De Europese Commissie wil voorlopig geen afwijking van de strenge mestregels (‘derogatie’) toestaan. “Ik krijg het deksel op de neus”, zo vertelde minister Piet Adema na afloop van de landbouwraad in Brussel.

De minister wil meer ruimte, zodat boeren weer mest kunnen uitrijden. Als dat niet meer mag – zoals nu het geval is – dreigen een groot aantal melkveehouderijen om te vallen, zo waarschuwt de landbouworganisatie LTO. “Er zit geen beweging in.” Vorige week heeft de landbouwminister een hele dag met de Europese Commissie zitten onderhandelen, maar er zat geen enkele beweging in het standpunt. Ook de argumenten dat er zonder enige soepelheid vanuit Brussel sprake zal zijn van een koude sanering, maakte vooralsnog weinig indruk.

De motie van de Nederlandse Tweede Kamer om wel derogatie te verlenen kan Adema zonder steun vanuit Brussel niet uitvoeren. Maar de minister geeft niet op. De gesprekken gaan de komende dagen en weken door.

Kunstmest

Adema haalde vorige week wel een succes binnen. Renure, kunstmest gemaakt uit dierlijk mest, wordt toegestaan. Na die mededeling die ook door premier Rutte na afloop van de Europese top werd bevestigd, kwamen de vragen. Wat is er toegestaan, wat zijn de regels, op welke termijn?

Maar daar is nog veel onduidelijk over. “Ik heb de Commissie ook tijdens de bijeenkomst van de landbouwministers opnieuw gevraagd om snel helderheid te scheppen, want dat hebben we nodig.” Adema wil wel het enorme optimisme temperen. “Renure is echt voor de lange termijn, het helpt niet op de korte termijn.”

Boos

De landbouwminister was na afloop boos op de demonstrerende boeren. “Geweld helpt niet. Je verliest je sympathie en het kan tegen je werken. Op deze manier krijgen ze niet meer, maar minder”, aldus een boze minister. Wat dat minder is, kon hij niet concreet aangeven, maar het gaat volgens hem om het algehele gevoel dat je niet moet zwichten voor acties waarbij geweld wordt gebruikt.

Abonneer je nu op de nieuwsbrief Landbouw & Visserij

Nederland heeft tijdens de vergadering uiteindelijk ingestemd met de versoepelingen, hoewel het kabinet het niet overal mee eens was. Adema vindt het afschaffen van controles op bedrijven tot 10 hectare geen goed idee. “Hoe weet je zeker dat andere boeren in Europa zich net zoals de Nederlandse boeren aan de regels houden? Niemand controleert dat, dus het speelveld kan wel eens niet gelijk zijn, dat wringt.” Maar omdat het een alles-of-niks-pakket was waarop alleen ‘ja’ of ‘nee’ kon worden gezegd, stemde Adema uiteindelijk toch in.

Maatwerk

Op de lange termijn wil de minister veel meer maatwerk. “Nederland is geen Spanje en omgekeerd. We willen meer doelen waar boeren op afgerekend kunnen worden. Niet hetzelfde beleid voor iedereen.”

“Je spreekt af welke doelen je wilt halen en als je dat niet haalt volgen er sancties.” De minister voelt veel weerstand in Brussel voor een dergelijke benadering, maar zet door. “We zetten stappen”, zegt hij.