De Lelylijn moet de afstand tussen Noorden en de Randstad beter bereisbaar maken met een snelle treinverbinding. De route staat nog niet vast, maar zal in elk geval langs Groningen, Emmeloord, Heerenveen, Drachten en Lelystad voeren. Aan de plannen voor het nieuwe traject wordt al een paar jaar gewerkt, een eerder plan voor de verbinding sneuvelde in 2007.
Geld gezocht
In het coalitieakkoord nam kabinet Rutte-IV zich al voor regionale en Europese financiering te zoeken voor de nieuwe lijn, naast de drie miljard die er in Den Haag voor is gereserveerd. Dat is ook nodig: de Lelylijn zal naar schatting tussen de drie en vijf miljard (een schatting van het Rijk) of tussen de vijf en tien miljard (een schatting van ProRail) kosten. Het project staat dus op de kabinetsagenda, maar zonder Europese financiering komt de lijn er niet, vertelde staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur) op 11 april in een commissiedebat. Pas als driekwart van het geld voor de spoorverbinding binnen is, kunnen de plannen echt beginnen, stelde Heijnen.
De SP, GroenLinks en het CDA kregen deze week, met uitzondering van de PVV, alle aanwezige Kamerfracties achter zich met oproepen de Lelylijn aan te sluiten op het Trans-Europese Transportnetwerk (TEN-T). Dat is een Europees netwerk van spoorlijnen, snelwegen en andere routes waarmee de gehele Europese Unie bereisbaar wordt en grensoverschrijdend reizen toegankelijk. In 2030 moeten de ‘grote lijnen’ van dat netwerk af zijn, voor 2050 hoopt de EU ook alle ‘regio’s’ verbonden te hebben.
TEN-T: ‘het meest kansrijke instrument’
Projecten die op het netwerk zijn aangesloten kunnen aanspraak doen op het Connecting Europe Facility-fonds, door het Kabinet omschreven als ‘het meest kansrijke instrument’ voor Europese infrastructuursubsidie. De geldpot kan worden aangesproken voor grootschalige infrastructuur, maar ook overzichtelijkere ingrepen zoals snellaadlocaties en ‘fullservice truckparkeerplaatsen’ kunnen er terecht. In de huidige begrotingsperiode is 25 miljard euro gereserveerd voor TEN-T-projecten, er is dus wel wat te halen. Belangrijke voorwaarde: Brussel betaalt maximaal de helft van het project, dus zal ook elders gezocht moeten worden naar financiering.
Voor een deel zal die financiering uit de regio moeten komen. Gedeputeerden daar zijn dan ook blij met de aandacht voor het Europese geld, vertellen ze tegen RTVNoord. Eerder deden regionale bestuurders ook al een oproep aan het kabinet om naar Brussel te gaan voor de Lelylijn, vertelt de Friese gedeputeerde Avine Fokkens (VVD). Ministers Mark Harbers (Infrastructuur) en Hugo de Jonge (Ruimtelijke Ordening) en staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur) waren ‘ontvankelijk’ voor die oproep, vertelt Fokkens.
Heijnen naar Brussel
Sterker nog: de Europese lijnen worden voor het Lelyproject al uitgezet. Twee maanden voordat de kamer daartoe opriep deelde staatssecretaris Heijnen al mee dat Prorail onderzoekt hoe de Lelylijn kan worden ingepast in dat Europese netwerk, voor de zomer wordt een conclusie verwacht, waar het kabinet mee aan de slag kan. Maar de Europese lobby is nu al opgezet: Heijnen heeft, een paar dagen vóór de aangenomen Kamermoties, toegezegd zich in te zetten voor aansluiting bij TEN-T. Kamervragen van D66, CDA en PvdA waren genoeg om de Europese inspanningen teweeg te brengen. Het onderwerp komt op tafel bij de komende EU-transportraad, met Heijnen en haar Europese collega’s, in mei.
