Staatssecretaris Fiscaliteit en Belastingdienst van Rij (CDA) heeft deze week zijn Europese visie uit de doeken gedaan. In zijn toespraak bij het Centre for European Policy Studies in Brussel wordt belasting bezongen als essentieel onderdeel van de Europese Unie, en roept Van Rij op tot samenwerking op het gebied van belastingontwijking.

Belastingparadijs in Europa

Het is in Nederland een belangrijk Europees thema: Nederland kreeg jaren achtereen een plek op de EU-lijst van lidstaten waar het voor bedrijven té goed toeven is. Dit jaar gaf de Europese Commissie voor het eerst complimenten vanwege de Nederlandse aanpak van belastingontwijkers, er worden dus vorderingen gemaakt. Sommige Europarlementariërs, waaronder Paul Tang (PvdA), zijn nog wat minder tevreden: “Het Europees Parlement is de enige democratische instelling die zegt waar het op staat: namelijk dat Nederland een belastingparadijs is.” 

Ook Van Rij erkent de uitdaging: Nederland mag dan wel “geen belastingparadijs” zijn volgens de staatssecretaris, een bepaalde “reputatie op het gebied van belastingontwijking” heeft het wel. Maar volgens de voormalig belastingadviseur is er de afgelopen jaren veel veranderd.

Het “internationaal georiënteerde belastingsysteem” van Nederland heeft veel bedrijven mogelijkheden geboden om belastingen te ontwijken, vertelt Van Rij. Maar die koers is volgens hem de afgelopen jaren compleet gewijzigd. Van Rij ziet Nederland nu als een hardliner op het vlak van belastingontwijking, en wijst strikte naleving van Europese regels op dit gebied aan als succesmethode.

Brievenbusfirma’s aanpakken

Er valt nog wel wat te halen: zo zijn er volgens Van Rij in Nederland nog te veel brievenbusfirma’s, lege bedrijven die worden ingezet om belasting te ontwijken. In zijn toespraak prijst hij het plan dat de Europese Commissie afgelopen december presenteerde om dit aan te pakken. De Commissie heeft drie criteria opgesteld waarmee kan worden bepaald of iets een bedrijf is dat wordt ingezet om belasting mee te omzeilen.

Van Rij stuurde afgelopen mei nog een minder enthousiaste brief naar de Tweede Kamer: het plan van de Commissie was volgens hem zo ingewikkeld, dat het praktisch onuitvoerbaar zou zijn. Het probleem volgens Van Rij: de controle is te breed en bevat te veel onderdelen. Sommige aspecten, met name het korte tijdsbestek waarin de controles moeten worden gedaan, leken hem überhaupt “niet uitvoerbaar”. Al met al zou de opsporing vooral “complexer” worden, concludeerde Van Rij in zijn brief. Hij zegt het probleem in Brussel te gaan bespreken en te lobbyen voor een simpelere aanpak.

Toch geeft Van Rij in Brussel aan “vierkant” achter het doel van de Europese Commissie te staan, namelijk om brievenbusfirma’s tegen te werken en zo meer belasting te kunnen innen.