“Het verslechteringsverbod moet van tafel”, stelt stikstofminister Van der Wal. Dat verbod houdt in dat projecten zoals de bouw van woningen of de aanleg van wegen geen negatieve invloed mogen hebben op natuurgebieden. Een Kamermeerderheid is het met haar eens. Evenals de landbouw- en visserijwerkgroep in het Europees Parlement.

Van der Wal vreest dat het verslecheringsverbod leidt tot een “enorme administratieve rompslomp”, “aantasting van het draagvlak voor het natuurbeleid” en “dat het land op slot gaat”, een stikstofcrisis 2.0. “Er zou project per project gekeken moeten worden of het de natuur niet aantast. Dat is geen doen.”

Gevecht om de ruimte

De minister is bang dat de wet zal leiden tot hele strenge regels. “Tot nu toe zagen we altijd dat de rechters heel strikt waren op het vlak van natuurbescherming. Het probleem is alleen dat we in Nederland ook andere uitdagingen hebben, zoals woningen, de energietransitie, verduurzaming van de landbouw. Met dit verslechteringsverbod zouden deze zaken in gevaar komen.”

Positiviteit en flexibiliteit

Van der Wal is “niet tegen verplichtingen en absoluut voor ambitie op natuurherstel, maar niet op deze manier.” Zij pleit voor een nationale inspanningsplicht van lidstaten. “Lidstaten moeten de flexibiliteit krijgen om de natuur te herstellen.”

Daarnaast wil ze een “positiever verhaal”. Het zou volgens haar moeten gaan om “de voordelen van natuurherstel”, zoals schonere lucht, positief effect op de gezondheid en welvaart. Het verslechteringsverbod leidt volgens haar tot polarisatie, terwijl iedereen juist een betere natuur wilt in Nederland.

Macron en De Croo zijn ook tegen

De Franse president Emmanuel Macron en de Belgische premier Alexander De Croo hebben zich tegen de natuurherstelwet gekeerd. Zij pleiten voor “een pauzeknop” in de plannen. Van der Wal sluit niet uit dat Nederland Rutte ook naar voren zou schuiven. “We kiezen voor de meest effectieve en strategisch juiste weg.”

Hoe andere landen zich uiten is aan hen, stelt Van der Wal. “Ik heb onze zorgen al in september aangekaart in Brussel en ben continu bezig om de plannen aangepast te krijgen. Als er geen verandering is en het nodig is, zullen we het natuurlijk niet nalaten om Rutte hier ook wat over te laten zeggen.”

De onderhandelingen zijn nog in volle gang. Op 20 juni komen alle EU-ministers van Milieu bij elkaar in Brussel. Daar staat de natuurherstelwet op de agenda. Van der Wal probeert het verslechteringsverbod van tafel te krijgen en ziet al effect van haar inspanningen, “maar nog niet voldoende”. Ook in het Europees Parlement moet nog gestemd worden over de natuurherstelwet.