Vandaag is de laatste dag dat er gestemd kan worden voor het nieuwe Europese Parlement. Echter begint het pionnenspel dan pas. De komende dagen zullen nieuwe partijen zich nog proberen aan te sluiten bij bestaande fracties. Ook worden er nog steeds pogingen ondernomen om aan de rechterkant tot een heel nieuw blok te komen.

De Duitse bondskanselier gebruikte als eerste de term om aan te geven dat de politieke verhoudingen na de inval van Rusland in Oekraïne behoorlijk zijn veranderd, er was weer oorlog op het Europese continent. Maar sinds deze week heeft de Franse president Macron zich aangesloten bij de term Zeitenwende. De twee leiders vinden alle twee dat Europa (de Unie bedoelen ze) ten onder kan gaan.  

Nog elf dagen en dan mag er in Nederland gestemd worden. Een rechtse overwinning wordt niet alleen in Nederland, maar in heel Europa verwacht. Maar de partijen op de uiterst rechtse flank staan elkaar naar het leven. De Fransen hebben de Duitsers uit de groep gezet.

De post komt normaal gesproken uit Brussel, voorstellen, plannen, ideeën, maar deze keer is het omgekeerd. Brussel ontvangt post uit Den Haag. Een hoofdlijnenakkoord met heel wat wensen, gedachten en maatregelen die het nieuwe kabinet wil gaan nemen.

Den Haag kijkt gespannen uit naar de cruciale week in de formatie die er aan komt. Komen ze er uit? Wat wordt het programma en wie wordt de nieuwe premier? Naar het antwoord op die vragen kijkt Brussel ook gespannen mee. Het is altijd van belang om te weten wat voor nieuwe regering er in een land komt, maar de komende maand is voor Brussel eveneens cruciaal. Niet alleen worden de banen verdeeld, maar ook de inhoud bepaald van waar het de komende vijf jaar over gaat. En als je mee wilt praten als nieuw kabinet, moet je wel aan tafel zitten.

Toeval was het niet. Eerst de invallen door justitie, in opdracht van de Europese Commissie, onder andere in Rotterdam bij een bedrijf (met Chinese wortels) dat beveiligingsapparatuur maakt. En vervolgens de aankondiging vanuit Brussel dat er een onderzoek komt naar de manier waarop China de productie van eigen medische apparatuur beschermt.

Voor de één is het de ultieme nachtmerrie, voor de ander is het juist een schitterende droom. De visioenen gaan over hetzelfde: Een sterk en krachtig Europa. Maar wat een sterk en krachtig Europa is, daarover verschillen Viktor Orbán en Emmanuel Macron fors van mening.

Met een knipoog naar het beroemde boek van Stefan Zweig, De wereld van gisteren, heeft de voormalige Italiaanse premier Mario Draghi het over het Europa van gisteren. “De Europese Unie is ontworpen voor de wereld van gisteren.” De man die ooit de euro redde op het moment dat de hele wereld op de val van de munt speculeerde, met drie fameuze woorden – whatever it takes – komt eind juni met een rapport over de toestand van de Europese Unie. Hij maakt zich grote zorgen. We doen namelijk nog net alsof we in de oude wereld leven. “De wereld van voor Covid, voor de nieuwe oorlog in het Midden-Oosten, voor de oorlog in Oekraïne, voor de terugkeer van de rivaliteit tussen de grote machten.” Als de Europese Unie niet de bakens verzet dan gaat ze ten onder. De Unie heeft volgens Draghi een enorme oppepper nodig. “Een radicale verandering.”