De zeeën rond Europa raken leger. Zeker de Middellandse Zee wordt al jaren bedreigd door ernstige overbevissing. Dit is niet alleen een probleem voor de vissen. Ook de mensen die leven aan de kust, onder wie veel vissers, worden er hard door geraakt.
Dat daar iets aan moest gebeuren, besloot de Europese Commissie vijf jaar geleden al. Maar dat bleek makkelijker gezegd dan gedaan. De onderhandelingen over hun voorstel namen vijf jaar in beslag, mede door de grote hoeveelheid details. Al levert visserij wel vaker spanningen op in de Europese Unie, zoals toen in 2021 pulsvisserij werd verboden. Tot woede van Nederlandse vissers en de politiek.
Nu is er dan toch een akkoord: om overbevissing te stoppen wordt het zogeheten visserijcontrole-systeem vernieuwd. Kort gezegd betekent dit: meer en strenger toezicht op het naleven van de regels door vissers.
Troebele wateren
Zo moet er op elke vissersboot langer dan 18 meter een volgsysteem komen, voor kleinere boten gaat dit vanaf 2029 gelden. Brussel wil er zo bijvoorbeeld op toezien dat onbedoelde vangst aan wal wordt gebracht en niet illegaal overboord wordt gekieperd.
Ook moet elke boot zijn dagvangst elektronisch registreren. Verder komen er minimale geldboetes op ernstige overtredingen van de regels en moet alle verse vis traceerbaar worden. Nu hoeft dat nog niet, waardoor de herkomst vaak niet helder is. In de toekomst wil de Commissie ook bekijken of dit haalbaar is voor verwerkte producten.
Toezicht ook op zondag
Europarlementariër Bert-Jan Ruissen (SGP) was medeonderhandelaar voor de Europese conservatie fractie ECR in het Europees Parlement. Hij vindt dat het akkoord ver achter het net vist. “Het is de ene onwerkbare maatregel stapelen op de andere onwerkbare maatregel”, zegt Ruissen.
Het grootste probleem vindt hij de invoering van “toezichtcamera’s” aan boord. Omdat bijna alle Nederlandse vissersschepen langer dan 18 meter zijn, zou het toezicht volgens hem voor vrijwel iedereen gelden. “Beter is om vissers weer selectiever te laten vissen, met bijvoorbeeld de pulstechniek. Zonder ongewenste bijvangst hoeven vissers immers niets overboord te gooien”, stelt hij.
Ook vindt Ruissen, zelf fijn op de graat, het jammer dat het akkoord geen rekening houdt met de zondagsrust. De eerdergenoemde registratie dient namelijk binnen 24 uur plaats te vinden, ook op een zondag of feestdag.
Woedende vissers
Het Europees Parlement moet, nu de onderhandelingen afgelopen zijn, binnenkort stemmen over het voorlopige plan. Naast Ruissen hebben ook de Europarlementariërs Peter van Dalen (ChristenUnie) en Annie Schreijer-Pierik (CDA) al aangegeven tegen te stemmen. Van Dalen: “Het verplichten van cameratoezicht aan boord bij schepen van 18 meter en langer is een slag in het gezicht van de vissers. Het geeft aan dat vissers worden gewantrouwd.”Schreijer-Pierik sluit zich daarbij aan: “Vissers worden hierdoor opnieuw gepakt, voor de zoveelste keer. Terwijl zij juist waardering en vertrouwen verdienen.”
Binnen de visserij lijkt weinig begrip voor het toezicht. Pim Visser van belangenorganisatie VisNed reageerde eerder woedend op de verplichting: “Er is geen enkele sector waar camera’s op de werkplek worden gezet. Niet bij de vrachtwagenchauffeurs of op de boerderij. En nu willen ze dat wel op vissersschepen doen. Dat is onbegrijpelijk.” De Nederlandse Vissersbond sluit zich hierbij aan.
