Over 124 Europese beleidsplannen wordt al een poos tussen het Europees Parlement en de 27 landen onderhandeld, 51 nieuwe voorstellen komen daar dit jaar bij. Deze week kregen die voornemens een voorlopige titel in het werkprogramma van de Commissie-Von der Leijen. Daarnaast staat per voorstel ook het kwartaal aangegeven waarin het verwacht kan worden, daarmee zijn de plannen van de Europese Commissie een stuk specifieker dan ons nationale hoofdlijnenakkoord of regeerprogram.
“Minder regels!” galmt lekker in de verkiezingscampagne, maar de Europese Commissie zuigt die plannen natuurlijk niet uit de eigen duim, ze reageren op politieke of maatschappelijke druk. Zelfs het kritische Nederlandse kabinet vraagt soms om een EU-wet, deze week nog: een verbod op plastic in vochtige doekjes.
Wetten Timmermans op de helling
Dat het kan verkeren weet Frans Timmermans, die van 2014-2019 als de Nederlandse Eurocommissaris de EU regels te lijf ging, maar in zijn “klimaat-mandaat” tussen 2019-2024 de ambitieuze Green Deal presenteerde. Die wetgeving, die bedrijven verplicht energiebesparing in kaart te brengen (CSRD) en kinderarbeid in de keten te voorkomen (CSDDD), staat nu op de helling. Omdat onze bedrijven geopolitiek concurrerend moeten zijn.
De bijbehorende lobby-kalender bij alle voorgenomen plannen van de Europese Commissie kan worden gespeld. Een AI-expert is blij met de brede uitvraag over de EU digitale wetgeving – maar bezorgd dat een mogelijke uitkomst (“simplificatie“) ook al is aangekondigd. Het ‘waterweerbaarheidsplan’ staat voor het tweede kwartaal aangekondigd. De EU heeft wetten voor de kwaliteit van bijvoorbeeld zwem- en afvalwater, maar tegenwoordig gaat de beleidsvraag over droogte en overstromingen. De waterschappen noemden het al vorig zomer een thema, net als de waterwinbedrijven. Komt hun wens voor betere verdelingsafpraken in stroomgebieden in het Commissievoorstel, waar nu aan wordt geschreven onder de Zweedse Eurocommissaris Rosswall? Ook het Europees Parlement heeft een waterresolutie in voorbereiding – maar dan voor een bindende waterwet. Dat geeft politieke druk op de Commissie in het schrijfproces. En wat wil het kabinet?
Tweede Kamer aan zet
Dit soort inbreng is de komende weken welkom bij onze volksvertegenwoordigers. In de Tweede Kamer wordt een prioriteitenlijst gemaakt. De fracties kunnen een kruisje zetten als een titel hen bijzonder aanspreekt en als daar een meerderheid uit volgt, gaan Kamercommissies ermee aan de slag. Eind maart moet de lijst af zijn. Maar is dat vroeg genoeg? Van de beleidstekst die Commissie-ambtenaren nu al aan het schrijven zijn, blijft een groot deel overeind in de onderhandelingen. Dat lezen we in de literatuurstudies bij een adviesrapport over EU-invloed waarover de Tweede Kamercommissie Europese Zaken zich op 6 maart laat briefen. Vroeg meeschrijven, was de aanbeveling voor het kabinet. Hopelijk zetten de Kamerleden van de commissie I&W bij het waterweerbaarheidsplan snel een kruisje.
