De Green Deal-wetgeving die de EU tegen 2050 klimaatneutraal moet maken, blijkt ingewikkeld. Bedrijven klagen over administratieve rompslomp. Dat kost tijd en geld en ondermijnt dus hun concurrentiepositie. Die concurrentie is dezer dagen een brandend onderwerp: de EU loopt achter op de VS.
Daarom kondigde Commissievoorzitter Ursula von der Leyen op 8 november 2024 tijdens een informele top in Boedapest (Hongarije was toen EU-voorzitter) aan dat de Europese Commissie werkt aan ‘omnibus’-wetten die de Green Deal-wetten moeten stroomlijnen en zo de bureaucratie verminderen.
Voor iedereen
‘Omnibus’ is Latijn en betekent ‘voor iedereen’. Complexe EU-wetgeving moet nu voor iedereen, voor elk bedrijf, begrijpelijk zijn. Naleving wordt dan eenvoudiger. Het getuigt van onnavolgbare Europese ironie om voor een wet die alles begrijpelijker wil maken een naam te kiezen die bijna niemand begrijpt.
Hoe het ook zij, wat zou dat nu betekenen, die befaamde ‘vereenvoudiging’? Neem de Europese antiwegkijkwet (CSDDD). Die maakt EU-bedrijven verantwoordelijk voor misstanden als uitbuiting en milieuvervuiling in de héle toeleveringsketen. Als een EU-bedrijf producten uit China koopt en de leverancier houdt zich niet aan de arbeidsrechten, dan is de bedrijfsleider aansprakelijk. Door de omnibus-wet wordt een deel van die verantwoordelijkheid wellicht teruggelegd bij bedrijven eerder in de keten. Kortom: minder aansprakelijkheid.
En de EU-wet inzake duurzaamheidsrapportage (CSRD) verplicht bedrijven om te rapporteren over hun prestaties op het vlak van milieu. De omnibus-wetgeving zal de ingewikkeldste delen van die wet vereenvoudigen.
Hoe duurzaam?
Het voordeel is duidelijk. Maar er klinkt ook kritiek. Want vereenvoudiging betekent in de praktijk vaak minder regels en dus afzwakking.
Wat als de eisen rondom mensenrechten in de toeleveringsketen daadwerkelijk minder streng worden om bedrijfsleiders tegemoet te komen? Worden bepaalde verboden teruggedraaid? Zoals het verbod op de verkoop van nieuwe benzine- en dieselauto’s na 2034?
Alleen Von der Leyen die het voorlopig weet: ze presenteert haar eerste omnibus-wet nog deze maand.
