel.
Het geld gaat naar mensenrechtenorganisaties die levensreddende hulp bieden aan getroffen burgers in Gaza. Het gaat vooral om water, voedsel en medicijnen.
Vrijdag 3 november
Partijen willen NAVO-norm in wet verankeren
De NAVO-norm staat weer op de agenda bij politiek Nederland. Van de vijf grootst gepeilde partijen voor de aankomende Tweede Kamerverkiezingen willen vier partijen de NAVO-norm in de wet verankeren. Het gaat om de VVD, NSC, GroenLinks-PvdA en BBB. De PVV zegt er niets over in het programma.
De NAVO-norm is een regel voor leden die lid zijn van de verdedigingsalliantie. Volgens die regel moeten NAVO-leden minstens twee procent van hun bruto binnenlands product aan defensie spenderen. Weinig Europese landen voldoen aan de regel, ook Nederland zit er vaak net onder. Polen en de Verenigde Staten zijn uitschieters. Zij geven tussen de drie en vier procent van hun bbp uit aan defensie.
Lees meer over wat partijen vinden van defensie in de tweewekelijkse Defensie en Veiligheid nieuwsbrief.
België mist opnieuw klimaatdeadline
België mist vandaag opnieuw een Europese klimaatdeadline om bij de Europese Commissie een plan in te dienen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Het is de tweede keer dat onze zuiderburen de deadline missen.
EU-landen moeten bij de Europese Commissie laten zien hoe ze de uitstoot van broeikasgassen terug gaan dringen. Na het inleveren van zo’n plan kan de Commissie commentaar geven. In België gaat het mis omdat Vlaanderen dwars ligt. Er is een uitstootreductie van 47 procent nodig. Met de plannen die Vlaanderen uit wil voeren wordt dat doel niet bereikt. België zou dan maar een reductie van 43 procent bereiken.
Nederland haalde de deadline wel maar leverde in eerste instantie een onvolledig plan in. Inmiddels ligt er wel een plan om de klimaatdoelstellingen te behalen.
Esther de Lange (CDA): ‘Al snel duidelijk dat iemand uit kleine Haagse kring Eurocommissaris zou worden’
Dat CDA-Europarlementariër Esther de Lange interesse had in de toppositie die nu bekleed wordt door Wopke Hoekstra wisten we al. In het radioprogramma BNR De Wereld legt ze uit hoe het ging: ‘Ik heb een sms gestuurd aan onze premier en gezegd dat ik bereid was deze functie voor een jaar op te nemen’, vertelt De Lange. Demissionair premier Rutte reageerde in eerste instantie enthousiast. Toch werd het De Lange al snel duidelijk dat het een benoeming uit ‘een hele kleine Haagse kring’ zou worden.
Voormalig minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra, ook CDA, nam onlangs de verantwoordelijkheden van Frans Timmermans over in Brussel. Als nieuwe klimaatcommissaris is Hoekstra verantwoordelijk voor het implementeren van klimaatwetgeving in EU-landen en vertegenwoordigt hij de EU op de COP28 klimaattop. Ondanks dat De Lange de baan niet gekregen heeft, is ze er wel van overtuigd dat Hoekstra de juiste persoon is voor de toppositie.
Donderdag 2 november
Nederlandse landbouwinnovator leent 40 miljoen euro van de Europese Investeringsbank
Het Nederlandse bedrijf In Ovo heeft een kredietovereenkomst met de Europese Investeringsbank gesloten van 40 miljoen euro voor de komende drie jaar. Het bedrijf werkt aan technologie die moet voorkomen dat haantjes worden geslacht in de eierindustrie. De Europese Investeringsbank is een instelling die financiering aan gunstige voorwaarden voorziet voor bedrijven en organisaties met een positieve maatschappelijke impact.
In Ovo, een spin-off van de Universiteit Leiden, zal hiermee zijn eigendomsrechtelijk beschermde Ella®-technologie opschalen. De screeningsmachine van In Ovo kan in een vroeg stadium en met hoge snelheid het geslacht van eieren vaststellen. Dit stelt broederijen in staat enkel hennetjes uit te broeden, waardoor er een einde kan komen aan de praktijk waarbij haantjes meteen na het uitkomen worden afgemaakt.
Europarlementariër Bart Groothuis (VVD) bezoekt haven Rotterdam
Het is ‘Groene week’ in Brussel en dat betekent dat Europarlementariërs op werkbezoek zijn. Bart Groothuis (VVD) nam zijn collega’s, die zich bezighouden met industrie en energie, mee naar de haven van Rotterdam. Niet alleen om de haven te bewonderen, maar ook chipmaker ASML. Een belangrijke speler op het wereldtoneel en in Europese wetgeving.
Ook op de agenda: een kijkje naar de innovaties van de Universiteit Eindhoven. Daar werken ze aan technologie om ijzerpoeder te verbranden zonder dat er CO₂ vrijkomt en aan nieuwe ontwikkelingen in de opslag van energie.
Groothuis wil de ontwikkelingen in het Europees Parlement onder de aandacht brengen. “Het gaat bij zo’n bezoek niet enkel om de Nederlandse industrie te tonen, maar ook begrip te kweken voor de standpunten van Nederlandse Europarlementariërs”, zegt Groothuis. Daarnaast is hij natuurlijk gewoon hartstikke trots.
Meta krijgt Europees verbod op gepersonaliseerde reclames
De European Data Protection Board (EDPB), de EU-privacywaakhond, verbiedt Facebook en Instagram om gegevens te verzamelen voor gepersonaliseerde advertenties. Het model zou in strijd zijn met de Europese privacyregels.
Begin deze week had Meta nog geprobeerd de vlucht naar voren te nemen. Het kondigde aan dat er een betalende versie van Facebook en Instagram in de EU zou komen. Voor 9,99 euro per maand op de computer of 12,99 euro op de smartphone konden gebruikers ervoor kiezen om niet langer advertenties te zien. Maar voor gebruikers die niet willen betalen, zou er niets veranderen. Het bedrijf zelf was van mening dat het hierdoor aan de Europese privacyregels zou voldoen.
Woensdag 1 november
Azmani voorgedragen als lijsttrekker VVD
Deze ochtend is Malik Azmani voorgedragen als kandidaat-lijsttrekker voor de Europese lijst van de VVD.
“Het is een grote eer én een grote verantwoordelijkheid. We leven namelijk in een onzekere wereld, waarin er veel op ons afkomt”, schrijft Azmani op X. “We staan er niet alleen voor, Nederland staat sterk in Europa. Samen kunnen we veel aan. Daar wil ik me voor blijven inzetten!”
PFAS in Zeeland
Europarlementariër Anja Haga (CU) maakt een tripje naar Zeeland. In de Visafslag van Vlissingen en de Oesterij te Yerseke zal ze van gedachten wisselen met onder andere de provincie Zeeland en de visserijsector over schoon water en over de vervuiling van de Westerschelde door PFAS.
PFAS zijn kleine synthetische deeltjes die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Ze komen via allerlei producten al decennia in het water terecht en bereiken zo indirect dus ook de mens. De Europese Unie buigt zich al langere tijd over wetgeving die de hoeveelheid PFAS in de natuur moet terugdringen.
“Schoon water, onder de Kaderrichtlijn Water (KRW), is Europese wetgeving die lidstaten moeten uitvoeren”, zegt Haga. “Tot op heden worden de doelen niet gehaald. Ik wil horen hoe dit komt en wat ervoor nodig is om de doelen wel te halen.”
Geen debat
Hoewel de line-up er mooi uitzag met Kati Piri (PvdA) en Hans Vijlbrief (D66) als blikvangers, gaat het Europese verkiezingsdebat op 6 november in Brussel niet door. Ook Derk Jan Eppink (voor BBB), Marieke Koekoek (Volt) en Nathanaël Middelkoop (SGP) hadden toegezegd te komen. Maar zowel de VVD, waar niet veel enthousiasme bestond voor het debat, als NSC, waar ze geen kandidaat op die dag konden leveren, lieten het afweten.
Daarop is besloten om het debat dat bij de PV (Nederlandse EU-ambassade) zou worden gehouden, af te gelasten. Wellicht wordt er bij het Holland House voor de komende verkiezingen nog een debat georganiseerd, maar dat is nog niet zeker. Dit verhaal kon je vanochtend vroeg al lezen in De Dagvangst van hoofdredacteur Bert van Slooten.
Feestdag
Het zal een rustig dagje worden in de Brusselse bubbel: in België is het een feestdag vandaag. Onze zuiderburen herdenken tijdens Allerheiligen hun overledenen door een chrysant op de begraafplaats te leggen.
