“FIFA-regels over internationale transfers van profvoetballers zijn in strijd met het Europees recht”. Dat stelt het Hof van Justitie van de Europese Unie vandaag in Luxemburg. De voetbalwereld wachtte deze uitspraak in spanning af. Het kan het huidige systeem van miljoenentransfers en megacontracten best wel eens op zijn kop zetten.

Wat is er besloten?

Het Europees Hof stelt vandaag dat de huidige FIFA-regels het vrije verkeer van spelers en de concurrentie tussen clubs belemmeren. Volgens FIFA moet een speler die zonder ‘geldige reden’ zijn contract voortijdig opzegt samen met de nieuwe club waar hij aan de slag gaat de schadevergoeding aan zijn oude club betalen. De nieuwe club kan bovendien gestraft worden door geen nieuwe spelers te mogen registreren en door vertraging van het transferproces. Het Hof heeft nu geoordeeld dat al deze regels in strijd zijn met het EU-recht.

Wat verandert er nu?

Sommige experts verwachten grote gevolgen. “Het huidige transfersysteem gaat het niet overleven”, voorspelde hoogleraar Economische theorie Oliver Budzinski afgelopen zomer al in het Parool. Anderen, zoals Stefaan van den Bogaert, hoogleraar Europees recht, zien het minder dramatisch in. Volgens hem is het verdienmodel van een club zoals Ajax, dat het moet hebben van de verkoop van de door hen opgeleide spelers, niet direct in gevaar. Het arrest verandert namelijk slechts een onderdeel van het transfersysteem; de mogelijkheid voor spelers om eenzijdig het contract op te zeggen.

Hoewel het Hof van Justitie van de EU nu een oordeel heeft gegeven, is de kous daarmee niet af. Het Hof heeft als taak om ervoor te zorgen dat het EU-recht in alle EU-landen op dezelfde manier toegepast wordt, maar in dit geval vindt het geschil tussen Diarra en FIFA plaats bij een Belgische rechtbank. Omdat deze rechtbank het Europees Hof van Justitie heeft gevraagd of de FIFA-regels verenigbaar zijn met het EU-recht, namelijk het vrije verkeer van werknemers en het mededingingsrecht, is het nu aan het Belgische Hof om het oordeel van het Europees Hof zelf toe te passen in het beslissen van de zaak.

Wat heeft hiertoe geleid?

Deze zaak van het Europees Hof deed uitspraak over een kwestie tussen de Franse voetballer Lassana Diarra en voetbalbond FIFA. Zijn voormalige voetbalclub Lokomotiv Moskou was het niet eens met zijn eenzijdige opzegging van zijn contract bij de club, die hem daarom twintig miljoen euro vroeg. Vervolgens kreeg hij van de FIFA een boete opgelegd van tien miljoen euro wegens het niet nakomen van verplichtingen. Bovendien werd hij voor twee jaar geschorst. Hij wilde uitkomen voor Charleroi in België, maar dat was volgens FIFA in strijd met de regels van de voetbalbond. Het Europees Hof van Justitie geeft nu dus aan dat die regels niet samen kunnen met die van de EU.

Het Hof van Arbitrage (CAS) gaf eerder al een oordeel en stelde dat FIFA volgens de geldende regels gehandeld heeft. Vandaag boog het Europees Hof zich over de vraag of het CAS wel de juiste regels heeft getoetst. In Europa geldt namelijk het vrije verkeer van personen. Daar horen ook regels bij over dat het werknemers vrij staat om hun baan op te zeggen en ergens anders aan de slag te gaan. Dit gold lange tijd niet voor professionele voetbalspelers, die in het systeem van miljoenentransfers min of meer waren overgeleverd aan de macht van grote clubs. Maar ook zij moeten nu vrij van werkgever kunnen wisselen.

Europees Hof was eerder al eens aan zet

Er was al eerder een uitspraak van het Europese Hof dat de voetbalwereld op zijn kop zette. Het zogenoemde Bosman-arrest. Dankzij die uitspraak is een speler die geen contract meer heeft geen eigendom van de club en kan deze transfervrij, dus zonder geldelijke vergoeding, naar een andere club overstappen. Jean-Louis Dupont was jaren geleden ook betrokken bij het Bosman-arrest en is nu één van de advocaten van Diarra.