Europa, leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker.
In de Europese Unie worden allerlei soorten wetten gemaakt. Bijvoorbeeld regels voor begrotingen, procesrecht, of verordeningen, zoals over kunstmatige intelligentie of digitale diensten. Al noemt de Commissie deze laatsten tegenwoordig ‘acts’ – dat klinkt stoerder. Ook zijn ze meteen geldig. In Nederland zijn we nog niet zo ver om de AI-verordening AI-wet te noemen, maar het zou misschien helpen bij de impact ervan. Want wetten maken is een hele kluif.
Terwijl de nieuwe lichting Kamerleden hun weg probeert te vinden in de complexe wereld van de Europese politiek, biedt de minister van Buitenlandse Zaken een helpende hand. Met reden, want achter deze geste schuilt een harde realiteit: Een groot deel van de Nederlanders blijkt fundamentele kennis over de EU te missen.
Als een bedrijf meer dan duizend medewerkers heeft, waarvan tenminste honderdvijftig in twee EU-landen, kan het een Europese ondernemingsraad oprichten. Maar, hoeveel vrouwen zitten daarin? De Europese Commissie wil een streefcijfer van 40 procent vrouwelijke leden. Nederland vindt dat niet praktisch, het Europees Parlement wil nog verder gaan – en wat andere landen vinden weten we niet. Hoe onze volksvertegenwoordigers deze Europese onderneming gaan volgen, horen we volgende week.
Gebruikt jouw huisarts Amazon voor het opslaan van je medicijngegevens? Ja, zeggen bezorgde onderzoekers over het Europese patiëntendossier: techgiganten zijn té machtig bij deze systemen. Al anderhalf jaar wordt er in Brussel onderhandeld over een nieuwe EU-wet. Nederland haalde in het compromis heel veel voorkeuren binnen, maar niet alles. Nu is er media aandacht: Europese zorgen voor de zorg-woordvoerders?
Welke voorstellen stuurde de Europese Commissie naar Den Haag? Wat staat er in kabinetsbrieven over de trialoog aangaande de EU-wet maatschappelijk verantwoord ondernemen? In de overvloed aan EU-stukken in de postbus van de Tweede Kamer, blijven nationale wetten en begrotingen soms onderbelicht. Veel zaken ontsnapten zo aan het begrotingsdebat Buitenlandse Zaken op Valentijnsdag.
Jaren werd onderhandeld over de ‘corporate sustainability due diligence’ richtlijn. Deze wet, ook wel bekend als de CS3D in Brussels jargon, is onderdeel van de Green Deal. De wet moet misstanden zoals mensenrechtenschendingen en milieuvervuiling in productie- en handelsketens voorkomen. Nederland wilde een spoedige afronding, schrijft de minister aan de Kamer. Maar de wet strandde door tegenstand van lidstaten met zorgen over het Europees concurrentievermogen.
Aardappelen, vlees en groente zijn de typische ingrediënten van Hollandse pot. Maar acht jaar geleden werd de term AVG ook alom bekend door het ‘gedoe’ met de bescherming van klantenbestanden. Dat werd verplicht door een Europese wet, waar vier jaar over onderhandeld was, met een grote rol voor de Tweede Kamer. Deze wet wordt nu geëvalueerd; tot 8 februari kan iedereen die wil zijn mening delen met de Europese Commissie.
“Ik schrijf u een lange brief omdat ik geen tijd had voor een korte”, schreef de natuurkundige Blaise Pascal al in de 17e eeuw. Geparafraseerd naar Haags jargon: pagina’s vol vragen zijn makkelijker dan een paar minuten stevige discussie. Een live Europadebat in de Tweede Kamer, met publiek en journalisten, is helaas steeds schaarser verschijnsel.
Bij de oprichting van het Europese arbeidsagentschap vijf jaar geleden, verzekerde het kabinet de kamer dat deze waakhond geen reële macht zou krijgen. Nu blijkt, alleen blaffen zonder bijten is toch niet zo handig. Na vijf jaar wil zowel het Nederlandse kabinet als het Europees Parlement de tandeloze waakhond toch een scherper gebit aanmeten.
Kent u die mop over de Belgische EU-communicatie? Of nee, nu is het eens andersom: van het ‘verbindingsagentschap’ tussen Vlaanderen en de Europese Unie (Vleva) kan Den Haag namelijk alleen maar leren.
We moeten het over importheffingen hebben. Of, in het lelijke anglicisme: de tarievenoorlog. Na twee weken van grillige besluiten uit het Witte Huis slaat de Europese Unie terug. Handelsbeleid ligt in Brussel, dus wat kan het Nederlandse parlement daar nog over zeggen? En we lezen over gedoe achter de schermen over de afzwakking van de Europese “anti-wegkijkwet”, waar ministeries verschillend over denken.
Elke week schrijft oud-hoofdeconoom van de Sociaal Economische Raad (SER) Marko Bos voor Brusselse Nieuwe een column over financiële zaken. Deze week duikt hij in de oorsprong van de handelsmaatregelen. Wat wil president Trump eigenlijk en wat is de logica achter de maatregelen?
Dit kabinet levert niet, luidt de kritiek; het aantal wetsvoorstellen is relatief laag. Nieuwe wetgeving die wel wordt behandeld, komt vaak uit Brussel. Deze week ging een Kamerdebat over migratie naar Nederland van hooggekwalificeerde werknemers, zogenaamde kennismigranten. Door een EU-richtlijn uit 2021 kunnen ze aan de slag met een werk- en verblijfsvergunning, de zogenaamde “blauwe kaart”. Maar Nederland is te laat met de wetswijziging, schrijft onze columnist Mendeltje van Keulen (cartoon).
We moeten het over importheffingen hebben. Of, in het lelijke anglicisme: de tarievenoorlog. Na twee weken van grillige besluiten uit het Witte Huis slaat de Europese Unie terug. Handelsbeleid ligt in Brussel, dus wat kan het Nederlandse parlement daar nog over zeggen? En we lezen over gedoe achter de schermen over de afzwakking van de Europese “anti-wegkijkwet”, waar ministeries verschillend over denken.
Dit kabinet levert niet, luidt de kritiek; het aantal wetsvoorstellen is relatief laag. Nieuwe wetgeving die wel wordt behandeld, komt vaak uit Brussel. Deze week ging een Kamerdebat over migratie naar Nederland van hooggekwalificeerde werknemers, zogenaamde kennismigranten. Door een EU-richtlijn uit 2021 kunnen ze aan de slag met een werk- en verblijfsvergunning, de zogenaamde “blauwe kaart”. Maar Nederland is te laat met de wetswijziging, schrijft onze columnist Mendeltje van Keulen (cartoon).
Het is een voorbeeld van EU-jargon of ‘babbel in de bubbel': een “Witboek”. Deze bijzondere post uit Brussel krijgt ook een speciale behandeling in ons nationale parlement, zoals de komende week het Witboek Defensie. Dat is nog geen tekstvoorstel, waarover de 27 landen en Europarlementariërs gaan onderhandelen. Maar een Europees discussiestuk, waar het kabinet en het parlement op reageren. Wat vindt Nederland van het Witboek Defensie en wie schrijven zo’n stuk eigenlijk?
Onze volksvertegenwoordigers zijn steeds minder actief in de kleinere zaaltjes van de Tweede Kamer. Taken worden verdeeld binnen kleinere politieke fracties. En mediazichtbaarheid in de grote of ‘plenaire’ zaal vinden ze belangrijker dan een commissiedebat. Een presentatie over een EU adviesrapport wordt misschien geannuleerd, want maar twee Kamerleden meldden zich op tijd aan. Interne regels bepalen: dat is niet de moeite, ziet onze columnist Mendeltje van Keulen (cartoon) in haar column Post uit Brussel.
