Het Poolse abortusdebat blijft voor reuring zorgen. Vandaag ging het in het Europees Parlement opnieuw over de abortuswet in deze EU-lidstaat. Maar dat was niet het enige dat zorgen baarde. Het was een lange lijst problemen waarmee vicevoorzitter van de Commissie Margaritis Schinas het debat over Polen opende. Schinas sprak klare taal: de Commissie maakt zich zeer ernstige zorgen om de rechtstaat in Polen.  

Een jaar geleden bepaalde het Constitutioneel Hof in Polen dat vrouwen hun zwangerschap alleen kunnen beëindigen in gevallen van verkrachting of incest of als hun leven in gevaar is.

“Hoe lang kan een land in onze Unie nog doorgaan met het ondermijnen van fundamentele rechten?” vroeg de Nederlandse Europarlementariër Vera Tax (PvdA) zich in het debat af.

Thermometer

In de Europese Unie zijn lidstaten zelf verantwoordelijk voor het uitstippelen van hun eigen gezondheidsbeleid, maar zoals bij alles moeten wel de Europese grondrechten worden gerespecteerd. Dat gebeurt nu niet volgens Schinas.

De vicevoorzitter van de Commissie is bezorgd. “Vrouwenrechten zijn een thermometer voor de algehele situatie met betrekking tot de grondrechten.”

Bange artsen

Tax maakte zich in het debat hard voor de rechten van Poolse vrouwen. “Een regering die grotendeels uit mannen bestaat, besluit over de individuele rechten en lichamen van Poolse, dus Europese, vrouwen – en ze sterven hierdoor.”

Tax verwees naar het verhaal een 30-jarige vrouw, die na 22 weken zwangerschap stierf, omdat de foetus in haar baarmoeder was overleden en de artsen geen abortus durfden te plegen vanwege de wetgeving in het land.

Resolutie

Eerder keurden Europarlementariërs al een resolutie goed die het abortusbeleid in Polen veroordeelde. Ze deden een beroep op Warschau om ervoor te zorgen dat geen vrouwen meer sterven als gevolg van de strenge beperkingen.

Maar een resolutie kan de regering in Warschau niet juridisch dwingen om de wet te veranderen. De hoop van de Europarlementariërs was dat het wel kan helpen om het debat aldaar aan te zwengelen.

Solidariteit

“We veroordelen het abortusbeleid in Polen keer op keer, maar solidariteit alleen is niet genoeg,” sprak Tax. “Daarom vraag ik aan de Commissie en Raad: wat gaat u doen?”

Op die vraag kwam nog geen direct antwoord. Schinas van de Commissie gaf aan dat hij een felle pleitbezorger is van Europese waardes en principes. En de Sloveense minister van buitenlandse zaken, Anže Logar, zei namens de Raad dat de bescherming van mensenrechten en zeker vrouwen in kwetsbare situaties van het allergrootste belang is.