Nederland houdt zich op de vlakte over diepzeemijnbouw

Voor de energietransitie zijn grondstoffen nodig en die liggen op de zeebodem voor het oprapen. De natuurschade van zogenaamde diepzeemijnbouw is nog onduidelijk en meerdere Europese landen verzetten zich. Nederland houdt zich nog op de vlakte.

3 min. leestijd
Dark blue ocean surface seen from underwater. Abstract waves underwater and rays of sunlight shining through

Het is een dilemma in Europa, diepzeemijnbouw. Aan de ene kant wil Europa onafhankelijk worden van bijvoorbeeld China op het gebied van grondstoffen. Ook voor de energietransitie zijn er in de toekomst veel grondstoffen nodig voor de productie van accu’s en batterijen. Nu liggen er op de zeebodem, ongeveer vier kilometer diep, relatief veel grondstoffen die gebruikt kunnen worden.

Gevaar voor biodiversiteit

De nadelen zijn er echter ook, voornamelijk op ecologisch gebied. De mangaanknollen, waar kobalt, koper en nikkel in zit, groeien heel langzaam. Wanneer je ze weghaalt voor mijnwinning, duurt het een miljoen jaar voordat die weer terug komen. Weg is weg. Onderzoekers zijn daarnaast ook bang dat de biodiversiteit aangetast wordt. Ondanks het feit dat er zo diep weinig zuurstof is, is er veel zeeleven zoals sponzen en koralen.

Het grootste bezwaar is het gebrek aan kennis over de gevolgen van diepzeemijnbouw. Onderzoekers stellen dat nu beginnen te vroeg is, omdat er veel onduidelijk is. Duitsland, Spanje en Frankrijk hebben zich om deze reden gekeerd tegen diepzeemijnbouw en willen eerst wetenschappelijke duidelijkheid.

Momenteel zijn er geen regels voor diepzeemijnbouw. De internationale toezichthouder, de zeebodemautoriteit (ISA) komt naar verwachting in juli met kaders. Daarna is de weg open voor diepzeemijnbouw en kunnen vergunningen worden verstrekt.

Standpunt van Nederland

Nederland is lid van de Internationale Zeebodemautoriteit (ISA) en wacht op de kaders. Het kabinet heeft nog geen standpunt ingenomen, maar verwacht dat voor het besluit van de ISA wel te doen. Ook de Tweede Kamer heeft zich nog niet uitgesproken, ook daar is de verwachting dat ze dat voor deze zomer nog wel zullen doen. De Partij voor de Dieren heeft een motie ingediend over het onderwerp.

Het kabinet heeft wel een uitgangspunt die in lijn ligt met het Europese beleid op het gebied van grondstoffen. “De gezondheid en veerkracht van ecosystemen en de biodiversiteit mogen niet worden aangetast. En dat vereist voldoende wetenschappelijk onderzoek.” Tegelijkertijd kijkt het kabinet naar andere landen en zal het ook de afhankelijkheid van kritieke grondstoffen in het oog houden.

Het kabinet wil daarnaast ook inzetten op het hergebruiken van grondstoffen en het minder hoeven winnen van grondstoffen. Met diepzeemijnbouw zou de prikkel om te recyclen worden verminderd. Daarnaast pleit het kabinet voor productievere en betere winning uit bestaande mijnbouw op het land.

Petitie

De discussie over diepzeemijnbouw zal voorlopig nog wel blijven, ook in Europa. Zo is er een petitie van Remove Europe dat de EU zich moet uitspreken tegen diepzeemijnbouw. Ze roepen lidstaten op die ook bij de ISA zitten zich te verzetten en vinden dat het in Europese wateren verboden moet worden. Ook zouden lidstaten bedrijven moeten boycotten die gebruik maken van diepzeemijnbouw. Grote bedrijven als Google, BMW en Philips hebben zich ook actief uitgesproken tegen diepzeemijnbouw.