Ouders van hetzelfde geslacht die in één EU-lidstaat als wettelijke ouders worden erkend, kunnen dat recht zomaar verliezen wanneer zij de grens oversteken naar bepaalde andere EU-lidstaten. Dat zorgt niet alleen voor juridische problemen, maar kan er bijvoorbeeld ook toe leiden dat een kind daar geen medische zorg krijgt. “Belachelijk natuurlijk, en daarom is dit voorstel hoognodig”, vindt Europarlementariër Vera Tax (PvdA).

De Europese Commissie wil, als bewaker van de Europese verdragen, iets doen aan deze vorm van discriminatie, en de schending van het principe van gelijke rechten binnen de EU. De delegaties van D66, de PvdA en GroenLinks in het Europees Parlement verwelkomen het wetsvoorstel met open armen.

Ouderwetse toestanden

Het probleem waar regenboogfamilies binnen de EU tegenaan lopen, is dat zij de juridische band met hun kind verliezen zodra zij een EU-lidstaat binnengaan waar ouderschap van hetzelfde geslacht niet wordt erkend. Bijvoorbeeld vanwege een conservatief politiek landschap in zulke EU-lidstaten, waar de autoriteiten over het algemeen geen fan zijn van de lhbti-gemeenschap. Dat is onder andere het geval in Bulgarije, waar de regering weigerde officiële documenten te verstrekken aan een kind van twee moeders, zelfs na een uitspraak van de hoogste Europese rechter. 

Volgens Europarlementariërs van D66, de PvdA en GroenLinks zijn de gevolgen van zo’n lakse houding tegenover lhbti-rechten in de EU ernstig. “Er zijn schrijnende voorbeelden van ouders die niet kunnen reizen met hun kind omdat ze niet worden erkend als de ouders van dat kind zodra ze de grens overgaan. Dit leidt ertoe dat families elkaar niet kunnen zien, maar daarnaast kan het ook betekenen dat deze kinderen de medische hulp die ze in een ander land moeten krijgen niet kunnen krijgen”, vertelt Europarlementariër Kim van Sparrentak (GroenLinks). Zij is lid van de lhbti-intergroep in het Europees Parlement.

De Europese wet

De Europese Commissie wil de juridische erkenning van regenboogfamilies nu waarborgen in de Europese wet. Met andere woorden: als het wetsvoorstel de eindstreep haalt, moet ouderschap van ouders van hetzelfde geslacht overal in de EU op gelijke manier erkend en behandeld worden. Maar conservatieve agenda’s gooien mogelijk roet in het eten. “Ik hoop dat het wetsvoorstel, wanneer de EU-ministers zich hierover moeten buigen, niet gaat stranden vanwege een paar conservatieve oude mannen aan de macht”, zei Europarlementariër Sophie in ‘t Veld (D66) in reactie op het voorstel van de Europese Commissie. 

Ten tweede wil de Commissie de rol van instellingen die zich inzetten voor gelijke kansen, versterken. Elk Europees land heeft zo’n instituut, in Nederland is dit het College van de Rechten van de Mens, met als taak om gelijke behandeling op basis van gender, seksuele voorkeur, geloof, ras en etnische afkomst te promoten én waarborgen. “Deze wet moet er nu voor zorgen dat deze instituten juridische processen mogen voeren, of zelf bindende beslissingen kunnen nemen. Gelijke rechten is weinig waard wanneer het onmogelijk is om deze rechten op te eisen”, benadrukt Europarlementariër Vera Tax.