De aanstaande Energieraad, waar alle Europese energieministers samenkomen, vindt plaats op 27 juni, in Luxemburg. In het debat van de commissie Economische Zaken en Klimaat voorafgaand aan de deze Energieraad, ging het echter grotendeels over iets dat niet op het programma stond: het besluit van het kabinet om de kolencentrales weer harder te laten draaien. Minister van dienst Rob Jetten (D66, Klimaat en Energie) kon er niet omheen, beweert hij. “De risico’s voor komende winter zijn gewoon te groot.”

Het harder laten draaien van de Nederlandse kolencentrales om zo het risico op een gastekort in de winter te verkleinen, was ook meteen het onderwerp waarop de grootste politieke verschillen zichtbaar werden. Tegenstanders van de door Jetten genomen maatregelen waren Christine Teunissen (Partij voor de Dieren) en Suzanne Kröger (GroenLinks), die ook het woord voerde namens de PvdA, liet ze aan het begin van het debat weten. Teunissen stelde dat door het besluit van Jetten “het klimaat het kind van de rekening is”, Kröger sprak van “een pijnlijke beslissing”.

Beiden zijn niet voor het harder laten draaien van de kolencentrales, omdat de gevolgen voor het milieu te groot zijn. Ook vroegen ze zich af of het middel niet te zwaar is. “Vindt u deze stap echt onvermijdelijk?” vroeg Kröger aan Jetten. “Want deze maatregel is dramatisch voor het klimaat.” Teunissen: “Hoe gaat de minister deze maatregel verdedigen in de Energieraad?” Kröger vroeg zich af of dit wel het juiste moment is: “De minister heeft al aangegeven dat hij geen instrument heeft om te zorgen dat er 1 miljard kuub in de gasvoorraad terecht komt. Dit draagt de facto op geen enkele manier bij aan de leveringszekerheid.”

Onvermijdelijk

De andere drie partijen die bij het debat vertegenwoordigd waren – Renske Leijten namens de SP, Raoul Boucke namens D66 en Jeroen van Wijngaarden namens de VVD – konden zich wel vinden in het besluit van Jetten. Leijten noemde het weer aanzetten van de kolencentrales “onvermijdelijk”, Boucke sloot zich ook aan bij het besluit van de minister. “Ik wil dan wel van de minister weten op welke manier het gas in de opslag terechtkomt”, voegde hij eraan toe.

Jetten antwoordde dat het nemen van maatregelen noodzakelijk is. “Er is geen acuut tekort, maar we maken ons wel steeds meer zorgen. En de situatie ontwikkelt zich nu zo snel dat we er met alleen energiebesparingen niet komen.” Jetten gaf aan dat hij nu besluit de kolencentrales meer te laten produceren om preventief tekorten te voorkomen. “Het betekent niet dat het een-op-een naar de bergingen vloeit, maar wel dat er nu meer ruimte ontstaat om ze te vullen.” Er komen maatregelen om de extra CO2-uitstoot die de kolencentrales veroorzaken te compenseren. Hoe die maatregelen er precies uit gaat zien, presenteert Jetten op een later moment.

Energieraad

En er werd ook nog gedebatteerd over onderwerpen die wél op de agenda staan bij de Energieraad van volgende week. Bijvoorbeeld het zogeheten Energy Charter Treaty (ECT). Een internationaal handelsverdrag dat in 1998 in werking trad en de leveringszekerheid van energie moet vergroten. Spanje wil van dat verdrag af, Teunissen wil – net als Kröger – dat Nederland zich bij Spanje aansluit: “Het verdrag is in het belang van de fossiele industrie, niet in belang van het klimaat”, zei Teunissen. Jetten liet weten dat hij vooral voor een modernisering van het verdrag is, niet voor afschaffing. “Het moet worden aangepast zodat het past binnen de afspraken die we in Parijs hebben gemaakt”, zei hij.

VVD’er van Wijngaarden wil dat Nederland zich tijdens de Energieraad hard maakt voor het opnemen van kernenergie in de taxonomie, een Europese lijst die definieert welke energie duurzaam is. Nederland neemt daarin een unieke positie in, lichtte Jetten toe: “Nederland is als enige voorstander van kernenergie, maar tegen het opnemen van aardgas in de taxonomie.” Nederland pleit dus voor de opname van kernenergie in de taxonomie. 

Daarnaast blijft Nederland zich bij de Energieraad in Luxemburg kritisch opstellen tegenover een sociaal klimaatfonds. Jetten: “Een sociaal klimaatfonds moet erop gericht zijn de groene transitie te volbrengen. Niet om de kosten in andere landen te compenseren.” Dat lijkt volgens Jetten nu wel het geval, maar Nederland staat niet alleen in dit standpunt. “We moeten een strakke lijn bewaken.”