Column Toren B | Meer EU-debat, minder EU-enthousiasme

In Toren B schrijft Hanna Hosman wekelijks over de EU als onbedoelde comedyshow.

4 min. leestijd

Gijs Tuinman ziet er tevreden uit. “Het voelt alsof ik weer, zoals vanouds, de troepen kan toespreken”, zegt de oud-militair en nieuw Tweede Kamerlid (BBB). “En dan ook nog met premier Rutte!”. Bij het Kamerdebat dinsdagavond over de aanstaande Europese top maakt de nieuwe lichting Europawoordvoerders haar intrede. 

Dijken

Een spannend moment. Hoe hoog worden de spreekwoordelijke dijken rondom Nederland opgetrokken, vraagt Nieuwsuurduider Arjan Noorlander zich af. Met de nieuwe verhoudingen in de Tweede Kamer is er ook minder EU-enthousiasme in de Kamer. In de beoogde coalitie van PVV, BBB, NSC en VVD is die laatste de meest blauw-gele partij. Niet helemaal hoe we het gewend zijn.

BBB’er Gijs Tuinman wil méér debatten over de Europese Unie, want hij maakt zich zorgen. De EU staat niet altijd boven aan de debatagenda, dus daar valt inderdaad wat te halen.

Zelf eerst lik chocopasta

In zijn maidenspeech zet het nieuwe Kamerlid zijn EU-visie uiteen. Hij gaat terug naar een “bijzondere nacht in de Biesbosch”. Hij had drie nachten op rij niet geslapen. Met drie medecursisten uit de Elementaire Commando Opleiding dobbert hij in een “heel klein, zacht opgepompt rubberen bootje”. Als hij in de Kamer daarop terugblikt, zegt hij: “Ik had in de vrachtwagen mijn ogen even dicht moeten doen en die laatste chocopasta in de pot er zo met mijn vinger uit moeten halen”. Na die ene avond besefte hij: je moet eerst voor jezelf zorgen, voordat je je om anderen kan bekommeren. 

En zo is het ook met de EU, vindt Tuinman. Je moet eerst zelf een lik chocopasta nemen voordat je de pot aan andere landen doorgeeft.

Vergismotie

De financiële steun aan Oekraïne blijft overeind staan. Al was er wel een discussie of dat met ‘vers’ of oud Europees geld moet. Een wat chaotische motie van SGP, NSC, BBB en SP was voor premier Mark Rutte aanleiding om met opstappen van het demissionaire kabinet te dreigen. De vier partijen hadden bepleit tegen het ophogen van de Europese begroting. Volgens de SGP hield dat ook in: de financiële steun aan Oekraïne moet ergens uit een Brusselse kluis worden gehaald. Wij gaan geen nieuw geld overmaken.

De nieuwe Kamerleden van BBB en NSC werden even geholpen door Don Ceder, ChristenUnie. Realiseerden de twee zich dat hun voorstel betekent dat er geen steun voor Oekraïne komt? Nee, nee, bleek na een verwarrende discussie: zo hadden we het niet bedoeld.

Verenigd in diffusie

De nieuwe balans in de Tweede Kamer brengt ook de vraag naar een nieuwe balans in de EU met zich mee. We hoeven heus niet uit de EU, is de consensus. Maar misschien kunnen we wel van een paar afspraken afscheid nemen. Een ‘opt-out’ van de migratieafspraken, bijvoorbeeld. Zou dat niet een “geschenk uit de hemel zijn”, vraagt PVV-Kamerlid Emiel van Dijk aan de premier. Ook BBB, NSC en VVD zijn geïnteresseerd in zo’n gedeeltelijke terugtrekking.

BBB en VVD denken alvast aan de nieuwe EU-landen, en stellen voor dat nieuwe kandidaat-lidstaten met zwakkere economieën nog even buiten de Europese Monetaire Unie (EMU) worden gelaten. Een motie naar het hart van de PVV, die in de persoon van Emiel de Jong “groot tegenstander is van verdere uitdijing van de Europese Unie met nog meer armere en veelal corrupte lidstaten.”

De Kamerleden zijn geïnspireerd door hun Brusselse collega’s. Eind november heeft het Europees Parlement de Raad gevraagd om een bijeenkomst te organiseren om over verdragswijzingen te praten. 

Premier Rutte wil er, zolang hij er zit, best naar kijken. Maar het liefst ziet hij helemaal geen verdragswijziging, iets wat hij in de categorie ‘vieze woordjes’ plaatst. “Je opent de doos van Pandora met een verdragswijziging.