Het is allemaal maar verwarrend. Na de ministerraad afgelopen vrijdag zei premier Mark Rutte juist te willen versnellen met de stikstofmaatregelen, maar wel te wachten op de plannen uit de Nederlandse provincies. Het CDA wil heronderhandelen over de maatregelen, maar kan dat volgens Rutte niet doen zonder te weten wat de provincies willen.

Brussel

Brussel wacht ondertussen rustig af. Ons land moet werk maken van de stikstofreductie. De Europese Commissie wil resultaat zien, dat blijkt ook uit de brief die donderdagavond in de publiciteit kwam. Eurocommissaris voor Omgeving, Oceanen en Visserij Virginijus Sinkevičius zegt dat Nederland eindelijk eens moet opschieten met dat stikstofbeleid. Daarbij benadrukte hij dat het van “essentieel belang” is dat bepaalde hoeveelheden stikstof nergens in de Natura 2000-gebied wordt overschreden.

Europa heeft het niet over jaartallen. Dat is een Nederlandse discussie. Duidelijk is wel dat premier Rutte niet af wil van de streefdatum 2030. Dan moet drie kwart van stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden onder de kritische depositiewaarde (KDW) liggen. De KDW is de grens waarboven het risico bestaat dat natuurgebieden zwaar aangetast worden door stikstofneerslag. Door stikstof groeien een aantal planten als bramen en brandnetels veel meer. Daardoor overwoekeren ze andere planten en gaat de biodiversiteit achteruit. Dat kan op lange termijn weer slecht zijn voor sommige gewassen.

Staatssteun

Het probleem lijkt te liggen in de uitkoop van boeren en Europese regels daarover. In de EU wordt zowel vrijwillige als verplichte uitkoop gezien als staatssteun. Om staatssteun te kunnen geven moet Nederland toestemming vragen in Brussel. Er moet namelijk voorkomen worden dat een boer zich hier met regeringsgeld laat uitkopen en daarmee in andere Europese landen goedkoop een nieuwe boerderij op de kop tikt. Dat kan namelijk zorgen voor oneerlijke concurrentie en de stikstof wordt gewoon verplaatst.

In maart werd bekend dat de rechterhand van Eurocommissaris Frans Timmermans, Diederik Samsom, met Nederlandse ambtenaren gepraat had over uitkoopregels. Hij wilde volgens Timmermans duidelijk maken dat er een verschil is tussen verplichte en vrijwillige uitkoop. Volgens Europese regels is verplichte uitkoop makkelijker. Bij vrijwillige uitkoop is de kans groter dat Brussel het voorstel afkeurt.

Er moet dus met de Europese Commissie gepraat worden over wat wel en niet mogelijk is. En voor Nederland daarmee kan beginnen, moet dus ook duidelijk zijn wat het CDA wil. Anders is er niets om voor te leggen aan de Commissie. Oftewel Nederland moet eerst de interne politieke problemen oplossen voordat naar Brussel gekeken kan worden.

Provincies

Provinciebesturen slaan in ieder geval alarm. Terwijl het kabinet wacht op wat provincies tegen stikstof willen doen, zijn ze daar druk bezig met onderhandelen over de afgelopen Provinciale Statenverkiezingen. BBB werd in alle Nederlandse provincies de grootste. Een partij die groot werd vanwege de stikstofdiscussie.

Toch zou het zomaar kunnen zijn dat de BBB niks meer te zeggen heeft over de stikstofmaatregelen die de provincies willen nemen. De plannen moeten ingeleverd worden voor 1 juli. Dan is de kans klein dat nieuwe coalities de plannen klaar kunnen hebben, tenzij het kabinet na het debat van vandaag in de Tweede Kamer die datum verschuift. Zo niet, mogen de oude provinciale besturen de klus opknappen.

Abonneer je op onze nieuwsbrief Landbouw & Visserij en ontvang iedere maand een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen in je e-mailbox