Na zijn controversiële benoeming lijkt Hoekstra nu toch aan de weg te timmer(mans)en met grote klimaatbeloften. In een gezamenlijke verklaring met de voorzitter van COP28, Sultan Al Jaber, kondigt hij aan dat de EU “een aanzienlijke financiële bijdrage aan het schadefonds zal leveren.” Dit fonds moet onderdeel zijn van een breder “ambitieus kader van de COP28, waarbij niemand aan zijn lot wordt overgelaten.”

De twee ontmoetten elkaar gisteren in Brussel om de klimaattop voor te bereiden. Die top vindt plaats van 30 november tot 12 december in Dubai.

Rijk tegenover arm

De afgelopen twee eeuwen hebben de meest ontwikkelde landen onevenredig veel broeikasgassen uitgestoten, terwijl de gevolgen juist vooral armere landen hebben geraakt. Het klimaatfonds moet dit ‘rechtzetten’ door armere ontwikkelingslanden te helpen zich te weren tegen de desastreuze gevolgen van de klimaatcrisis. Rijkere landen, zoals de Europese Unie, Verenigde staten, en mogelijk China, leggen juist geld in.

Dat dit schadefonds er moest komen, was al een uitkomst van de vorige VN-klimaattop (COP27) in Egypte afgelopen jaar. Dat papieren plan moet op de COP28 realiteit worden. Hoekstra kon dus niet stilzitten, en is de afgelopen tijd heel Europa rondgegaan om voldoende steun te verkrijgen.

Ook heeft hij toegezegd dat Brussel een “financiële bijdrage” gaat leveren aan het COP-28-plan voor groene energie. Zo moeten de doelstellingen om hernieuwbaar energiegebruik te verdrievoudigen en energie-efficiëntie te verdubbelen in 2030, in zicht blijven.

Eenheid behouden

Eerder noemde Hoekstra zijn eerste echte klimaatuitdaging al “geen gemakkelijke opdracht”. Nu de klimaatbeweging wordt verstoord door andere geopolitieke kwesties, zoals de oorlog in Oekraïne en recentelijk tussen Israël en Hamas, is eenheid ver te zoeken. Als dit al leidt tot diepe verdeeldheid tijdens een klimaatmars, hoe moet dat dan op een top vol landen met tegengestelde belangen?

In dat licht zou een inclusief klimaatfonds wel eens een essentiële stap kunnen zijn om landen die op geopolitiek niveau lijnrecht tegenover elkaar staan, bij elkaar te houden. Veel ontwikkelingslanden vragen namelijk al jaren om zo’n schadefonds.

Veel op het spel

De inzet van de EU is hoog: er moet overeenstemming bereikt worden over de meest ingewikkelde vraagstukken, zoals de uitfasering van fossiele brandstoffen. En dat kan alleen wanneer de belangen elders ook gehoord worden.

Dit lijkt Hoekstra zich nu ook te realiseren. Hij noemt de COP28 “een cruciale kans om eenheid te tonen in een gepolariseerde wereld en het vertrouwen te herstellen door middel van positieve, actiegerichte betrokkenheid en resultaten”.

Met zijn belofte om bij te dragen aan het klimaatfonds, voert Hoekstra de druk op andere rijke landen op. “Vroegtijdige toezeggingen” zijn volgens hem en Al Jaber nodig om het fonds tot een succes te maken. De Verenigde staten lijken wel te willen, ondanks dat veel internationale klimaatvoorstellen stranden in het Congres. In hoeverre dit gaat lukken, moet de komende weken dus blijken.

Van gas uit Groningen tot de klimaatplannen van Eurocommissaris Wopke Hoekstra: elke vrijdag ontvang je een overzicht van de laatste ontwikkelingen in de nieuwsbrief Klimaat & Energie.