Babbel in de bubbel | Is Wopke Hoekstra klaar voor de ‘hoorzitting’?

In de rubriek ‘Babbel in de bubbel’ schrijft Tinne Horemans, eindredacteur van Brusselse Nieuwe, om de week over mistige woorden, ingewikkelde begrippen en curieuze fenomenen in de Brusselse bubbel.

4 min. leestijd

Wordt Wopke Hoekstra de nieuwe Nederlandse Eurocommissaris? Wellicht. Zeer waarschijnlijk. Maar… het kan nog misgaan: hij moet nog een voldoende halen voor zijn ‘hoorzitting’. Hoe spannend is dit?

Keuring

Allereerst, tijdens de zomer, na de Europese verkiezingen, schoof elke lidstaat een kandidaat-Eurocommissaris naar voren. Het was dan aan de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, om te zeggen: ‘oké, jij mag erbij’, of ‘Thierry? Die horzel in de pels wil ik niet meer’ of ‘nee, geen man, ik heb nog vrouwen nodig’.

Het resultaat presenteerde Von der Leyen in september. Het plaatje van de voorlopige, en vooralsnog niet gendergelijke ploeg, vind je hier (wie goed kijkt, ziet dat Thierry Breton, aanvankelijk de Franse kandidaat, vervangen is door Stéphane Séjourné – so läuft es jetzt hier, denkt Ursula).

Maar… nu is het Europees Parlement aan zet. Want het zijn de Europarlementariërs die de afzonderlijke 27 kandidaat-Eurocommissarissen hun fiat moeten geven. Anders mogen ze niet starten. Dat gebeurt na de zogeheten ‘hoorzittingen’.

Niet alle 720

Tijdens zo’n ‘hoorzitting’ ondervragen Europarlementariërs de ‘beoogde’ Eurocommissarissen – ze zijn het nog niet – over hun bekwaamheid en kennis van zaken. Maar het is niet zo dat de kandidaten vragen krijgen van alle 720 Europarlementariërs tegelijk.

De kandidaat-Eurocommissarissen worden slechts gehoord door de parlementaire commissie(s) van zijn of haar portefeuille. Wopke Hoekstra, beoogd commissaris voor Klimaatactie en Schone Groei, zal verschijnen voor de commissie Klimaat, Industrie en Economie. Daarin zitten de Europarlementariërs die zich de komende jaren kritisch zullen buigen over zijn wetsvoorstellen en hierop wijzigingen zullen voorstellen (meer over Parlementaire commissies lees je in deze Babbel).

Drie uur spervuur

De hoorzitting duurt drie uur. Hoekstra zal beginnen met een ‘openingsverklaring’ van ongeveer een kwartier. Deze Europarlementariërs mogen hierna ongeveer 25 vragen stellen. En ook hier is de tijdsbewaking cruciaal. De vraag mag één minuut duren, het antwoord drie minuten. De vervolgvraag dertig seconden en het antwoord daarop één minuut.

Waarover zullen ze vragen stellen? Over zijn portefeuille natuurlijk, de mogelijke wetsvoorstellen die hij zal lanceren. En Europarlementariërs zullen ook willen weten hoe onafhankelijk hij precies is. Een Eurocommissaris zit er namelijk voor Europa, in het belang van alle EU-burgers en niet in het belang van het eigen land.

Oh ja, Hoekstra’s document met alle (mogelijke) vragen en (mogelijke) antwoorden is gelekt, kijk maar. Allemaal netjes voorbereid en verzameld door z’n team, hij hoeft het enkel uit z’n hoofd te leren. “Als ik vraag twee krijg, geef ik dan antwoord twee?” Het is dus allemaal niet zo moeilijk en eng als het lijkt.

Save the date: 7 november

Uiteindelijk moet twee derde van de commissieleden Hoekstra een voldoende geven. Gebeurt dat – ondanks al die voorbereidingen – niet, dan krijgt hij nog wat schriftelijke vragen en volgt de dag erna een ‘herexamen’; een tweede, kortere hoorzitting. Dat overkwam Hoekstra in oktober 2023. Omdat hij zoiets gênants niet meer wil meemaken, is hij – volgens betrouwbare bronnen – al een tijdje hard op de voor hem voorbereide antwoorden aan het studeren.

Als alle hoorzittingen zijn afgerond, moet een meerderheid in het voltallige Europees Parlement de héle Europese Commissie nog goedkeuren: alle Eurocommissarissen tegelijk dus. Een individuele Eurocommissaris afkeuren kan dan niet meer. Tot slot moeten ook minstens 15 van de 27 lidstaten (een ‘gekwalificeerde meerderheid’ in prachtig politiek jargon) de Europese Commissie hun goedkeuring geven.

De hoorzittingen van alle kandidaat-Eurocommissarissen vinden plaats van 4 tot 12 november. Op 7 november is Wopke Hoekstra aan de beurt. Van 9:00 tot 12:00 uur. Je kan dit live volgen via deze link. En als je niet in de gelegenheid bent om te kijken: de hoogtepunten – en/of dieptepunten – zetten we die dag in een liveblog voor je op een rijtje.