De wereld is aan het veranderen. Op de Europese buitengrenzen heerst oorlog en autoritaire landen als Rusland en China verstoren de liberale marktwerking. Bovendien is het onzeker of de Verenigde Staten na de Amerikaanse verkiezingen nog wel aan de kant van Europa staan. De VVD wil een Europese Unie die kan handelen wanneer dat nodig is, en die een grotere rol op het wereldtoneel speelt.
De partij presenteerde dinsdag haar verkiezingsprogramma. Europarlementariër en lijsttrekker Malik Azmani trekt deze campagne in met een VVD-programma getiteld ‘Voor een slagvaardig Europa‘. Hoog op de agenda voor de liberalen: Europese defensie, migratie, maar ook de werking van Brussel. We nemen een kijkje.
Militaire slagkracht
De VVD wil dat de EU meer gaat samenwerken op het gebied van defensie. Let op: dat betekent niet dat de partij een Europees leger wil. De inzet en uitzending van militairen blijft een nationale aangelegenheid. In plaats daarvan moet de EU zich meer richten op gezamenlijke missies, het verbeteren van de Europese defensie-industrie en het ontwikkelen van nieuwe wapensystemen.
De oorlog in Oekraïne heeft de VVD duidelijk gemaakt dat de tijd van afhankelijkheid van de VS, Rusland en China voorbij moet zijn. Rusland is inmiddels uitgegroeid tot directe rivaal van Europa door de invasie van Oekraïne. China bezit een groot deel van de grondstoffen die de EU nodig heeft om een duurzame economie te bouwen en de mogelijke overwinning van Donald Trump in de Amerikaanse presidentsverkiezingen maakt Amerikaanse hulp bij een militair conflict onzeker.
De VVD wil bijvoorbeeld dat het Europese defensiefonds, dat investeert in de defensie-industrie, significant verhoogd wordt. Ook moeten wapen- en munitiefabrikanten meer toegang krijgen tot subsidies. Al die voorstellen werden gedaan met de moeilijke situatie op het Oekraïense front in het achterhoofd. De EU moet, volgens de VVD, ervoor zorgen dat Oekraïne ook op de lange termijn in staat is zich te verdedigen tegen Rusland.
Vluchtelingenstroom
En dan is er het altijd spelende migratieprobleem. Volgens de VVD is de instroom van vluchtelingen naar de EU en Nederland niet houdbaar. De EU speelt daar een belangrijke rol in. Brussel kan er immers voor zorgen dat vluchtelingen al bij de Europese grens tegengehouden worden.
En dat moet ook gebeuren, vindt de VVD. Asielzoekers moeten al aan de grenzen van de EU geregistreerd worden, waar ook direct moet gekeken worden hoeveel kans vluchtelingen maken op het krijgen van asiel. Het liefst gebeurt dat allemaal binnen 72 uur, stelt de partij.
En ook de Europese grens- en kustwacht Frontex moet worden uitgebreid. Op dit moment ondersteunt Frontex landen bij het bewaken van de Europese buitengrenzen en terugsturen van uitgeprocedeerde asielzoekers. Frontex moet volgens de VVD meer operaties uitvoeren en zelfstandig kunnen handelen. Context: voor het verder uitbreiden van Frontex is geld nodig. Frontex-baas Hans Leijtens vertelde journalisten deze week nog dat Frontex het groeiplafond bereikt heeft en niet voorziet dat het budget de komende jaren verhoogd wordt.
Hervorming
De VVD wil een slagvaardig Europa. Maar dat betekent ook dat er het een en ander moet veranderen in de manier waarop Brussel werkt. Ja, de VVD let goed op welke verantwoordelijkheden de EU op zich mag nemen, stelt de partij. Maar hier en daar ziet de VVD wel een kans liggen.
Vooral op het gebied van EU-buitenlandbeleid. Lidstaten nemen samen beslissingen over sancties, veiligheid en relaties met andere landen. Dat moet nu nog unaniem gebeuren. Elk land kan dus een veto uitspreken. Dat moet anders, vindt de VVD. Weg met unanimiteit en welkom gekwalificeerde meerderheid.
Vooral de beoogde toetreding van nieuwe landen tot de EU creëert de noodzaak anders te werk te gaan. Volgens de VVD moeten EU-toetredingen, Oekraïne onderhandelt hier nu over, gepaard gaan met hervormingen. De VVD wil een stapsgewijze toetreding, waarbij een nieuw land, stap voor stap onderdeel gaat uitmaken van Europese projecten als de interne markt, het Schengengebied en misschien wel de eurozone.
