Hebben extra heffingen op producten die goedkoop op de Europese markt komen zin? Verstoren die heffingen het normale productieproces en belemmeren ze innovatie?
Extra heffingen
De VS verhoogt de invoertarieven op Chinese elektrische auto’s van 25 procent naar maar liefst 100 procent. Dat is een nieuwe stap in de handelsoorlog tussen beide landen, die zes jaar geleden is begonnen. Door die economische oorlogvoering is er handel verlegd. Niet alleen is China extra gaan exporteren, maar ook de export van de EU naar China heeft een extra impuls gekregen.
Maar de Europese Commissie onderzoekt nu in hoeverre de sterk gestegen uitvoer van elektrische auto’s door China naar de EU (zie de grafiek) te wijten is aan subsidiëring en maakt zich op om extra heffingen op te leggen (bovenop het nu geldende invoertarief van 10 procent). Dat past bij de heroriëntatie van de Europese handelspolitiek, waarin het streven naar ‘strategische autonomie’ en ‘economische veiligheid’ meer aandacht krijgen.
Die heroriëntatie is op zich begrijpelijk, na de coronapandemie, na de inval van Rusland in Oekraïne en na het in ongerede raken van de Wereldhandelsorganisatie WTO. Maar waar stopt het begrijpelijke streven om de kwetsbaarheid van een economie en maatschappij te beschermen en waar begint protectionisme? En dus het gevaar om de wereldeconomie in een neerwaartse spiraal te brengen?
Is er een veilige manier?
Is er een (voor de economie) veilige manier om te streven naar economische veiligheid?
In een recente bundel, waaraan bovenstaande grafiek ook is ontleend, verkent een reeks internationale deskundigen dit soort vragen. Daarbij waarschuwen zij dat het versterken van de economische veiligheid niet gratis is, want:
- Daarmee geef je bepaalde voordelen van internationale arbeidsverdeling op, dat remt economische groei en verhoogt de kosten van energietransitie;
- Daarmee maak je landen kwetsbaarder voor binnenlandse schokken. Als je namelijk internationaal handelt, zijn die schokken beter te spreiden;
- Hierdoor kun je de internationale samenwerking (in het klimaatbeleid bijvoorbeeld) en het multilaterale handelssysteem verder ondermijnen;
- Door een scheve verdeling van voor- en nadelen kunnen tegenstellingen binnen de EU worden vergroot.
De auteurs stellen dan ook voor om de producten die bescherming behoeven vanuit een oogpunt van economische zelfstandigheid, heel zorgvuldig te selecteren.
Elektrische auto’s uit China
Terug naar het concrete voorbeeld van de elektrische auto’s uit China. Dat de Chinese overheid die subsidieert, is goed nieuws voor consumenten met een kleine portemonnee en helpt vast de elektrificatie van ons wagenpark te versnellen. Het kan nadelig zijn voor zover het de ontwikkeling van een moderne Europese auto-industrie belemmert.
Als compenserende maatregelen nodig worden geacht, komt het aan op een goede onderbouwing en maatvoering, om nevenschade aan het internationale handelssysteem te beperken.
