Voor de PVV is Barry Madlener de beoogd minister van Infrastructuur en Waterstaat. Madlener is al sinds 2005 aan de partij verbonden. Van 2009 tot 2012 zat hij voor de PVV in het Europees Parlement, dus hij weet de weg. In het Parlement zat hij bij de commissies Buitenlandse Zaken en Toerisme en Vervoer. Madlener was daar niet onomstreden. Zo heeft hij bijvoorbeeld een keer gezegd dat Nederland ‘geen Poolse werklozen en Roemeense bedelaars wil onderhouden’. In de ogen van andere Europarlementariërs was dit een racistische uitspraak.
Op het nieuw te vormen ministerie van Asiel en Migratie komt namens de PVV Marjolein Faber als minister, tenminste als haar voordracht het crisisoverleg tussen de vier coalitieleiders overleeft. Faber werd in 2011 lid van de Provinciale Staten van Gelderland voor de PVV. Na jaren lid te zijn geweest van de Eerste Kamer is ze sinds november 2023 Tweede Kamerlid. In Brussel moet Faber zorgen voor de asiel opt out voor Nederland die het nieuwe kabinet wil volgens het hoofdlijnenakkoord. Ook moet deze minister gaan zorgen voor de uitvoering van het nieuwe migratiepact dat door de EU is gesloten. Overigens zou eerst PVV’er Gidi Markuszower op deze post komen. Na een onderzoek van de veiligheidsdiensten bleek zijn voordracht niet houdbaar was en schoof Geert Wilders Faber naar voren als beoogd Migratieminister.
Reinette Klever wordt de PVV-minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp. Van 2012 tot 2017 was ze al Kamerlid voor die partij. Klever wilde toen ontwikkelingshulp afschaffen om het eigen risico in de zorg af te kunnen schaffen. Hulporganisaties zijn dan ook verbaasd over haar aanstelling als minister voor Ontwikkelingshulp. Thea Hilhorst, hoogleraar humanitaire studies aan de Erasmus Universiteit, ziet ook risico’s op het internationale veld. “Je zet internationaal gezien je geloofwaardigheid op het spel als je te veel bezuinigt op ontwikkelingssamenwerking”, zegt ze tegen de NOS. “Je kan niet zeggen: we willen wel meepraten over zaken als internationale handel, defensie en een pandemie. En je dan afzijdig houden bij hulp aan de allerarmsten. Dat zal je direct merken bij organisaties als de Verenigde Naties en de Wereldbank.”
VVD
Als minister van Defensie schuift de VVD Ruben Brekelmans naar voren. Brekelmans is sinds 2021 Kamerlid en is woordvoerder op asiel en buitenlandbeleid. De VVD’er is groot voorstander van het uitbreiden van de defensie-uitgaven en het opvoeren van de militaire steun aan Oekraïne. Brekelmans kreeg zelfs een speciale medaille voor zijn inzet voor steun aan Oekraïne. In 2023 ontving hij van de Oekraïense president Zelensky de Orde van Verdienste.
De VVD heeft David van Weel op het oog als minister van Justitie en Veiligheid. Van Weel is sinds eind 2020 topman bij de NAVO en adviseur van secretaris-generaal Jens Stoltenberg. Bij de NAVO houdt Van Weel zich onder meer bezig met terrorismebestrijding en cyberdreigingen. De VVD’er geldt ook als een vertrouweling van Mark Rutte. Van Weel was voordat hij in 2020 naar de NAVO ging de belangrijkste adviseur van Rutte op het gebied van Buitenlandse Zaken en Defensie op het ministerie van Algemene Zaken.
NSC en BBB
Nieuw Sociaal Contract schuift oud-diplomaat Caspar Veldkamp naar voren als minister van Buitenlandse Zaken. Veldkamp is eerder de Nederlandse ambassadeur in Israël en Griekenland geweest. De NSC’er is lange tijd actief geweest op het ministerie van Buitenlandse Zaken en heeft vanuit daar in verschillende landen opgetreden als diplomaat. Voordat Velkamp namens NSC naar de Tweede Kamer vertrok was hij werkzaam bij de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling in Londen.
Femke Wiersma wordt voor de BBB minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur. Zij zal veel naar Brussel moeten afreizen om te onderhandelen. Het hoofdlijnenakkoord dat ze mag gaan uitvoeren geeft haar geen gemakkelijke uitgangspositie. Zo moet ze gaan pleiten voor Nederlandse uitzonderingen op het gebied van stikstof. De kans dat het lukt is klein, eerdere Landbouwministers hebben het ook al geprobeerd. Ook de vrijstelling van Nederland voor het uitrijden van mest moet weer terugkomen. Nederland had lang die vrijstelling waardoor boeren meer mest mochten uitrijden dan volgens de Europese regels. Die vrijstelling is laatst afgeschaft, maar Wiersma moet ervoor zorgen dat deze weer terugkomt. Alsof deze taken nog niet moeilijk genoeg zijn, moet ze Brussel ook gaan overhalen om de pulsvisserij weer toe te laten.
Er kunnen nog altijd verschuivingen plaatsvinden in deze laatste weken. Ook moeten de ministers nog worden gehoord in de Tweede Kamer. Kamerleden houden dit keer voor het eerst hoorzittingen met de beoogd bewindspersonen. Dit is iets wat we al kennen vanuit het Europees Parlement. De kandidaat-bewindspersonen presenteren zich aan de Tweede Kamer en moeten vragen van de Kamerleden beantwoorden. Als alles volgens plan loopt staat het kabinet-Schoof eind juni met de koning op het bordes.
