Dinsdag 31 oktober
Schumanplein Brussel krijgt nieuwe look
Het wel bekende Schumanplein in Brussel gaat op de schop. De verschrikkelijke rotonde waar auto’s constant in de file staan en waar voetgangers ogen in hun achterhoofd moeten hebben, wordt heraangelegd. Plannen om het plein aan te passen kregen groen licht.
Het Schumanplein moet in de toekomst veilig zijn voor zowel automobilisten als voetgangers. “Het wordt een nieuw symbool van Europa in Brussel. Het moet belichten dat de Europese wijk evolueert naar een gemengde wijk op mensenmaat, zegt Brusselse staatssecretaris Ans Persoons.
Meer schapenhouders hebben last van blauwtong
In bijna 4000 Nederlandse bedrijven is inmiddels het dodelijke virus blauwtong geconstateerd. Vorige week waren dat nog 2500 bedrijven. Blauwtong wordt via muggen verspreid en is vooral voor schapen dodelijk. Ook in Duitsland en België raken steeds meer schapen besmet.
Europarlementariër Bert-Jan Ruissen (SGP) wil er eind november met collega’s uit de landbouwcommissie over praten. Het probleem loopt uit de hand, vindt Ruissen. Hij wil weten wat de Europese Commissie kan doen om te helpen.
Vorige week zei landbouwminister Piet Adema al dat hij in gesprek ging met farmaceutische bedrijven om een vaccin te ontwikkelen.
Maandag 30 oktober
Meta biedt betalende EU-versie aan
Er gingen al langer geruchten de ronde, maar nu is het officieel: er komt een betalende versie van Facebook en Instagram in de EU. Voor 9,99 euro per maand op de computer of 12,99 euro op de smartphone kunnen gebruikers ervoor kiezen om niet langer advertenties te zien. Hun gegevens zullen dan ook niet langer verzameld worden om persoonlijke reclame op te baseren. Voor gebruikers die niet willen betalen, verandert er niets. Vanaf november zijn de abonnementen beschikbaar.
Toch was Meta-topman Mark Zuckerberg er lang stellig over dat zijn diensten nooit betalend zouden worden. Dat daar nu verandering in komt, heeft te maken met de Europese privacyregels. Recent oordeelde het Europees Hof in Luxemburg dat burgers moeten kunnen weigeren dat hun gegevens verzameld worden. Een betalende versie zonder advertenties was volgens de rechter een prima alternatief.
Belgische groenen willen sancties tegen Israël
Het Belgische Kamerlid Wouter De Vriendt van regeringspartij Groen komt met felle kritiek op Israël. “Als de aanvallen op burgers in de Gazastrook blijven doorgaan, zijn economische sancties tegen Israël nodig”, vertelt hij in het tv-programma De zevende dag. Ook wil De Vriendt dat de Israëlische premier Benjamin Netanyahu voor het Internationaal Gerechtshof in Den Haag gedaagd wordt voor oorlogsmisdaden.
De Vriendt benadrukt dat het voor de Europese Unie mogelijk is om met sancties te komen. Wel ziet hij in dat daar op dit moment niet voldoende draagvlak voor is onder de lidstaten. Maar als Brussel niet ingrijpt vindt hij dat België desnoods het heft in eigen handen moet nemen.
Mark wil
Met de woorden “zeer interessant”, over de functie van secretaris-generaal bij de NAVO, heeft premier Rutte dit weekend de kaarten voor de topbanen die komend jaar worden verdeeld, flink door elkaar geschud. In een interview met de Haagse stadszender Den Haag FM, in vrijetijdskleding gestoken, de dag na de top in Brussel, hield de premier het antwoord nu eens niet achter de haag van zijn tanden. Hij was duidelijk. Dit is een baan die hij wel wil.
En zijn kansen zijn daarmee meteen vrij groot, aangezien er al twee jaar lang niemand is die wil of kan.
De huidige secretaris-generaal Jens Stoltenberg wil al twee jaar weg, maar eerst moest hij aanblijven vanwege het uitbreken van de oorlog in Oekraïne en vervolgens bleek het bondgenootschap niemand te kunnen vinden. Of beter geformuleerd: ze konden het niet eens worden.
Woensdag 25 oktober
Overal in de EU online tv-kijken
Je kent het wel: je bent op vakantie en wil een Nederlands programma online herbekijken. Maar dan kom je al snel van een koude kermis thuis: in het buitenland zijn de online diensten geblokkeerd. Europarlementariërs willen dat er een einde komt aan deze zogeheten ‘geoblocking’. Geoblocking is op dit moment al verboden in Europa voor webwinkels, maar voor video- of streamingdiensten geldt dat verbod nog niet.
“Het blokkeren van streaming binnen Europa is niet alleen irritant, maar het staat ook het uitwisselen van kennis, perspectieven en cultuur in de weg”, reageert GroenLinks-Europarlementariër Kim van Sparrentak. “Iedereen is hier de dupe van de financiële belangen van een klein clubje grote mediabedrijven met ouderwetse verdienmodellen, gebaseerd op landsgrenzen.”
De Europese zijderoute
Met hun Nieuwe Zijderoute (Belt and Road Initiative) proberen de Chinezen hun geopolitieke invloed fors uit te breiden. Daarbij investeren ze in infrastructuur in het buitenland, die handel met China moet verbeteren. Maar het plan doet al een tijdje in Brussel alle alarmbellen afgaan: vaak weten de Chinezen ontwikkelingslanden aan zich te binden door hen leningen aan te bieden die ze nooit kunnen afbetalen. Ook hebben maar liefst 18 EU-landen de deur al opengezet voor Chinese projecten.
De Global Gateway moet het Europese antwoord zijn op de Nieuwe Zijderoute. Vandaag trekken heel wat regeringen, internationale organisaties en bedrijven die een graantje willen meepikken naar Brussel om er meer over te weten te komen. De Europese Commissie hoopt in samenwerking met de private sector zo’n 300 miljard euro bij elkaar te sprokkelen voor het project.
Dinsdag 24 oktober
‘Kabinet moet portemonnee trekken voor vaccin tegen blauwtong’
Schapenhouders willen dat het kabinet geld beschikbaar stelt voor de ontwikkeling van een vaccin tegen blauwtong. Een dodelijke ziekte bij veedieren die de afgelopen weken in Nederland de kop op stak. Volgens minister van Landbouw Piet Adema sterven er dagelijks duizend schapen aan de ziekte en hebben al 2500 bedrijven in Nederland er last van. Vertegenwoordigers uit de schapensector stuurden vandaag een brief naar Adema.
De schapenhouderij is van grote landschappelijke waarde, benadrukken de schapenhouders. Schapen worden niet alleen gehouden voor hun vlees of wol, maar ook om grote stukken natuur te begrazen. Daarmee wordt de natuur onderhouden. Ze willen dat het kabinet schapenhouders die kampen met blauwtong financieel ondersteunt. Ook moet er geld vrijgemaakt worden voor de ontwikkeling van een vaccin door de farmaceutische industrie.
Klimaatcommissaris Hoekstra: ‘EU goed op weg naar vermindering CO₂-uitstoot, maar werk aan de winkel’
De Europese Unie is goed op weg om de uitstoot van CO₂ terug te dringen. Toch moet er meer gebeuren. Dat zei Eurocommissaris voor klimaat Wopke Hoekstra na de Commissievergadering. “We hebben van de energiecrisis een kans gemaakt om de energietransitie te versnellen”, zegt Hoekstra. En dat is ook te zien volgens een rapport van de Europese Commissie.
De uitstoot van CO₂ is in 2022 met 3 procent afgenomen. Dat zorgt voor een afname van 32.5 procent vergeleken met de uitstoot in 1990. Positief dus, concludeert Hoekstra. Toch moet er meer gebeuren. Vooral de uitstoot in de bouw en de transportsector daalt langzaam en ook in de landbouw is er werk aan de winkel.
Bezwaar tegen verlenging glyfosaat sneuvelt in Europees Parlement
Een bezwaar tegen het langer toelaten van gewasbeschermingsmiddel glyfosaat is gesneuveld in de milieucommissie van het Europees Parlement. De komende maanden besluiten EU-landen of het gebruik van glyfosaat nog eens tien jaar langer toegestaan wordt. Toch diende een groep Europarlementariërs een bezwaar in. Ze willen af van het gewasbeschermingsmiddel omdat het in verband wordt gebracht met neurologische ziektes als Parkinson.
Mohammed Chahim (PvdA) was een van de Europarlementariërs die het bezwaar ondertekende. Hij is teleurgesteld met de uitslag van de stemming. Er is steeds meer wetenschappelijk onderzoek dat een onlosmakelijk verband tussen blootstelling aan glyfosaat en de ontwikkeling van neurologische aandoeningen als Parkinson laat zien. Voor conservatieve christendemocraten wegen de belangen van de agro-industrie en chemiereuzen als Monsanto kennelijk zwaarder dan de gezondheid van de boer, landarbeiders en omwonenden”, aldus Chahim.
Voorstanders van de verlenging vallen terug op de conclusie van de Europese voedselwaakhond EFSA. Die verzamelen onderzoeken over de schadelijke gevolgen van gewasbeschermingsmiddel en glyfosaat zou geen gevaar moeten vormen.
Nog geen eensgezind Europees antwoord op geweld tussen Hamas en Israël
Een eensgezind antwoord op de gewelddadigheden tussen Hamas en Israël vanuit de EU blijft uit. Ministers van Buitenlandse Zaken is het opnieuw niet gelukt om een overeenkomst te bereiken. Terwijl VN-secretaris-generaal António Guterres een onmiddellijk staakt-het-vuren wil, praat de EU over een ‘tijdelijke humanitaire pauze’. Dat zou ervoor moeten zorgen dat mensen in Gaza kunnen vluchten en er voedsel en hulpgoederen geleverd kunnen worden.
Daar ligt ook de discussie. Kiest de EU voor een pauze in de gewelddadigheden of roept de EU op tot een algemeen staakt-het-vuren? Ministers komen er nog niet uit en schuiven de beslissing door naar de Europese top van donderdag. EU-leiders komen dan bij elkaar in Brussel.
Premier Rutte probeert in de tussentijd aan te dringen op ‘wijsheid en terughoudendheid’. Hij was op bezoek bij Netanyahu in Israël om steun te betuigen. “Ik heb opnieuw gezegd hoe verschrikkelijk de aanval van Hamas op Israël is en dat ze het recht hebben om zich te verdedigen”, zegt Rutte. “Maar Israël heeft een sterke militaire positie. Dus ik heb ook gezegd: let op, we maken ons grote zorgen over de toegang tot humanitaire hulp in Gaza.”
Maandag 23 oktober
Kabinet trekt 12 miljoen euro uit voor belangrijke technologie voor Einsteintelescoop
Het kabinet trekt 12 miljoen euro uit voor bedrijven die lasers, spiegeltechnologie en trillingsvrije koelmachines ontwikkelen. Dat zijn belangrijke onderdelen voor de Einsteintelescoop. Dat is een kilometers lang meetinstrument dat Nederland in Zuid-Limburg, samen met Duitsland en België onder de grond wil bouwen.
In 2026 bepaalt de Europese Commissie wie de Einsteintelescoop mag bouwen. Italië wil er namelijk een in Sardinië bouwen. Om ervoor te zorgen dat de Commissie straks Nederland kiest investeert het kabinet dus al in de ontwikkeling van belangrijke onderdelen voor de Einsteintelescoop.
De komst van de Einsteintelescoop betekent veel voor Nederland en de regio, denkt het kabinet. Zo moet er veel gebouwd worden, maar gaat er ook continu technologie en onderhoud nodig zijn. Dat betekent veel bedrijvigheid en dus ook banen voor Nederlanders. Daarnaast kunnen de metingen die de Einsteintelescoop uitvoert de wetenschap enorm veel leren over de werking van zwarte gaten en het ontstaan van het universum.
Extreemrechts wint in Zwitserland
Terwijl in Brussel opgelucht gereageerd werd op de overwinning van gematigde partijen in Polen, is dat voor de verkiezingen in Zwitserland anders. Daar wisten (extreem)rechtse partijen de grootste overwinning te boeken. Het land is geen lid van de EU, toch zijn de uitslagen daar mogelijk een voorbode voor andere verkiezingen in Europa.
De Zwitserse Volkspartij (SVP/UDC) wist bijna 29 procent van de stemmen binnen te halen. Dat is zo’n 3 procent meer dan de vorige verkiezingen 4 jaar geleden. De Groenen en groen-liberale partij verloren een tiental zetels, terwijl de centrumpartijen min of meer hetzelfde aantal zetels behielden.
Rechtse partijen doen het goed de laatste tijd. In de peilingen voor de Europese verkiezingen lijken ze een stuk beter te scoren dan voorheen. Maar ook op nationaal niveau zijn ze in opkomst. Zo weet de extreemrechtse AfD in Duitsland steeds meer zetels te bemachtigen op lokaal niveau.
Europese ambtenaren maken zich zorgen over EU steun aan Israël
Niet alleen Nederlandse, maar ook Europese ambtenaren hebben kritiek op de ogenschijnlijke onvoorwaardelijke steun die Israël krijgt van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Afgelopen vrijdag stuurden een kleine duizend ambtenaren een brief aan de voorzitter van de Europese Commissie.
“We maken ons met name zorgen over de onvoorwaardelijke steun van de Europese Commissie die u vertegenwoordigt, voor een van de twee partijen”, staat te lezen in de brief. De medewerkers schrijven dat ze de terroristische aanslagen van Hamas tegen hulpeloze burgers sterk veroordelen. Maar zo schrijven ze erbij “we veroordelen even sterk de reactie van de Israëlische regering tegen de meer dan twee miljoen Palestijnse burgers die gevangen zitten in de Gazastrook”.
De Europese ambtenaren maken zich ook zorgen over de wat ze noemen ‘onverschilligheid’ die de Europese Unie lijkt te hebben, over acties die in strijd zijn met fundamentele mensenrechten en het internationale humanitaire recht”.
Dit verhaal kon je vanmorgen al lezen in De Dagvangst, de nieuwsbrief met kakelvers Europees nieuws, van hoofdredacteur Bert van Slooten. Abonneer je hier.
Jeroen Lenaers (CDA) haalt uit naar Sophie in ‘t Veld (onafhankelijk)
Naar aanleiding van de recente aanslag in Brussel, is er opnieuw animo onder de lidstaten om Europese regels aan te scherpen zodat uitgeprocedeerde migranten makkelijker teruggestuurd kunnen worden. Maar momenteel zit een voorstel daarover vast in het Europees Parlement. Volgens Europarlementariër Sophie in ‘t Veld (onafhankelijk) blokkeren de Europese christendemocraten een deal.
CDA-Europarlementariër Jeroen Lenaers zegt vandaag in Politico dat dit “complete bullshit” is. Lenaers vertelt dat de christendemocraten twijfelen over nieuwe migratieregels omdat de andere groepen ervoor gezorgd hebben dat deze niet ambitieus en streng genoeg zijn.
Vrijdag 20 oktober
Moeizame gesprekken EU en VS
De gesprekken tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten over het afschaffen van heffingen op Europees staal en de groene subsidies die Amerika aan bedrijven geeft, verlopen moeizaam. Commissievoorzitter Von der Leyen en de voorzitter van de Europese Raad Charles Michel onderhandelen in Washington, namens alle lidstaten (ook Nederland) om uit de impasse te komen.
De Amerikaanse president Biden heeft weliswaar de importheffingen op staal, ingevoerd door zijn voorganger Trump, opgeschort, maar wel op voorwaarde dat de EU en de VS er uit zouden komen. De Europese Unie wil dat de subsidies die Amerika aan bedrijven geeft om te vergroenen er niet voor zorgen dat Europese bedrijven (onder andere batterijproducenten) naar Amerika trekken om daar te produceren.
Voorlopig lijkt het er op dat er vandaag alleen een verklaring komt over de oorlogen in Israël en Oekraïne.
De uitglijder van Wopke
Vandaag in de klimaatnieuwsbrief van Bijou van der Borst nieuws over de eerste uitglijder van Eurocommissaris Wopke Hoekstra. Hij had beloofd dat de Europese Commissie “zou pleiten voor het schrappen of beperken van de verwijzing naar het gebruik van ‘onverminderde fossiele brandstoffen’” bij de onderhandelingen over het standpunt van de EU voor COP28 met de 27 lidstaten. Kort gezegd de Europese Commissie zou ‘onverminderde fossiele brandstoffen’ niet als optie presenteren.
‘Onverminderde fossiele brandstoffen’ zijn brandstoffen die je na het verbranden niet kan afvangen en opslaan. Als je alleen die brandstoffen zou afschaffen kun je nog steeds fossiele brandstoffen gebruiken, indien je ze opslaat.
Waarom is het pleiten voor het afschaffen van onverminderde fossiele brandstoffen zo gevoelig? Als je alleen onverminderde fossiele brandstoffen afschaft, schaf je niet alle fossiele brandstoffen af. Klimaatactivisten zien het als een vorm van greenwashing. CO2 opslaan is vooral iets waar bedrijven als Shell op willen inzetten.
Uiteindelijk heeft Hoekstra zijn belofte niet kunnen waarmaken. Lees meer in de klimaatnieuwsbrief. Neem hier een abonnement.
Donderdag 19 oktober
Elon Musk overweegt X te sluiten in de EU
Volgens het Amerikaanse Business Insider heeft Elon Musk een intern overleg gehad over het weren van EU-gebruikers op X (voorheen Twitter). Musk werd herhaaldelijk door de Europese Commissie op de vingers getikt dat zijn sociale medium niet voldoet aan de nieuwe wet over digitale diensten (The Digital Services Act). Daar zou Musk dusdanig over gefrustreerd zijn dat hij X misschien van de Europese markt haalt.
Vorige week maakte Eurocommissaris voor Interne Markt Thierry Breton zich nog kwaad over de golf van desinformatie over de oorlog in Israël op X. De Europese Commissie is vorige week ook een officieel onderzoek naar X gestart met mogelijke monsterboetes tot gevolg.
Vlaanderen komt met eigen BBB
Onze zuiderburen krijgen hun eigen BBB. Daar staat de laatste B in de afkorting wel voor ‘Belangen’ in plaats van ‘Beweging’; Boer Burger Belangen dus. Al doet de kersverse partij verder niet al te veel moeite om te verbergen waar ze de mosterd gehaald hebben: ook het logo is een kopie.
Tegen de Gazet van Antwerpen zegt voorzitter Filip Boone dat de partij meer belangrijk vindt dan enkel landbouw en stikstof: “Een ander belangrijk deel van ons programma gaat over het politiek systeem. We denken dat het met veel minder ministers en kabinetten kan. Daarnaast behandelen we ook thema’s zoals onderwijs, kinderopvang en ouderenzorg.”
De BBB mikt op één verkozene per provincie, zowel voor het federale als het Vlaamse parlement. Maar of dat gaat lukken, zal nog spannend worden: in België is er een kiesdrempel van vijf procent. Bovendien hebben de Vlaamse christendemocraten geleerd van de fouten van het CDA. Sinds een jaar zijn zij zich erg fel beginnen profileren als de landbouwpartij bij uitstek.
De digitale euro maakt stappen
De Europese Centrale Bank heeft aangekondigd dat na twee jaar de eerste onderzoeksfase voor de digitale euro achter de rug is. Tegelijkertijd laat de ECB weten dat het nu een volgende ‘voorbereidende fase’ van twee jaar ingaat. Daarbij worden de regels omtrent de digitale euro verder uitgewerkt en wordt bepaald wie de technische infrastructuur mag gaan leveren. Ook zullen centrale banken al een app voor de digitale euro gaan uittesten.
“We moeten onze munt klaarmaken voor de toekomst”, zegt ECB-voorzitter Christine Lagarde. “We stellen ons de digitale euro voor als een vorm van cash die kan gebruikt worden voor alle digitale betalingen, zonder extra kosten, en die ook voldoet aan de hoogste privacystandaarden.”
Let op: of de digitale euro er daadwerkelijk komt, is nog niet zeker. Daarvoor moet het eerst de volledige Brusselse wettenfabriek nog passeren. Pas wanneer de politiek het licht op groen zet, zal de ECB definitief beslissen of de munt er komt. En dat zal hoogstwaarschijnlijk nog jaren duren.
Eurocommissaris Reynders is bezorgd over concurrentie bij luchtvaart
Tegen de Financial Times vertelt Eurocommissaris Didier Reynders (Mededinging) dat er te weinig concurrentie is op verschillende luchtvaartroutes.
Bij een overname vraagt de Europese Commissie altijd aan de maatschappijen om een deel van de start- en landingsrechten te verkopen aan concurrenten. Door een zogeheten ‘slot’ bij een concurrent onder te brengen, blijft er voor passagiers genoeg keuze over, zo is de gedachte. Maar tot ergernis van Reynders verkopen de luchtvaartmaatschappijen veelal de niet zo rendabele lijnen en houden ze de aantrekkelijke routes.
Er moeten hardere garanties komen. En die zijn juist nu nodig omdat er een overnamegolf aan de gang is. Door corona zijn een aantal luchtvaartmaatschappijen in zwaar weer terechtgekomen en makkelijk over te nemen. Onlangs nam Air France-KLM een belang van 20 procent in de Scandinavische branchegenoot SAS. En eerder dit jaar werd het Duitse concern Lufthansa voor 41 procent eigenaar van de Italiaanse nationale luchtvaartmaatschappij ITA.
Dit verhaal kon je deze ochtend al lezen in De Dagvangst van hoofdredacteur Bert van Slooten.
Woensdag 18 oktober
De Europese Commissie wil strengere regels voor visumvrij reizen
De EU sloot met 60 niet-EU-landen een overeenkomst zodat burgers van deze landen zonder visum naar de EU kunnen reizen. Maar de Europese Commissie maakt zich zorgen. Want in Balkanlanden, waaruit je visumvrij naar de EU kan reizen, zijn de vereisten voor een visum soepeler. Migranten komen via die landen dus makkelijker de EU binnen. Ook maakt de Commissie zich zorgen over landen waar je in ruil voor investeringen burgerschap kan kopen.
De Commissie wil daarom de regeling die visumvrij reizen tijdelijk kan opschorten, aansterken. “Dit geeft ons de middelen om snel terug te slaan, wanneer er sprake is van misbruik bij visumvrij reizen”, reageert Eurocommissaris Margaritis Schinas (Bevordering van onze Europese levenswijze). “In het bijzonder wanneer dit leidt tot irreguliere migratie en veiligheidsrisico’s voor de EU.”
Europese Commissie pakt influencers aan
Marketing via influencers is één van de fundamenten van de digitale economie geworden. Naar schatting gaat er dit jaar zo’n 20 miljard euro in de sector rond. Toch gaan influencers zelf niet altijd even zorgvuldig om met de Europese regels voor online reclame. Volgens die regels moeten influencers duidelijk maken of ze al dan niet betaald worden voor de promotie van een bepaald product.
De Europese Commissie doet nu een praktijktests om te kijken of influencers zich aan die regels houden. De bevindingen moet vervolgens bepalen of er nieuwe Europese regels nodig zijn. Ook richt de Europese Commissie een nieuwe “Influencer Legal Hub” op. Daar kunnen influencers informatie vinden over de Europese regels.
Dinsdag 17 oktober
COP28: EU zet in op terugdringen CO2-uitstoot en uitfaseren fossiele subsidies
Het is zover. Europese klimaatministers hebben overeenstemming bereikt over de Europese inzet tijdens de VN-klimaattop (COP28) in Dubai. Daar maken landen uit de hele wereld afspraken over hoe de opwarming van de aarde gestopt kan worden.
De EU zal hameren op het terugdringen van CO₂-uitstoot, maar ook op het uitfaseren van fossiele subsidies. Vooral op dat laatste punt had de Nederlandse klimaatminister Rob Jetten graag meer ambitie gezien. Na afloop van de vergadering legde hij uit dat Nederland door de discussie in eigen land al koploper is op dit gebied. Actiegroep Extinction Rebellion blokkeerde in september en oktober de Utrechtsebaan in Den Haag, uit protest tegen fossiele subsidies.
Europarlementariër Bert-Jan Ruissen (SGP): “Nieuwe maatregel voor schepen is onwerkbaar”
Het Europees Parlement heeft er vijf jaar over onderhandeld. Maar vandaag werd besloten dat schepen langer dan achttien meter cameratoezicht aan boord moeten hebben. In Nederland zijn visserijschepen vaak tussen de zeventien en negentien meter. Wat betekent dat het ene schip volgestouwd zal worden met camera’s en de ander niet.
De Spaanse Clara Aguilera, de rapporteur van dit dossier, hoeft in haar eigen land niet op veel kritiek te rekenen, want Spaanse schepen zijn vaak korter dan de gestelde achttien meter. Bert-Jan Ruissen (SGP) noemt de maatregel “zeer onwerkbaar in de praktijk”.
Daarnaast kunnen toeleveringsketens getraceerd worden. Dat betekent dat de ober op een terras je haarfijn kan uitleggen waar je zalm vandaan komt, welke boot de vis gevangen heeft en op welke stuk ijs het visje gelegen heeft. Ten slotte mogen vissers vissen niet meer terug in zee gooien, ook al zijn ze te klein.
Oppositie Polen wint definitieve verkiezingen
Gisteren werd voorzichtig al gejuicht, vandaag is het dan eindelijk definitief. De Poolse kiescommissie heeft alle stemmen geteld en de Poolse oppositiepartijen komen als grote winnaar naar voren. De zittende regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) heeft niet genoeg stemmen weten te bemachtigen om een regering te vormen.
De oppositie wordt geleid door oud-EU-voorzitter Donald Tusk met zijn liberaal-conservatieve partij Burgerplatform. Samen met de christendemocratische partij Derde Weg en de Linksen is het nu mogelijk voor hem om een coalitie te vormen. Het is nu aan de president van Polen, Andrzej Duda, om iemand aan te duiden om premier te worden. Dat wordt naar alle waarschijnlijkheid Donald Tusk.
Europese instellingen gesloten door terreurdreiging
Het Europees Parlement in Brussel is vandaag gesloten omdat het dreigingsniveau in de stad is opgetrokken naar het hoogste niveau. Ook Commissiemedewerkers kregen een berichtje met het verzoek om vandaag thuis te werken. Gisteren schoot een man in de avond twee Zweden dood in Brussel.
Maandag 16 oktober
Nederlandse bedrijven beboet om betrokkenheid bij bouw Russische brug naar Oekraïne
Vier Nederlandse bedrijven en acht personen zijn beboet voor betrokkenheid bij de bouw van de Krimbrug tussen Rusland en Oekraïne tussen 2014 en 2017. Rusland annexeerde in 2014 het schiereiland De Krim. De Europese Unie ziet de annexatie als illegaal en legde sancties op. Sindsdien is het in bepaalde gevallen verboden om goederen te verkopen of technische bijstand te leveren aan bedrijven op de Krim.
In september 2017 publiceerde Dagblad de Gelderlander een artikel over betrokkenheid van de bedrijven bij de bouw van de brug. Dat was aanleiding voor het Openbaar Ministerie om een strafrechtelijk onderzoek te starten. De bedrijven bleken onderdelen van belangrijke apparatuur geleverd te hebben. Ook hebben de bedrijven de bouw ter plekke geholpen.
Om welke bedrijven het precies gaat, is onduidelijk.
Europarlementariërs belanden per ongeluk in Disneyland
Elke maand chartert het Europees Parlement een trein om Europarlementariërs en hun personeel van Brussel naar Straatsburg te rijden. Alleen ging er deze keer iets fout: de trein nam een verkeerde afslag en eindigde in Disneyland.
Voor de tweede keer deze maand zit het Europees Parlement deze week samen in Straatsburg. Kwestie van de verplichte twaalf sessies per jaar na de zomerstop inhalen. Gisteren gingen Europarlementariërs al in debat over een nieuwe pot met 50 miljard euro voor langetermijnsteun voor Oekraïne. Ook stond er een debat over de strengere regels over toezicht op Europese vissers op de planning. Vandaag wordt er over deze onderwerpen gestemd.
Europese Commissie wil meer humanitaire hulp voor burgers Gazastrook
De Europese Commissie stuurt meer humanitaire hulp naar burgers in de Gazastrook. Dat zei Commissievoorzitter Ursula von der Leyen na een gesprek met VN-secretaris-generaal António Guterres. Op dit moment zit er 50 miljoen euro in een potje voor humanitaire steun aan Gaza. Dat wordt met 25 miljoen verhoogd.
“De Europese Commissie steunt het recht van Israël om zichzelf te verdedigen”, zegt Von der Leyen. Toch wil de Commissie ervoor zorgen dat burgers die slachtoffer zijn van het recent uitgebroken geweld de nodige steun krijgen.
Wat is de Europese Commissie nog van plan in de eindsprint?
In juni 2024 zit het erop voor de huidige ploeg van Ursula von der Leyen. Morgen presenteert deze Europese Commissie voor de laatste keer haar jaarplanning. Dit jaar mogen we onder meer nog een windenergiepakket, een herziening van de regels omtrent mensensmokkel en een strategie voor de Europese defensie-industrie verwachten. Begin 2024 staan de klimaatdoelen voor 2040, een eengemaakt Europees diploma en sterkere samenwerking met Afrika op de planning. Dat blijkt uit een gelekt document in handen van Brusselse Nieuwe.
Brussel haalt opgelucht adem na Poolse verkiezingsuitslag
Met de laatste Poolse exitpolls ziet het ernaar uit dat de pro-Europese oppositie een meerderheid zal halen. Daarmee lijkt er na acht jaar een einde te komen aan de nationaal-populistische PiS-regering. En daardoor zullen velen in Brussel opgelucht ademhalen.
Onder het bewind van PiS gleed de Poolse rechtsstaat steeds ver af. De pers werd monddood gemaakt en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht kwam zwaar onder druk te staan. De Europese sancties die daarop volgden zorgden ervoor dat het land steevast op ramkoers met de Europese Commissie lag. Ook konden Polen en Hongarije samen een Artikel 7-strafprocedure vermijden door elkaar te beschermen met hun veto.
Nederlandse Europarlementariërs reageren alvast opgelucht op X. “Dit zou heel goed nieuws zijn! Het is wachten op de definitieve resultaten, maar dit is zo belangrijk!”, reageert CDA’er Jeroen Lenaers. Europarlementariër Thijs Reuten (PvdA) schrijft: “Terugkeer van Polen naar de principes van de rechtsstaat. Terugkeer naar het hart van Europa.” Sophie in ‘t Veld (onafhankelijk) verwacht dan weer dat de mogelijke machtswissel betekent dat PiS nu “koortsachtig sporen en bewijs zal wissen”.
Vrijdag 13 oktober
Europese bescherming voor zeeuwse wijnen
Zeeuwse wijnen uit Schouwen-Duivenland krijgen speciale Europese bescherming. Dat betekent dat alleen wijnen van dat eiland onder de naam Schouwen-Duivenland gepresenteerd mogen worden en ook hun unieke samenstelling beschermd is. Parmezaanse kaas en champagne zijn op een soortgelijke manier beschermd.
De wijnen hebben de bescherming te danken aan het unieke klimaat waar de druiven geteeld worden. Schouwen-Duivenland is een eiland aan de kust. De grond, de regenval en de hoeveelheid zonlicht die de druiven krijgen, is daardoor uniek. Reden voor de Europese Unie om de speciale kwaliteiten van de Zeeuwse wijnen dus te beschermen.
Beslissing over toestaan van glyfosaat blijft uit
Het is EU-landen niet gelukt om een akkoord te bereiken over het verlengen van het gebruik van glyfosaat. Dat betekent dat de toekomst van het gewasbestrijdingsmiddel nog onzeker is. De Europese Commissie wil het gewasbestrijdingsmiddel 10 jaar langer toe staan. De Tweede Kamer, maar ook Europarlementariërs, zijn tegen de verlenging. Het gewasbestrijdingsmiddel zou gevaarlijk zijn voor de gezondheid. Europese lidstaten zijn dus ook verdeeld.
EU-landen spraken vandaag met elkaar over het voorstel. Nederland onthield zich van stemming, tot grote woede de Tweede Kamer. Die riepen het kabinet onlangs op om tegen te stemmen. Duitsland wil glyfosaat ook niet meer toe staan en in Frankrijk zijn er al maatregelen genomen om het gebruik terug te dringen.
De verwachting is dat midden november EU-landen opnieuw gaan spreken over glyfosaat. Dat de lidstaten snel tot een beslissing komen is belangrijk. De regeling waardoor glyfosaat op dit moment toegestaan wordt in de EU loopt op 15 december af.
Diederik Samsom, de kabinetschef van kersvers Eurocommissaris Klimaat Wopke Hoekstra waarschuwt regionale en lokale bestuurders
In een gigantische balzaal in Brussel spreekt Samsom meer dan 500 Statenleden en gedeputeerden toe uit heel Nederland. Zijn boodschap is hard, maar helder. “Wat je ook vindt en met welk mandaat je ook gekozen bent, je gaat verdrinken in de Green Deal maatregelen”, het Europese plan om de Europese Unie tegen 2050 klimaatneutraal te maken. Meer over deze bijeenkomst en de stevige woorden van Samsom lees je deze week in de nieuwsbrief Klimaat & Energie. De eerste week is gratis!
Europese socialisten schoppen Slovaakse partijen Smer en Hlas de groep uit
De Europese sociaaldemocraten willen de Slovaakse partijen Smer en Hlas niet meer in hun midden.
De twee Slovaakse partijen, die na de verkiezingen samen een regering vormden in Slowakije, zijn te pro-Russisch vinden sociaaldemocratische partijen in Europa. Daarnaast hebben ze tijdens de verkiezingen migranten en de LHBTI-gemeenschap te veel op de korrel genomen.
In het Europees Parlement zitten de Nederlandse PvdA-ers samen hun sociaaldemocratische Europese collega’s in de groep S&D. Buiten het Parlement zijn sociaaldemocratische partijen lid van PES, de Partij van de Europese Sociaaldemocraten. De twee Slovaakse partijen worden uit beide organisaties gezet.
Donderdag 12 oktober
Grote zorgen over Europese wet tegen kinderporno
De Europese Commissie heeft een voorstel gedaan voor een Europese wet die online kinderporno op moet sporen. De Tweede Kamer ging gisteravond in gesprek met experts die zich grote zorgen maken over de gevolgen voor de privacy. De wet wil immers alle berichten van Europeanen, zij het via WhatsApp, Zoom of Email, gaan scannen op kinderporno.
“Als een chatdienst al die honderden miljoenen berichten op een dag moet scannen, moet dat geautomatiseerd worden met kunstmatige intelligentie”, professor ICT en Recht Frederik Zuiderveen Borgesius in het NOS Radio 1 Journaal. “Die AI kan zich vergissen. Zoals wanneer je bijvoorbeeld een foto van je kind in het zwembad naar oma stuurt. Maar die beelden gaan dan wel automatisch naar Europol.”
Daarnaast denkt de professor dat de wet niet doeltreffend zal zijn: “Dit gaat tot zoveel tienduizenden meldingen leiden waardoor de politie overspoeld wordt.” Een eerdere vergelijkbare wet om terrorisme tegen te gaan werd overigens al teruggefloten door de rechter.
Europese investeringsbank investeert 80 miljoen in nieuw ziekenhuisgebouw Rotterdam
Het Franciscus Gasthuis & Vlietland in Rotterdam is begonnen aan de bouw van een nieuw duurzaam ziekenhuisgebouw. Het leeuwendeel, zo’n 80 miljoen euro, wordt gefinancierd door de Europese Investeringsbank. Het nieuwe gebouw moet in 2026 klaar zijn.
Het nieuwe gebouw gaat drie functies vervullen. Op de begane grond komt de spoedeisende hulp te zitten. Daarboven een operatie- en interventiecentrum en er komt een Vrouw & Kind Centrum voor verloskundigen en kraamzorg.
De Europese Investeringsbank (EIB) verstrekt leningen aan projecten die passen binnen de doelstellingen van de EU. In de afgelopen vijf jaar is er in Nederland al 1,3 miljard euro in ziekenhuizen geïnvesteerd.
Woensdag 11 oktober
Europarlementariërs op missie naar Bulgarije
Een delegatie uit het Europees Parlement reist donderdag af naar Bulgarije. Aan het hoofd Sophie in ‘t Veld, voormalig D66-Europarlementariër, nu Volt-lid. De reis maakt deel uit van een speciale missie van het Europees Parlement die de staat van de democratie en rechtsstaat in de gaten houdt.
Bulgarije is een van de stoutste jongetjes van de klas. Minderheden worden gediscrimineerd, journalisten voelen zich niet veilig en er heerst corruptie. Het bezoek, dat twee dagen duurt, richt zich dan ook op die zaken. De delegatie gaat in gesprek met journalisten, de officier van justitie en de Bulgaarse ombudsman.
Het gaat in ieder geval beter dan voorheen, vindt In ‘t Veld. “Bulgarije heeft na een politiek zeer turbulente periode eindelijk een regering waar het Europees Parlement mee kan praten over een aantal urgente problemen.”
Vanuit het buitenland stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen? Meld je vandaag nog aan!
Vandaag is de laatste dag dat Nederlanders in het buitenland zich aan kunnen melden om te stemmen voor de aankomende Tweede Kamerverkiezingen. Nederlanders die al eerder vanuit het buitenland gestemd hebben hoeven zich niet aan te melden. Nederlanders die dat nog nooit gedaan hebben, maar wel hun stem willen laten horen, hebben nog tot vandaag 23:59 uur de kans om dat te doen.
Aanmelden kan via de website van de gemeente Den Haag. Let op: om mee te mogen stemmen mag je niet meer ingeschreven zijn in een Nederlandse gemeente, moet je de Nederlandse nationaliteit hebben en 18 jaar of ouder zijn.
Ollongren: “Het is belangrijk dat we vandaag onze steun aan Oekraïne opnieuw bevestigen”
De NAVO-ministers van Defensie zitten vandaag samen in Brussel om het over Oekraïne en Israël te hebben. Ook president Zelensky schuift aan. Bij binnenkomst wil minister van Defensie Ollongren meteen de twijfels wegnemen dat het conflict in Israël voor minder aandacht voor Oekraïne zou zorgen: “Het is belangrijk dat we vandaag onze steun aan Oekraïne opnieuw bevestigen”
“De oorlog in Oekraïne is niet zomaar een regionaal conflict”, vertelt Ollongren. “Het is ook onze verantwoordelijkheid om Oekraïne bij te staan.” Daarbij benadrukt ze dat Oekraïne ons nodig heeft voor militaire trainingen en het leveren van munitie. Verder zal Ollongren vandaag overleggen met “de F16-coalitie”; landen die F16-straaljagers leveren aan Oekraïne. Belangrijke thema’s waar vandaag over gesproken wordt: luchtafweersystemen en ontmijnen.
Dat het vandaag over Oekraïne gaat, betekent echter niet dat de NAVO het conflict in Israël de rug toekeert, zo benadrukt minister van Defensie Kajsa Ollongren.
Nederland stemt niet mee over pesticide glyfosaat
Vrijdag stemmen vertegenwoordigers van de EU-lidstaten over een mogelijke verlenging van bestrijdingsmiddel glyfosaat. Landbouwminister Piet Adema (CU) heeft aangegeven dat Nederland zich zal onthouden bij die stemming. De Tweede Kamer wil dat Nederland tegenstemt vanwege de vermeende gezondheidsgevolgen van het middel. Volgens de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid zou het product echter veilig zijn. Adema weigert te kiezen tussen de twee kampen.
Dinsdag 10 oktober
Brussel wil lenen veiliger maken voor consumenten
De lidstaten hebben officieel ingestemd met nieuwe Europese regels die consumentenleningen veiliger moeten maken. Daarmee heeft het pakket het Europees eindstation bereikt: vorige maand stemde het Europees Parlement ook al in.
De wet zorgt ervoor dat informatie over de lening, zoals de totale kosten ervan, duidelijk en begrijpelijk is. Reclame voor leningen moet verder aan strenge regels voldoen. Ook moeten kredietverstrekkers beoordelen of consumenten hun lening kunnen terugbetalen. Op die manier worden consumenten beschermd tegen overmatige schulden.
Wil je niets missen van het financiële Europese nieuws? Abonneer je op onze nieuwsbrief De week van de euro.
EU-ministers praten over opzeggen financiële steun aan Palestina
EU-ministers praten over het opzeggen financiële steun aan Palestina. EU-ministers van Buitenlandse Zaken komen vanmiddag bij elkaar in Muscat, Oman. Op de agenda staat het geweld in Israël. Daar vuurde terreurorganisatie Hamas afgelopen weekend raketten af en ontstonden gevechten tussen Hamas-militanten en Israëlische troepen, toen Hamas vanuit Gaza Israël binnenviel.
De Europese Commissie zei maandag al de financiële steun aan de Palestijnse gebieden stop te zetten. Via Europese fondsen krijgen de Palestijnse Autoriteit geld om ambtenaren te betalen. Die keuze tot stopzetting ligt echter bij de lidstaten. Later vandaag gaan zij dus beslissen wat er met het EU-geld voor Palestina gebeurt.
EU-buitenlandchef Josep Borrell zegt in de strengste woorden de aanvallen van Hamas op Israëlische burgers te veroordelen. De Europese Unie roept op tot een onmiddellijk staakt-het-vuren en zegt solidair te zijn met Israël.
‘Waarnemers EU-missie Azerbeidzjan waren niet in gevaar’
Waarnemers van de EU-missie aan de grens tussen Armenië en Azerbeidzjan zijn niet in gevaar geweest. Dat zegt het kabinet in antwoord op Kamervragen van Sjoerd Sjoerdsma (D66). In augustus waren waarnemers van de missie op patrouille en werd er in hun buurt geschoten. Sjoerdsma stelde er vragen over.
Het kabinet zegt bewust te zijn van het feit dat waarnemers van de EU-missie aan de grens soms gevaar kunnen lopen, maar is van mening dat de waarnemers in dit geval niet in gevaar zijn geweest. Waarnemers konden namelijk niet vaststellen wie er precies geschoten heeft en wie het doelwit was. Het schietincident vond ook niet in de directe nabijheid van de waarnemers plaats. Daarnaast wordt er altijd overlegd met zowel Armenië als Azerbeidzjan over waar patrouilles plaatsvinden. Daarmee moet voorkomen worden dat militairen van één van beide kanten de waarnemers onder vuur nemen.
Maandag 9 oktober
Europarlementariër Jeroen Lenaers (CDA) bekommert zich om verbod op loden kogels
Zoals je deze ochtend al kon lezen in De Dagvangst, maakt de Limburgse Europarlementariër Jeroen Lenaers zich druk over loden kogels. De Europese Unie wil het gebruik van loden kogels verbieden. Dat valt niet goed in Limburg. Daar maken traditionele schutterijen veel gebruik van loden kogels. Jaarlijks worden er wedstrijden gehouden waar schutters de zogeheten ‘vogel’ uit de boom schieten. Lenaers stelde eerder al vragen aan voormalig Eurocommissaris Frans Timmermans over het Europese plan.
Vanuit het provinciebestuur in Limburg komt er ook tegenstand. Gedeputeerde Jasper Kuntzelaers (PvdA) wil dat de provincie in Brussel gaat lobbyen om een uitzonderingspositie te regelen. Een algeheel verbod op loden kogels zou het beoefenen van de Limburgse traditie onmogelijk maken, stelt Kuntzelaers.
Lidstaten willen EU-beleid over mentale gezondheid op de werkvloer
Minister Van Gennip (Sociale Zaken) zit vandaag samen in Luxemburg met haar Europese collega’s. De ministers hebben de Europese Commissie daarbij opgeroepen iets te doen aan de mentale gezondheid op de werkvloer. In 2022 zou maar liefst 27 procent van de EU-werknemers te maken hebben gekregen met stress, depressie en angst.
Concreet willen de lidstaten dat de Commissie “reflecteert over een adequaat beleid voor het aanpakken van psychosociale risico’s op het werk.” Ook denken de lidstaten aan EU-regels over het recht op ontkoppeling: regels die stellen dat je bijvoorbeeld niet meer ‘s avonds op appjes van je baas moet antwoorden.
ECB ligt overhoop met de eigen stagiaires
Volgens vakbond IPSO zou de Europese Centrale Bank de eigen stagiaires gewaarschuwd hebben de vakbond niet om hulp te vragen. Dat schrijft Politico. De salarissen van ECB-stagiaires zijn sinds december 2013 slechts met 1,9 procent gestegen, terwijl het salaris van de ECT-voorzitter in dezelfde periode met 12,6 procent is gestegen. ECB-stagiaires verdienen 1,070 euro en krijgen een vergoeding voor hun accommodatie. En dat zorgt voor spanningen.
De stagiaires wilden samen met vakbond IPSO een petitie overhandigen, met meer dan 1000 handtekeningen, die om opslag vraag. Stagiairs voelden zich echter geïntimideerd door de druk van het HR-team om IPSO niet te betrekken en waren bezorgd over een mogelijke vergelding. Uiteindelijk besloten de stagiairs om de petitie zonder vakbondsvertegenwoordiging te overhandigen. Zelf ontkent de ECB het dreigement.
Ministers Buitenlandse Zaken houden spoedvergadering om situatie in Israël
De EU-ministers van Buitenlandse Zaken hebben dinsdag een informele spoedvergadering om de situatie in Israël en Gaza te bespreken. De terreurorganisatie Hamas schoot afgelopen weekend duizenden raketten af op Israël en viel verschillende dorpen aan waarbij doden vielen en Israëliërs ontvoerd werden. Inmiddels vinden er gevechten plaats op de grenzen van Gaza. Israël zegt dat het Gaza volledig af wil gaan sluiten van de buitenwereld. De ministers van Buitenlandse Zaken gaan dus bespreken wat de EU nu kan doen.
De ministers komen bij elkaar in Muscat in Oman omdat daar al een conferentie gaande was. Ministers die niet aanwezig zijn, sluiten aan via een videoverbinding.
Ook lidstaten akkoord met benoeming Hoekstra
De laatste horde is genomen voor Wopke Hoekstra’s kandidatuur voor Eurocommissaris voor Klimaat. De Raad van de Europese Unie, de EU-instelling die de lidstaten vertegenwoordigt, heeft Hoekstra in overeenstemming met Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, officieel benoemd. Vorige week gaf het Europees Parlement al haar goedkeuring.
Vrijdag 6 oktober
Rutte wel meer deals met Afrikaanse landen om migratie te stoppen
Afspraken met derde landen zijn een ‘bumpy road’, zegt demissionair premier Mark Rutte maar ontzettend belangrijk om de migratiecrisis het lijf te kunnen. Europese regeringsleiders kwamen de afgelopen dagen in Granada, Spanje, bijeen om het te hebben over de toegenomen vluchtelingenstroom richting Europa. Migratiedeals met derde landen zoals Turkije of Tunesië zijn daarbij ontzettend van belang is de conclusie van Rutte.
Onder leiding van Commissie voorzitter Ursula von der Leyen, Nederlandse premier Rutte en Italiaanse premier Giorgia Meloni sloot de EU onlangs een deal met Tunesië. Het land houdt vluchtelingen tegen in ruil voor economische steun. Datzelfde gebeurde eerder al met Turkije. Die deal was “spectaculair succesvol”, zei Rutte na afloop van de besprekingen. Reden om door te zetten dus. Sterker nog, er moeten meer deals gemaakt worden, vindt hij. Niet alleen met landen in Noord-Afrika maar ook de landen waaruit vluchtelingen vertrekken dieper in Afrika.
Paul Tang (PvdA) volgend jaar niet meer op kieslijst PvdA
Het is tijd voor iets anders, vindt Europarlementariër Paul Tang (PvdA). Na 10 jaar lang in het Europees Parlement besluit hij zich niet meer opnieuw verkiesbaar te stellen. Te lang blijven zitten is een risico op insoezen en jezelf onvoldoende blijven uitdagen en vernieuwen, vindt hij. Hij zegt daarom vaarwel tegen zijn politieke carriere in Brussel.
Tang heeft zich de 10 jaar in het Europees Parlement vooral bezig gehouden met financiële zaken en economie. Zo zette hij zich in tegen belastingontwijking, na de publicatie van de Panama- en Pandora Papers. Een reeks documenten waaruit bleek dat grote bedrijven massaal belasting ontweken in tropische landen.
Europees Parlement wil sancties voor bestuurders Azerbeidjan
Het Europees Parlement wil de relatie tussen de EU en Azerbeidjan herzien nadat het land de Armeense enclave Nagorno-Karabach met geweld veroverde. Europarlementariërs zien de verovering van de enclave als een ethnische zuivering. Duizende ethnisch Armeense mensen proberen namelijk de grens over te vluchten naar Armenië.
Het parlement wil sancties op Azerbeidjaanse bestuurders. Ze worden verantwoordelijk gehouden voor de schending van de wapenstilstand die tientallen jaren van kracht was en voor de mensenrechtenschendingen in de afgelopen weken. Ook wil het Europees Parlement een onderzoek naar mogelijke oorlogsmisdaden in de regio.
Europarlementariër Thijs Reuten (PvdA) riep eerder deze week al op tot actie. De Europese Commissie en EU-landen zijn volgens Reuten beschamend stil gebleven. “Ze hebben de situatie de laatste maanden onderschat en kunnen nu alleen erger voorkomen”, zei Reuten. “Een trieste constatering die de positie van de EU geen goed heeft gedaan”.
Donderdag 5 oktober
Europees Parlement keurt Hoekstra’s benoeming tot Eurocommissaris goed
Wopke Hoekstra mag Eurocommissaris worden, zegt het Europees Parlement. 279 Europarlementariërs stemden voor zijn benoeming, 173 tegen en 33 Europarlementariërs onthielden zich. Het is hem uiteindelijk dus gelukt om een brede steun te krijgen van het Europees Parlement.
Europarlementariër Mohammed Chahim (PvdA), die zich sterk verzet heeft tegen de benoeming van Hoekstra, heeft niet gestemd. Hij kwam enkele minuten na de stemming binnenlopen. Hij zei woensdag nog dat hij tegen de benoeming van Hoekstra zou stemmen, maar krabbelde donderdagochtend toch terug en zei dat hij de fractielijn zou volgen.
Hoekstra kreeg in ieder geval geen steun van Bert-Jan Ruissen (SGP). Die vindt dat Hoekstra geen ruggengraat heeft laten zien, door zo’n snelle groene ommezwaai te maken. Ook Rob Roos zei tegen de benoeming van Hoekstra te stemmen.
Kansen, maar ook gevaren in ontwikkeling kwantumtechnologie
Kwantumtechnologie zal een belangrijke rol spelen op het gebied van defensie. Dat betoogde Commandant der Strijdkrachten generaal Onno Echelsheim op een tweedaags evenement in Amsterdam. De technologie, waar computers veel sneller mee kunnen rekenen, komt steeds dichterbij en bij defensie wordt al rekening gehouden met de mogelijkheden die het met zich meebrengt.
Door de hogere rekenkracht kunnen sensoren bijvoorbeeld veel accurater functioneren. Dat kan van pas komen in langeafstandsraketten, maar ook in onderzeeboten, die kunnen met efficiëntere apparatuur veel langer onder water blijven. Maar er is ook een nadeel. Met kwantumcomputers kunnen vijandige landen veel sneller de versleuteling van geheime communicatie tussen soldaten en landen ontcijferen. Oppassen geblazen dus, is de conclusie.
Meer hierover lees je in onze defensienieuwsbrief. Op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen? Abonneer je op de tweewekelijkse nieuwsbrief Veiligheid & Defensie van Yves Lacroix.
Tunesiëdeal klapt in elkaar
De migratiedeal die Commissievoorzitter Von der Leyen, premier Rutte en de Italiaanse premier Meloni namens de EU met Tunesië sloten, staat op losse schroeven. De Tunesische president Saied heeft gedreigd uit de deal te stappen omdat de EU de afspraken niet zou nakomen. De eerste schijf van 127 miljoen euro wil hij niet in ontvangst nemen. Volgens De Standaard wil hij nog meer geld. Ook zou het kunnen dat hij de later toegevoegde voorwaarden over democratie en mensenrechten niet kan verteren.
Europese leiders steken de koppen bij elkaar
Demissionair premier Mark Rutte zit samen met zijn Europese collega’s in het zonnige Granada. Vandaag is dat met leiders van over het volledige Europese continent, morgen enkel met die van de Europese Unie.
Veel concrete resultaten hoeven we echter niet te verwachten. De Europees Politieke Gemeenschap, met leiders van het hele Europese continent, is voornamelijk bedoeld als een debatclub. En de bijeenkomst van EU-leiders is een “informele”, wat wil zeggen dat er nog geen knopen moeten worden doorgehakt. Met onderwerpen zoals de migratiedeal van deze week en EU-uitbreiding hoog op de Europese agenda, zullen er desondanks in de wandelgangen nog wel felle discussies gevoerd worden.
Glyfosaat moet kunnen volgens Europese Commissie
De Europese Commissie blijft erbij. Glyfosaat is geen gevaar voor de gezondheid van Europese burgers en boeren. Het zijn immers de eigen onderzoeksinstanties van de Europese Unie die dat concluderen.
In een debat met het Europees Parlement verdedigde Eurocommissaris voor Gezondheid Stella Kyriakides de beslissing om het gebruik van het bestrijdingsmiddel nog tien jaar langer toe te staan. Er is geen reden tot zorgen, zegt ze. Bovendien kunnen lidstaten zelf beslissen het gebruik van glyfosaat te stoppen. Kyriakides ziet voldoende steun van Europese lidstaten voor de toelating van de onkruidbestrijder. Volgende week wordt daarover een beslissing genomen.
Glyfosaat is het meest gebruikte gewasbeschermingsmiddel ter wereld en speelt een belangrijke rol in het dagelijkse werk van Europese boeren. Morgen meer hierover in onze nieuwsbrief Klimaat & Energie van Bijou van der Borst.
Woensdag 4 oktober
Lidstaten hebben akkoord over laatste puzzelstukje nieuwe migratieregels
De EU-ambassadeurs hebben zojuist een voorlopig akkoord bereikt over het “crisismechanisme” van het nieuwe migratiepact. Hiermee mogen lidstaten, als ze een te groot aantal migranten te verwerken krijgen en er een crisis ontstaat, deze migranten tot veertig weken opsluiten in afwachting van de afloop van hun asielaanvraag. Ook op andere vlakken mag er dan van de migratieregels worden afgeweken.
“Met de overeenkomst van vandaag over de crisisregeling hebben we het laatste puzzelstukje van het migratiepact op zijn plaats gelegd”, reageert VVD-Europarlementariër Malik Azmani. “We moeten nu gebruikmaken van dit momentum om een overeenkomst te bereiken (red. tussen de lidstaten en Europees Parlement) voor een werkelijk Europees migratie- en asielstelsel.”
Vorige week mislukte een onderling overleg van de ministers over het onderdeel nog op het allerlaatste moment.
PvdA toch niet tevreden met Hoekstra
Ondanks de groene beloften van Hoekstra en de steun die de coördinatoren van de Europese fracties aan hem geven, krijgt hij donderdagmiddag niet van alle Europarlementariërs een ‘ja, graag’ te horen. De PvdA geeft aan tegen te stemmen. “De ambitieuze klimaatdoelen, zoals het afbouwen van fossiele subsidies, zijn helder en toetsbaar. Daarmee zet Hoekstra grote stappen voor groen beleid”, zegt Europarlementariër Mohammed Chahim (PvdA). Toch is het niet genoeg. “Maar wij kunnen zijn beloftes niet los zien van zijn daden uit het verleden. De PvdA zal morgen tegen stemmen.”
Hoekstra weet uiteindelijk brede steun te krijgen
Hoekstra gaat met behoorlijk wat steun de volgende ronde in. De Europese christendemocraten (EVP), de liberalen (Renew Europe), de sociaaldemocraten (S&D) en de Groenen stemden vanmorgen voor zijn aanstelling als Eurocommissaris. De antwoorden die Hoekstra woensdagochtend inleverde, hebben de partijen genoeg vertrouwen gegeven.
Steun bleef uit van de conservatieve en rechtse Europese fracties, ECR en ID. Zij vinden Hoekstra veel te groen. Europarlementariër Rob Roos, die deel uitmaakt van de ECR, kon maar één conclusie trekken: Nederland en Europa verdienen een betere Eurocommissaris dan Hoekstra.
De Europese Linksen wilden ook geen steun betuigen aan Hoekstra. Voor hen is hij juist niet groen genoeg. Anja Hazekamp wilde toezeggingen van Hoekstra over het aanpakken van dierenleed, maar daar bleef Hoekstra volgens Hazekamp te vaag over.
Het is nog niet helemaal afgerond. Donderdag stemt het voltallige Europees Parlement over de benoeming van Hoekstra. Hij heeft een simpele meerderheid nodig om verkozen te worden. Hoewel Europarlementariërs kunnen afwijken van het standpunt van hun fractie, gaat men er in Straatsburg vanuit dat die simpele meerderheid wel gehaald wordt.
Bert-Jan Ruissen (SGP), deel van de ECR-fractie, is nog met zichzelf in beraad. “Het positieve advies doet niets af aan mijn aarzelingen over zijn opstelling. Hij wil veel doelen aanscherpen, waarvan ik me afvraag of die niet te hard gaan”, zegt Ruissen.
PvdA wil Hoekstra aan zijn beloftes houden
Europarlementariër Mohammed Chahim (PvdA) stond in het begin niet erg positief tegenover het kandidaatschap van Hoekstra. Hij zit zelf in de milieucommissie van het Europees Parlement en is nauw betrokken geweest bij de hoorzitting. Toch heeft hij er vertrouwen in nu Hoekstra de extra vragen beantwoord heeft.
“We zijn getuige geweest van de wonderbaarlijke bekering van Hoekstra tot groene politicus”, zegt hij. Het is nu tijd voor Hoekstra om de daad bij het woord te voegen. “Wij zullen hem aan zijn beloftes houden.”
Groen licht voor Hoekstra
Hoekstra is een stapje dichter bij het zijn nieuwe functie als Eurocommissaris. De coördinatoren van de milieucommissie zijn tevreden met Hoekstra’s antwoorden op de vragen die hij dinsdagavond nog voorgeschoteld kreeg. Dat betekent dat het nu aan het voltallige Europees Parlement is om Hoekstra definitief goed te keuren. Die stemming vindt donderdagmiddag plaats.
Europarlementariërs waren niet helemaal tevreden met de hoorzitting. Hoekstra was zo veel groener dan verwacht werd, dat het voor sommigen onoprecht leek. Ze wilden extra zekerheid en meer toezeggingen op klimaatbeleid. Door extra vragen te beantwoorden kon Hoekstra die zekerheid vanmorgen nog geven.
Dinsdag 3 oktober
Hoekstra’s herexamen
Het is Hoekstra niet gelukt om de Europese fracties te overtuigen. Een tegenvaller, dat zeker, maar geen drama. Hij kan zich alsnog bewijzen door antwoord te geven op een aantal vragen die milieu-Europarlementariërs samengesteld hebben. Aan de ene kant maken ze zich zorgen over zijn betrouwbaarheid, zijn verleden bij Shell speelt daar bijvoorbeeld een rol in. Maar ook willen ze concretere toezeggingen zien. Hoekstra bleef over een aantal zaken te vaag, concludeert Europarlementariër Bas Eickhout (GroenLinks).
Het wordt flink doorwerken voor Hoekstra vannacht. Woensdagochtend om 7.00 uur moeten de antwoorden ingeleverd zijn, want om 8:30 uur komen de milieu-coördinatoren weer bij elkaar om definitief een besluit te nemen. Rond 10.00 uur verwacht Eickhout een antwoord te hebben. Dan wordt duidelijk of Hoekstra opnieuw verhoord moet worden of niet.
Onzekerheid voor Hoekstra
Het blijft onzeker voor Wopke Hoekstra. De coördinatoren van de milieucommissie die eigenlijk maandagavond al een beslissing zouden nemen over Hoekstra’s toekomst als Eurocommissaris, kunnen ook vandaag niet tot een overeenstemming komen. Hoekstra moet nu nieuwe schriftelijke vragen gaan beantwoorden. Daarna bepaalt de milieucommissie of Hoekstra opnieuw verhoord moet worden of het Parlement over zijn aanstelling mag stemmen.
Maroš Šefčovič, de Eurocommissaris die na het vertrek van Frans Timmermans verantwoordelijk zou worden over de Green Deal, heeft evenmin succes. Ook hij moet meer schriftelijke vragen beantwoorden en kreeg dinsdagochtend veel commentaar vanwege zijn partij in Slowakije. Die partij won de verkiezingen met een programma dat lhbti-rechten bagatelliseert en openlijk pro-Poetin-standpunten inneemt.
Tien jaar na rampzalige schipbreuk bij Lampedusa nog steeds te weinig actie
Een belangrijke plechtigheid deze dinsdag in het Europees Parlement. Tien jaar geleden stierven op deze dag 368 mannen, vrouwen en kinderen bij een schipbreuk bij het Italiaanse eiland Lampedusa. In het Parlement werd stilgestaan bij de dood van de vluchtelingen en de maatregelen die er in de tussentijd genomen zijn. Veel te weinig maatregelen dus, concludeert de zaal van links tot rechts.
Zo vinden de christendemocraten (EVP), waar het CDA bij is, dat de EU meer moet doen om het leven in Afrika te verbeteren. Meer kansen in hun thuislanden betekent minder vluchtelingen die de oversteek proberen te maken. De nationalisten van Identiteit en Democratie (ID) geven de schuld aan ngo’s die vluchtelingen op zee helpen wanneer hun boot in de problemen komt. “Zij maken mensenhandel mogelijk”, is het mantra.
De linkerkant is net zo min tevreden met de acties die de EU ondernomen heeft. In de afgelopen tien jaar zijn er 28.000 meer vluchtelingen gestorven op de Middellandse Zee. De Groenen, waar GroenLinks bij zit, halen uit naar de deals die de EU met Noord-Afrikaanse landen sluit om de vluchtelingenstroom tegen te houden. In plaats van vluchtelingen helpen, financieren we de organisaties die ze de zee op jagen.
Sophie in ‘t Veld wil op kandidatenlijst Volt België
Europarlementariër Sophie in ‘t Veld wil Volt-lijsttrekker worden voor de Nederlandstalige lijst in België. Ze neemt het op tegen zeven andere kandidaten. De komende dagen krijgen Belgische Volt-leden de motivatiebrieven van kandidaten te zien en voeren de kandidaten intern campagne. Op het congres van Volt België op 28 oktober in Brussel nemen de leden een beslissing.
Sophie in ‘t Veld stapte onlangs op bij D66. De partij had Europa uit het oog verloren, vond ze. In ‘t Veld sloot zich aan bij Volt, maar werkte in het Europees Parlement als onafhankelijke door. Kort na haar overstap diende ze nog een verzoek in bij het bestuur van Volt Nederland met de vraag of ze toch nog op de lijst mocht komen. Maar omdat ze niet lang genoeg lid van de partij was, werd het verzoek afgewezen. Bij Volt België maakt ze dus wel een kans.
Timmermans’ opvolger zorgt voor politieke spelletjes bij verhoor Hoekstra
Na Wopke Hoekstra was vandaag de Slovaakse Eurocommissaris Maroš Šefčovič aan de beurt voor een stevige Parlementaire grillsessie. Europarlementariërs kregen de kans om vragen te stellen over de Green Deal-portefeuille die na Timmermans’ vertrek naar Šefčovič ging, en niet naar Hoekstra.
Nu streng zijn voor de sociaaldemocratische Eurocommissaris is voor de Europese christendemocraten de ultieme kans om de sociaaldemocraten te dwingen ook niet te moeilijk te doen over “hun” Wopke Hoekstra. Zo noemt CDA-Europarlementariër Esther de Lange de Slovaak “Sefco-niks”. “Socialisten vonden Hoekstra met al zijn details niet concreet genoeg. Hun eigen kandidaat zegt echt werkelijk niks”, schrijft ze op X. “Benieuwd hoe ze daarmee omgaan bij de beoordeling straks…”
Wederom chanteert Orbán Brussel, en met succes
Volgens The Financial Times staat de Europese Commissie klaar om miljarden aan geblokkeerde EU-fondsen voor Hongarije vrij te geven. In december vorig jaar werd dat geld nog geblokkeerd omdat het land zich niet aan de Europese rechtsstaatsregels hield. Door nu 13 miljard euro van de in totaal 22 miljard euro vrij te geven, hoopt de Commissie dat Hongarije zijn veto intrekt bij het verhogen van steun aan Oekraïne en de EU-begroting.
Maandag 2 oktober
Europese defensieministers vergaderen in Oekraïne
Voor de verandering hoeft de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba vandaag niet te videobellen naar zijn Europese collega’s. Hij ontvangt hen in Kiev. Bovenaan op de agenda staat een discussie over de Europese Vredesfaciliteit. Die Europese pot vergoedt de lidstaten de gemaakte onkosten voor hun wapenleveringen aan Oekraïne. Het probleem: de pot moet dringend bijgevuld worden, maar Hongarije blokkeert dit omdat Oekraïne een Hongaarse bank op een sanctielijst plaatste. Volgens nieuwswebsite Politico is een compromis echter dichtbij.
