In de bevroren berm langs een afgelegen weg naar het Tsjechische kuuroord Teplice staat een groot, blauw bord. Reclame voor het Europa Experience Centre in Praag. Je kan er het Europees Parlement zien op een scherm met 360 graden zicht, een spel spelen om de institutionele driehoek te ontdekken, en leuke feitjes over Eurocommissarissen te weten komen.
De aanprijzing heeft de esthetiek van een lesboek voor middelbare scholieren. Het is moeilijk voor te stellen dat er Tsjechen zijn die dit bord zien om dan verheugd in de auto te springen, de reis van honderd kilometer naar het zuiden afleggen, om dan een rollenspel als Europarlementariër te gaan spelen. Die Tsjech zit dan bovendien al op de route naar Teplice, favoriete badplaats van Goethe, Chopin en Beethoven, een prima bestemming.
Maar wat nou als iemand er toch gaat kijken?
Op een kiertje
In een groot, modernistisch hoekpand om de hoek van de rivier de Moldau is het Europa Experience Centre gevestigd. Althans, volgens de reclame langs de weg. Het geheel lijkt nog niet klaar voor de start. Er staan al teksten ter aanbeveling op de ramen, en een QR-code voor informatie. Het is 9 januari en vriest ongeveer zeven graden, maar de deur staat er op een kiertje open. Achter een doek is een grote, stoffige, verlichte ruimte te zien. Er staat een pot verf. Er wordt verbouwd.
De feestelijke opening die gepland stond voor december is vertraagd.
Gelukkig is er genoeg te doen voor degenen die zo gek zijn om helemaal naar het Europa Experience Centre af te reizen. De QR-code op de gevel leidt naar de website van together.eu, opgezet om de Europese verkiezingen te promoten. Al lijkt het alsof het bedoeld is voor die van 2014, in plaats van tien jaar later. Misschien is de site gerecycled. Het initiatief komt vanuit het Europees Parlement. In heel Europa, of in elk geval nu Duitsland en Oostenrijk, wordt de EU Pubquiz uitgerold, met telkens weer een nieuwe locatie: ‘Nu ook in Klagenfeld!’ In Innsbruck is er nog geen pubquiz, maar wel een EU Stammtisch.
Vrouw in windmolenpark
Het is een beetje niche. Maar gelukkig wordt er in Brussel ook gedacht aan de burger die geen behoefte heeft aan avondvullende programma’s over de Europese Unie. Er wordt namelijk ook gewerkt met reclames op straat. Gewone plekken waar gewone mensen komen. Al zeker een jaar, anderhalf jaar, hangt door heel Europa dezelfde campagne.
Naast de Lidl in de Indische buurt in Amsterdam, in metrostation Zoölogischer Garten in Berlijn, en ook, voor de gedesillusioneerde bezoeker van het Experience Centre in Praag, op de perrons onderweg terug naar Teplice.
Op Praha-Holešovice staat bijvoorbeeld: ‘Democratie, diversiteit en klimaatbescherming’, met een zonnige foto van een vrouw in een windmolenpark. In Berlijn was het ‘Vrijheid, vrede en energieonafhankelijkheid’, met een foto van een blond jongetje dat een zonnepaneel aait. Groene transitie, hernieuwbare energie, respect, eenheid: met die woorden moeten de harten van de Europeanen worden veroverd. Onder die drieslagen van EU-jargon staat steevast: You are Europe, Du bist Europa, Jij bent Europa. Een unie van frisse, vrolijke mensen, zo is het beeld.
“Onbegrijpelijke campagne“
Een woordvoerder van de Europese Commissie heeft het tegenover Politico de “grootste en meest succesvolle” campagne tot dusver genoemd. Europarlementariër Jean-Paul Garraud heeft vooral de vraag: hoe kan het dat deze “onbegrijpelijke campagne” niet in de vergaderzalen een halt toe is geroepen? Hij is niet de enige met die vraag.
De campagne is opgezet na de Russische invasie in Oekraïne, met de bedoeling de steun voor groene energie kracht bij te zetten. Maar het lijkt vooral ook een reclame voor de Europese Unie.
De opkomstcijfers van de Europese verkiezingen schommelden de afgelopen twintig jaar rond de 42 tot 50 procent. Maar misschien, nu alle Europese burgers weten dat zíj́ Europa zijn, komt daar in 2024 verandering in.
