Onder het genot van een croissantje en een glaasje jus d’orange zat Tax gisterochtend aan tafel tijdens een door haar georganiseerd werkontbijt met collega-Europarlementariërs, deskundigen, beleidsadviseurs en andere geïnteresseerden die in groene ammoniak wel een toekomst zien. Als het aan de PvdA’er ligt zal in de toekomst 2% procent van de gebruikte brandstof in de scheepvaart uit zogenaamde e-fuels bestaan. Dat zijn brandstoffen die worden geproduceerd met behulp van hernieuwbare energie en dus koolstofvrij zijn. Ammoniak is er daar één van.

Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne wil de Europese Unie nog sneller van fossiele brandstoffen af. Volgens Tax is groene brandstof als klimaatvriendelijk alternatief uitstekend geschikt om dat ook in de scheepvaart voor elkaar te krijgen. 

De Europese scheepvaartindustrie wil dolgraag groene ammoniak gebruiken zodat ook die sector kan bijdragen aan het behalen van de Europese klimaatdoelstellingen, met name het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen. Maar dan moet er vooral veel e-fuels zoals groene ammoniak geproduceerd worden door brandstofproducenten. En daar zijn grote investeringen voor nodig. Tax: “Daarom ben ik blij met de toezegging van de Europese Commissie dat ze dit jaar nog een waterstofbank gaan oprichten voor investeringen in waterstof en projecten met groene ammoniak.”

Wat is “groene ammoniak”

Ammoniak wordt normaal gesproken geproduceerd door middel van een chemische reactie die plaatsvindt wanneer waterstof wordt onttrokken aan water en stikstof uit de lucht wordt gehaald met een luchtsplitsingsmachine. Dat proces vindt plaats onder hoge druk en temperatuur, en daarvoor is veel energie nodig. Van oorsprong wordt die energie opgewekt met aardgas. 

Als de gebruikte energie niet door fossiele brandstoffen wordt opgewekt maar door hernieuwbare energiebronnen, zoals wind- en zonne-energie, die ook uitstootvrij zijn, spreekt men van groene ammoniak. Het grote probleem is wel dat daarvoor nieuwe fabrieken met zogenaamde ‘elektrolyse-installaties’ moeten worden gebouwd. En de Europese scheepvaartindustrie heeft heel veel groene energie nodig. Maar die is dus nog niet voorradig.

En waarom worden er dan, net als bij elektrische auto’s, geen batterijen gebruikt in de scheepvaart? Die stoten ook geen broeikasgassen uit en de elektriciteit waarop die batterijen draaien kan ook met behulp van hernieuwbare energie worden opgewekt. Dat ligt net wat ingewikkelder, legt Tax uit. “Die zouden bij grote schepen veel te groot zijn,” vertelt ze ons. “Op kleine schepen voor de binnenvaart lukt dat net wel, maar bij de diepzee containervaart gaat dat echt niet werken.”

Geen geld, geen stimulans

“In de Verenigde Staten wordt al flink geïnvesteerd in de toekomstige productie van groene ammoniak,” vertelt Tax naar aanleiding van haar recente bezoek aan het land. Maar in het huidige Europese beleid zit op dit moment weinig stimulans voor de scheepvaartindustrie om in groene ammoniak te investeren. Tax wil dat veranderen.

Als onderhandelaar namens het Europees Parlement wil Tax ervoor zorgen dat er vanaf 2030 een minimum percentage van 2% voor e-fuels komt om de productie van groene ammoniak als brandstof in de scheepvaart op te schalen. Met andere woorden: 2% van de totaal gebruikte brandstof in de scheepvaart moet uit e-fuels, waaronder ammoniak, bestaan.

Europarlementariër Caroline Nagtegaal (VVD) ziet e-fuels in de scheepvaart ook wel zitten: “Ik ben voorstander van iedere brandstof die de scheepvaart helpt te verduurzamen en bijdraagt aan onze Europese klimaatplannen (Green Deal). Om die reden ben ik geen voorstander van het verplichten van één optie, maar zie ik een toekomstig palet aan klimaatvriendelijke brandstoffen voor me: van waterstof tot vloeibaar aardgas (lng), van groene ammoniak tot elektrisch varen. Reders kunnen zelf bepalen welke brandstof het meest geschikt is, dat is niet aan de politiek. Verschillende aspecten komen hier namelijk bij kijken, financiële aspecten, maar ook de af te leggen (vaar)afstand,” laat de VVD’er weten.

Wil je meer je weten? Abonneer je op onze nieuwsbrief Klimaat & Energie