Willemijn de Jong, persvoorlichter Europees Parlement in Den Haag

Het Europees Parlement, de rechtstreeks verkozen volksvertegenwoordiging met 705 parlementsleden is te vinden in Brussel en Straatsburg en heeft naast een wetgevende taak ook een controlerende functie. De instelling is echter continu in ontwikkeling, weet ook Willemijn de Jong. Inmiddels werkt ze als persvoorlichter van het kantoor van het Europees Parlement in Den Haag, maar voor de gelegenheid neemt ze ons mee op een tour door de plek waar zij bijna 10 jaar heeft gewerkt. “Het is als thuiskomen! Ik ga de plekken laten zien die ik mis.”

Uitdaging

Dat begint tussen de boeken en kranten van het Europarlement in Brussel. De Jong begon in de bibliotheek waar zij werkte voor de Denk Tank van het Parlement, een soort interne onderzoeksdienst. Daarna volgden de secretariaten van de parlementaire commissies. “Een heel andere tak van sport. Het gaat bij die banen veel meer over de inhoud en de technische details, een ondersteunende rol dus.”

En vervolgens persvoorlichter? “Dit betekent eigenlijk dat je in contact staat met de media om vragen te beantwoorden over wat er in Brussel bij het Europees Parlement zich afspeelt en waar de Europarlementariërs zich zoal mee bezig houden.” Dat gaat van persberichten en wekelijkse mails tot ‘whatsappjes’. “We zorgen ervoor dat er informatie beschikbaar is over Brussel in Nederland. Een leuke uitdaging.”

De Jong staat er overigens niet alleen voor als persvoorlichter. “Alle Europarlementariërs hebben zelf natuurlijk ook een persvoorlichter, die bericht over de politieke activiteiten. Wij focussen meer op het institutionele proces; wie moet je spreken over een bepaald onderwerp, waar staat dat dossier en welke initiatieven zijn er op komst?”

De wereld in het klein

Je kunt er nog net geen hotelkamer boeken, maar voor de rest is alles te vinden binnen de muren van het Europees Parlement. Van koffiebar, kapsalon en giftshop tot gymzaal en stomerij. Dit zijn belangrijke ontmoetingsplaatsen voor Europarlementariërs.

“Je hebt ook verschillende barretjes. Bijvoorbeeld de tractor-bar of de Mickey Mouse bar met felgekleurde stoelen en kunst.” Een speciaal team beheert de hedendaagse kunstcollectie in het pand en zorgt ervoor dat er kunst uit alle lidstaten hangt, verzekert De Jong.

En achter die rijkelijk versierde muren? “ Daar schuilt de plenaire zaal. Al is er ook een kleinere plenaire zaal. Die is erg handig voor commissievergaderingen waar meerdere commissies samenkomen en de voorzitter met het secretariaat en de ondervoorzitters of gasten op een podium plaatsneemt.” De trilogen, wanneer de verschillende Europese instellingen in debat treden over bijvoorbeeld een wetsvoorstel, vinden plaats in kleinere zaaltjes. Opmerkelijk is dat de leden daarbij regelmatig vragen om een ronde opstelling van de stoelen, zonder podium dus, om op ‘gelijke voet’ te onderhandelen.

Vooruitblik

Welke zaken komen er naar verwachting in het aanstaande politieke seizoen op deze ronde tafels terecht? Dat is volgens De Jong moeilijk te zeggen: “Sinds ik deze baan doe, heb ik eigenlijk vooral veel onverwachte prioriteiten gezien zoals de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne. Over de verstrekkende gevolgen hiervan op het vlak van voedsel en energie zullen we, samen met de naweeën van de coronacrisis, nog veel horen”.

In september houdt de voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie de ‘Staat van de Europese Unie’-speech in het Europees Parlement. Daarna gaat ze met verschillende Europarlementariërs in debat over de prioriteiten voor het komende jaar. De Jong ziet op de agenda’s van de komende plenaire vergaderingen thema’s staan als de Europese antiwitwaswetgeving en het gebruik van kunstmatige intelligentie in de Europese Unie.

Ook interne zaken, als de financiering van Europese politieke partijen en het Europese budget voor 2023, zullen ter sprake komen. Gevoelig onderwerpen, want het Europees Parlement kwam in april in opspraak toen bleek dat het wederom heeft gevraagd om een uitbreiding van het eigen budget (met 130 miljoen euro). Daarmee zou de begroting van de instelling de kaap van 2 miljard overschrijden.

Ook de Green Deal, de klimaatplannen van Eurocommissaris Frans Timmermans om Europa klimaatneutraal te maken tegen 2050, zal centraal staan. Onderdeel daarvan is Fit for 55, de doelstelling om de uitstoot van broeikasgassen in 2030 al met 55% te verminderen. “Wat leuk is, is dat een groot aantal Nederlandse Europarlementariërs nauw betrokken zijn bij enkele dossiers als hoofdonderhandelaar.”

“Esther de Lange (CDA) houdt zich bezig met het Sociaal Klimaatfonds, dat burgers en bedrijven moet compenseren voor de lasten van de klimaatmaatregelen, terwijl Mohammed Chahim (PvdA) bezig is met een importheffing op CO2. Dat laatste, ook wel CBAM, houdt in dat geïmporteerde producten eerlijk geprijsd zijn naargelang de CO2 die bij de productie is vrijgekomen.” Een soort groene heffing dus.

De auto’s en bestelbussen vergroenen valt onder de verantwoordelijkheid van Jan Huitema (VVD) en Bas Eickhout (GroenLinks) buigt dan weer het hoofd over duurzame investeringen. Zijn gas en kernenergie bijvoorbeeld te benaderen als duurzame energiebronnen of toch beter niet?

Terug naar Den Haag

“Wij zitten in Den Haag natuurlijk heel erg ver van deze onderhandelingen en voor onszelf staat de komende tijd in het teken van de Europese verkiezingen. Hoe zorg je ervoor dat er in Nederland mensen naar de stembus gaan in mei 2024? Dat mensen weten dat de Europese verkiezingen zijn, op welke dag er gestemd kan worden en waarom dat belangrijk is”. Een van de punten waar De Jong en haar collega’s zich mee bezig zullen houden is het verduidelijken wat de Europarlementariërs de afgelopen jaren in Brussel hebben bewerkstelligd en hoe dit is terug te zien in Nederland. Doelstelling voor komend jaar: “Nederlanders betrekken bij wat de Europarlementariërs in Brussel doen!”