Column Toren B | De Europese vlag in protest

De Europese verkiezingen leven, het zijn alleen niet de Europese verkiezingen waar u, lezer, aan denkt. RTV Utrecht ging eerder deze week voxpoppen op het stationsplein in Utrecht. “Als ik Europa zeg, wat zeg jij dan?” Europapa.

3 min. leestijd
Georgia and European Union flag fly on wind in sunny day background

Zelfs Eurocommissaris Margaritis Schinas bemoeide zich gisteravond met het Eurovisie Songfestival. De finale van de muziekwedstrijd vond zaterdagavond plaats. In de bomvolle zaal in Malmö waren allerlei soorten uitingen verboden. Bezoekers met de Palestijnse vlag werden naar buiten geëscorteerd, gejoel in protest tegen de deelname van Israël en het ontbreken van Joost Klein werd zo goed en kwaad als het kon uit de tv-show gefilterd.

Anders dan normaal kwam ook de Europese vlag de zaal niet in. Dat ondervond de Roemeen Dorin Frăsîneanu, werkzaam voor ALDE, de Europese liberalen. Op X schreef hij dat hij met zijn blauwe vlag met gele sterren het terrein niet opkwam, omdat de beveiliging de Europese vlag ‘te politiek’ vond. 

De regels voor vlaggen bij het Songfestival zijn normaal gesproken zo: alle participerende landen mogen hun vlag zwaaien en daarnaast zijn de regenboogvlaggen toegestaan. Alle andere vlaggen zijn ‘te politiek’ en daarmee verboden. Dat geldt dus ook voor de Europese. De organisatie van het festival is bang dat het muziekfestival anders politiek wordt. IJdele hoop, politiek is het toch wel, net zoals sport politiek is, al zeg je nog zo vaak dat het niet zo is.

Joost Klein-vlag

De Europese vlag kwam bij de vorige editie, in Liverpool, nog binnen, werd toen zelfs uitgedeeld voor de deur door een anti-Brexitgroep. Dat de Europese vlag nu nadrukkelijk is geweerd, lijkt samen te hangen met de diskwalificatie van Joost Klein. De Europapa had in zijn hele act de beeldkenmerken van de Europese vlag verwerkt, en dus werd de Europese vlag de vlag van Joost Klein. Het controversiële weren van zijn inzending werd de hele avond vakkundig omzeild door de Zweedse presentatoren. Beter geen Joost Klein-vlaggen dus. 

De Nederlandse commentator Cornald Maas deed er juist alles aan om de zaak onder de aandacht te houden. Vooral in het begin van de show wist hij het er telkens in hoofd- en bijzinnen in te fietsen. Toen Israël opkwam, in het tijdsslot waar Klein had moeten staan, toonde Maas zich veel opstandiger dan hij zich tot dan toe had uitgelaten over de deelname van dat land: “Joost mocht niet en Israël wel, want daar is natuurlijk niks mee aan de hand.”

Europapa in Tbilisi

Margaritis Schinas, één van de vicevoorzitters van de Europese Commissie, bemoeide zich zaterdagavond ook met de vlaggenkwestie. In reactie op de Roemeense ambtenaar schreef hij op X: “Het Eurovisie Songfestival is en blijft ten eerste vooral een viering van de Europese geest, van onze Europese diversiteit en ons talent. De EU-vlag is daar een symbool van.” Hij legde ook het verband met de verkiezingen: “Minder dan een maand voor de Europese verkiezingen zouden er geen obstakels moeten zijn om te vieren wat alle Europeanen verbindt.”

In Georgië wapperde de vlag zaterdagavond wél. Daar vond de grootste pro-EU- en anti-regeringsdemonstratie ooit in het land plaats. 50.000 mensen zwaaiden met de Europese vlag in de straten van Tbilisi. Met een nieuwe wet wil de regering daar ‘infiltranten’ weren, in de praktijk raakt die wet veel mediabedrijven en ngo’s. De regering beweegt met de nieuwe wet meer richting Rusland, terwijl een meerderheid van de Georgische bevolking juist voor toetreding tot de EU is. Misschien hebben ze zelfs Europapa gezongen.