De regeringsleiders van de Europese Unie moeten het van de Tweede Kamer de komende twee dagen eens worden over een langetermijnstrategie voor de omgang met Rusland. Kamerfracties van de coalitie en de oppositie sturen premier Rutte op pad met de opdracht duidelijk te krijgen hoe Europa – als het weer vrede is – wil omgaan met Rusland en wat onze toekomstige relatie zal worden met Oekraïne.

Zo drukt D66 bij monde van Sjoerd Sjoerdsma de premier op het hart dat indien Oekraïne tot een vergelijk komt met Rusland, het ‘gevaarlijk’ is om als Europa weer op een normale manier met de Russische president Poetin om te gaan. Hij wil weten of de premier het juist vindt dat als er een vredesovereenkomst tussen Kiev en Moskou is, het betekent dat de Europese sancties tegen Rusland verlicht kunnen.

Het CDA heeft die vraag voor zichzelf al beantwoordt. Als er een overeenkomst is die door Kiev wordt aanvaard, dan moet dat volgens Mustafa Amhaouch meteen een versoepeling opleveren van de sancties tegen Rusland. Daarnaast doet hij een oproep aan Rutte om het Duitse initiatief te steunen om in geval van vrede een ‘Marshallplan’ voor de wederopbouw van Oekraïne te ontwikkelen: “Het moet Poetin duidelijk zijn dat Europa zij aan zij blijft staan van Oekraïne”, zei Amhaouch.

Geen Europees leger

Ruttes eigen VVD vraagt hem zijn ‘hoofd koel te houden’ bij de besluitvorming over de Europese defensiesamenwerking. Kamerlid Roelien Kamminga wil dat het kabinet voorkomt dat ‘onder druk alles vloeibaar wordt’ en instemt met de oprichting van een Europees leger. Zij en andere fracties herinnerde Rutte eraan dat de Tweede Kamer een motie heeft aangenomen die zich uitspreekt tegen de oprichting van een Europees leger. 

Dat de Europese landen militair samenwerken steunt haar fractie, maar dat Nederland zelf altijd zeggenschap heeft over de inzet van Nederlandse militairen is voor de VVD een rode lijn. Kamminga spreekt tegen dat in het zogenaamde Strategisch Kompas sprake is van de oprichting van een Europees leger.

Polen en Hongarije

Coalitie-, en oppositie-partijen willen niet dat de oorlog in Oekraïne ertoe leidt dat de Europese Unie soepeler wordt in de oordelen over de rechtsstaat in Polen en Hongarije. Beide landen dreigen gekort te worden op de betalingen uit Brussel vanwege zorgen over de stand van de rechtsstaat. Maar er gaan geruchten dat de Europese Commissie omwille van de Europese eenheid tegen Rusland het conflict niet op de spits zou willen drijven.

Dat moet niet gebeuren, is de boodschap in Den Haag. De harde lijn moet vastgehouden worden, zegt Sjoerdsma: “geen fondsen naar Polen en Hongarije waar ze geen recht op hebben”.

Kaiti Piri (PvdA) zei dat de reizen deze week van Rutte naar Polen en Turkije ‘een ongemakkelijk beeld’ opriepen: Rutte stond ‘schouder aan schouder met leiders die de rechtsstaat aan hun laars lappen’, zei Piri. De opdracht van de Nederlandse politiek aan Brussel is om de rechtsstaat te beschermen en tegelijkertijd het front tegen Rusland heel te houden.