Europa in de campagne: wat Brusselse Nieuwe zag in aanloop naar de verkiezingen

De campagne leek nationaal, maar Europa speelde op de achtergrond een hoofdrol. Dit is hoe Brusselse Nieuwe de Europese kant van de verkiezingscampagne volgde, van klimaat tot migratie en defensie.

3 min. leestijd
Ermelo, Netherlands, October 8, 2025; Election posters for the House of Representatives elections in the center of Ermelo in Gelderland.
Verkiezingsbord in Ermelo. (Foto: iStock).

Woensdag kiest Nederland een nieuwe Tweede Kamer. De verkiezingscampagne leek lang te draaien om binnenlandse thema’s: wonen, zorg, koopkracht, migratie en veiligheid. Maar wie beter kijkt, ziet dat bijna elk belangrijk verkiezingsonderwerp een Europese laag heeft. Daarom volgt Brusselse Nieuwe de verkiezingscampagne op een andere manier: door te laten zien hoe Europa overal in verweven zit en welke Europese keuzes de nieuwe Tweede Kamer (en kabinet) na 29 oktober moet maken.

Verkiezingsprogramma’s

We begonnen vroeg in de campagne met een reeks analyses van de verkiezingsprogramma’s (onder andere: PVV, CDA, GroenLinks-PvdA, D66, VVD, JA21). Per partij brachten we in kaart hoe zij aankijken tegen onderwerpen als EU-uitbreiding, defensie, landbouw, klimaat en begroting. Zo werd zichtbaar hoe groot de verschillen zijn in toon en tempo: van partijen die Brussel vooral als risico zien tot partijen die meer Europese slagkracht willen.

We doken ook in de kandidatenlijsten. Daarin viel op dat enkele Brusselse bekenden (Sebastiaan Stöteler, PVV; Michiel Hoogeveen, JA21) hoog op de lijsten terug te vinden zijn.

Verkiezingsblog

In het verkiezingsblog hielden we elke dag bij waar Europa opdook in de campagne — in debatten, interviews en moties in de Tweede Kamer. In dat verkiezingsblog volgden we bijvoorbeeld de PFAS-discussie toen zeven partijen tekenden voor een Europees verbod. Ook was er aandacht voor het debat over waterkwaliteit, waar de Europese Kaderrichtlijn Water centraal stond, en voor defensie en de NAVO-norm, die in bijna elk lijsttrekkersdebat terugkeerden.

Europa-debat

Een derde onderdeel was ons grote Europa-woordvoerdersdebat in Nieuwspoort. Zes partijen (GroenLinks-PvdA, CDA, D66, VVD, SP en Volt) gingen daar met elkaar in discussie over de vraag of Nederland strenger moet zijn dan Brussel voorschrijft, of juist niet. We behandelden drie kernthema’s: defensie, migratie en klimaat. Lees hier ons verslag van deze avond. Of kijk fragmenten terug over asielmigratie, arbeidsmigratie, klimaat en defensie. Het hele debat terugkijken kan via deze link.

Interviews en stemhulp

Daarnaast publiceerden we interviews met politici (Anne-Marijke Podt, D66; Jeroen Lenaers, CDA) over de Europese koers van hun partij en deskundigen (Paul Schenderling, Tesseltje de Lange) over Europese vraagstukken. Ook hebben wij op drie Europese thema’s (defensie, migratie en klimaat) een stemhulp gemaakt. Hiermee zie je in één oogopslag wat partijen vinden.

Centrale rol

Al deze producties laten zien dat Europa een grote rol speelt in de campagne, maar ook straks voor het volgende kabinet. Zelfs partijen die liever afstand houden van Brussel, bleken afhankelijk van Europese afspraken om hun plannen te kunnen uitvoeren. Of het nu ging om landbouw, defensie of migratie, telkens was de vraag niet óf, maar hóe Nederland zich tot de Europese Unie wil verhouden.

Woensdag volgen we de uitslag via onze nieuwsbrief De Dagvangst— met een Europese blik. We kijken niet alleen wie de meeste zetels haalt, maar ook wat de uitkomst betekent voor de Nederlandse positie in Brussel: hoe Den Haag straks aankijkt tegen klimaatdoelen, defensiesamenwerking, migratie en de Europese begroting.

Wie de komende jaren wil begrijpen wat er in Nederland gebeurt, zal naar Brussel moeten blijven kijken. En dat is precies wat wij blijven doen.

Blijf op de hoogte van al het nieuws uit Brussel dat voor Nederland van belang is met onze dagelijkse nieuwsbrief De Dagvangst. Steun ons in onze missie, abonneer je nu en ontvang elke werkdag het laatste nieuws direct in jouw mailbox.