De Green Deal is een bekende term. De concrete regels waaruit die bestaat een stuk minder. Zo moeten ondernemers uit het groot, midden- en kleinbedrijf aantonen dat hun producten groen zijn. Daarmee wordt bedoeld dat er geen bos voor is gekapt.
Dat is belangrijk, want in Zuid-Amerika en Indonesië raken bewoners door ontbossing hun leefgebieden kwijt, verdwijnen flora en fauna en “happen de longen van de wereld naar adem”, zoals de SP beeldend beschreef.
Bomenwet
De Europese Commissie werkte lang aan wetgeving om ontbossing tegen te gaan. Deze wet stelt eisen aan geïmporteerde grondstoffen en goederen. Nederland speelde hierin, op verzoek van bedrijven en maatschappelijke organisaties, een actieve rol.
In december 2022 stemde de regering, samen met 26 andere landen en het Europees Parlement, in met de ontbossingsverordening. De Tweede Kamer volgde dit nauwgezet via maandelijkse debatten over de Landbouwraad en brieven over de triloog. Er is nu een Europees IT-systeem voor bedrijven. Ook komen er richtsnoeren en voorlichting. De ministeries werken al maanden aan het informeren van het bedrijfsleven over de nieuwe regels.
Een EU-verordening is een wet die direct geldig is in alle lidstaten, zonder dat zij deze kunnen aanpassen, zoals bij een EU-richtlijn. Er moet echter wel vertaling plaatsvinden in Nederlandse wetgeving. In dit geval is de Omgevingswet aangepast op de ontbossingsverordening. Zo’n wetswijziging moet goedgekeurd worden door de Kamer.
Te streng of te soft
Maar inmiddels waait hier een andere wind. Voor een aantal partijen is de ontbossingsverordening nieuw. Daarom werd er, onder andere vanwege NSC, toch voor gekozen hier een plenair debat van te maken in plaats van een hamerstuk.
De PVV pleit voor een gelijk speelveld met andere landen, wat gelukkig het doel is van Europese regelgeving. NSC sprak met mensen die de verordening een bureaucratisch monster vinden. De partij vertegenwoordigt ondernemers die zich zorgen maken over de administratieve lasten. Denk hierbij aan loketten, portalen en formulieren die zowel Nederlandse bedrijven als kleine boeren in Afrika en Azië moeten invullen om aan de Europese eisen te voldoen.
De Partij voor de Dieren daarentegen meldde veel positieve reacties te krijgen van bedrijven die blij zijn dat hun groene bedrijfsvoering wordt erkend. Zij willen dat er meer gebeurt om ontbossing tegen te gaan, zoals minder soja importeren voor veevoer. GroenLinks had graag gezien dat savannes en mais toegevoegd zouden worden aan de wet, zoals de Motie-Bosman in 2024 aangaf. Hoewel dit al vaker is gezegd, herhaalde GroenLinks het vanwege dit aangevraagde Kamerdebat.
Verrassing
Minister Van der Wal dacht dat ze haar laatste Kamerdebat al had gehad, maar werd toch verrast door de vele technische vragen. De Europese verordening is immers al uitgebreid besproken tijdens het maakproces. Toch wil ze nog enkele punten toelichten. Zo erkent ze dat het voor boeren in Afrika moeilijk wordt. Ze legt uit dat Nederland zal investeren in hulp en handel, nog wel, want het nieuwe kabinet bezuinigt fors op ontwikkelingshulp.
Veel van de opmerkingen van de Kamerleden zijn voer voor de herziening die volgend jaar gepland staat, zegt de minister. Dat is aan haar opvolger. De minister wordt hartelijk uitgezwaaid.
Praktijkprofessor Europa van de Haagse Hogeschool Mendeltje van Keulen (cartoon) was griffier Europese Zaken bij de Tweede Kamer. Voor Brusselse Nieuwe speurt zij wekelijks in brievenbus van de Tweede Kamer naar de post uit Brussel. Elke week de column van Mendeltje van Keulen in je mailbox ontvangen? Abonneren kan hier voor slechts 4 euro in per maand. Daarmee levert u een bijdrage aan de onafhankelijke journalistiek en opinie over Europese zaken die Nederland raken.
