De EU-ministers van Asiel en Migratie zitten vandaag samen in Luxemburg. Minister Marjolein Faber vertelde aan de Tweede Kamer dat ze die bijeenkomst wil gebruiken om te lobbyen voor de Nederlandse opt-out voor het Europese migratiebeleid. Vorige maand stuurde ze een brief aan de Europese Commissie met de mededeling dat Nederland niet meer mee wil doen met de Europese asielregels. 

Symboolpolitiek

“De huidige asielregels worden niet goed uitgevoerd. Ik ga daarom tijdens deze vergadering uitleggen dat dat de reden is waarom ik weer over mijn eigen regels wil gaan”, stelt Faber

Vooralsnog lijkt het vooral om symboolpolitiek te gaan. Enkel via een verdragswijziging, waar alle lidstaten mee in moeten stemmen, kan Nederland een opt-out krijgen. Faber zelf spreekt dan ook over “een signaalfunctie” en “een zaak van lange adem”. Volgens haar is het verzoek zeker geland in Brussel.

Lobbyen in de wandelgangen

Officieel staat de Nederlandse opt-out echter niet op de agenda van de EU-ministers. Voor Faber zal het dus vooral kwestie worden van lobbyen in de wandelgangen bij haar collega’s.

De minister denkt dat er draagvlak is: “Nederland staat niet alleen. Migratie staat hoog op de agenda in heel veel lidstaten.”

Faber zal ongetwijfeld op bijval van haar Hongaarse collega kunnen rekenen. János Bóka, de Hongaarse minister voor EU-zaken, heeft naar Nederlands voorbeeld ook een brief aan de Europese Commissie gestuurd waarin Hongarije vraagt om een asiel-opt-out. Hij benadrukte de noodzaak van “drastische maatregelen” om irreguliere migratie tegen te gaan.

Strengere terugkeerregels

Wat wel op de agenda staat is een brief die Nederland samen met Oostenrijk eerder deze maand opstelde. Daarin vraagt Nederland de Europese Commissie om met strengere terugkeerregels voor uitgeprocedeerde asielzoekers te komen. 

Eerdere pogingen om het beleid aan te scherpen strandden in het Europees Parlement. Maar nu er daar een rechtse wind waait, wil Nederland zijn geluk nog eens beproeven. Concreet wordt er gedacht aan het oprichten van terugkeercentra in niet-EU-landen die ervan dromen lid te worden.

Uit Schengen stappen

Henri Bontebal (CDA) vraagt de minister tot drie keer toe concreet te maken wat de minister nu juist met een opt-out wil: “Welke verdragen en welke stukken heeft ze in gedachten en wat is Nederland bereid hiervoor in te leveren?” Maar meer dan “op asiel” wil Faber niet zeggen. 

Pas wanneer Anne-Marijke Podt (D66) opnieuw vraagt om het concreet te maken, zegt Faber dat het verlaten van Schengen “een mogelijkheid zou kunnen zijn”. Het Schengengebied regelt het vrij verkeer van goederen, diensten en personen in de lidstaten, waardoor er in de praktijk tussen de meeste EU-landen geen grenzen meer zijn.