Brussels Peil | De eerste horde

De eerste horde is genomen. Ursula von der Leyen is opnieuw kandidaat om voorzitter van de Europese Commissie te worden. Hoe is het haar gelukt?

3 min. leestijd

Misschien is de toverformule wel: niet in de weg lopen, cadeautjes uitdelen wanneer het binnenlands politiek gunstig is voor de EU-leiders, en altijd weer die geruststellende boodschap: vertrouw op mij, ik regel het. Zo heeft ze, geholpen door de verkiezingsoverwinning van haar partij (de christendemocratische EVP) uiteindelijk haar kandidatuur geregeld.

Eind mei kwam ze bijvoorbeeld opeens met nieuwe, soepelere regels voor het zogenoemde coronaherstelfonds (de pot met 750 miljard euro). Op verzoek van Nederland waren er bij de start van dat fonds strenge regels opgesteld over de financiële controle, maar opeens waren die verdwenen.

Meteen na de verkiezingen werden de nieuwe plannen goedgekeurd voor Spanje, Kroatië, Griekenland, Portugal en Roemenië. En dat terwijl lang niet alle landen de hervormingen die ze moesten doorvoeren daadwerkelijk hadden uitgevoerd.

Polen

Ook Polen werd opeens met fluwelen handschoenen behandeld. Zo kreeg het land niet alleen geld uit het coronaherstelfonds, maar werden ook de cohesiefondsen waar het geen recht meer op had vanwege schending van de rechtsstaat, vrijgegeven. Kleine kanttekening: Polen is na de verkiezing van premier Tusk op het goede democratische pad, maar heeft nog lang niet aan alle voorwaarden voldaan.

Het verslag over de toestand van de democratie in Europa wordt elk jaar in het Europees Parlement besproken. Dit jaar staat het later op de agenda. De bespreking vindt pas plaats na de stemming over Von der Leyens voordracht.

Oogje dichtknijpen

Maar er zijn nog meer voorbeelden. Zo was er de overname van ITA-Airways door het Duitse Lufthansa. Dit zou oneerlijke concurrentie veroorzaken en hogere prijzen voor consumenten, en dus had de Europese Commissie bezwaar. Maar plotseling, vlak voordat de Europese leiders elkaar diep in de ogen keken om over de nieuwe voorzitter te beslissen, was er geen vuiltje meer aan de lucht.

Ook is de discussie over de begrotingstekorten van verschillende landen – en de mogelijke straffen – uitgesteld tot het najaar. Verder kwam de aankondiging van strafheffingen op Chinese elektrische auto’s, die de Europese markt overspoelen, opeens na vragen uit Parijs. Vooral de Franse auto-industrie lijdt onder de goedkope Chinese auto’s.

Methode Von der Leyen

En dat is nog niet alles. Zo werden er op de laatste top geen financiële plannen voor de defensie-industrie gepresenteerd om een discussie over gezamenlijke leningen te vermijden. Dit zou namelijk leiden tot spanningen met Duitsland en Nederland. Daarnaast knijpt Von der Leyen een oogje dicht bij de pushbacks van migranten door Griekenland en Kroatië. En ze ondersteunt de Spaanse premier in zijn poging een verdrag met Mauritanië te sluiten over migrantenopvang, ondanks rapporten dat migranten daar in de woestijn worden achtergelaten.

Dat is de methode Von der Leyen. Bij de regeringsleiders heeft die in ieder geval goed gewerkt. Nu het Europees Parlement nog. Hier moet ze minstens 361 stemmen behalen om door te mogen.

­Ook elke zondagochtend gratis dé Europa-nieuwsbrief vol geopolitieke analyses van onze hoofdredacteur Bert van Slooten (cartoon), hardnekkige geruchten en heel veel Europees nieuws gratis in je mail? Abonneer je hier