Minister Ollongren van Defensie heeft in Brussel de deelname van Nederland toegezegd aan de eerste officiële troepenmacht van de Europese Unie. De eenheid met maximaal 5000 militairen uit meerdere Europese landen moet in 2025 operationeel worden en komt onder commando van Duitsland

“Dit is het begin van een echte Europese defensiesamenwerking, zoals die er voorheen niet was”, zegt minister Ollongren in Brussel na de vergadering van de ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie over de militaire plannen van de Europese Unie. Het nieuwe krijgsmachtonderdeel moet een snel inzetbare eenheid worden die kan optreden bij crises als het uitvoeren van een stabilisatiemissie of de nasleep van natuurrampen. Maar de militairen moeten ook in staat zijn evacuaties tot een goed einde te brengen.

“Welk onderdeel we daarin leveren dat moeten we met de Duitsers en de andere partners nog bespreken. Maar wij zullen daar dus gewoon mensen en middelen voor leveren”, zegt Ollongren.

Het is voor het eerst dat de Europese Unie uit meerdere landen onder één commando gaan opereren. Officieel heet de eenheid een Snel Inzetbare Capaciteit (Rapid Depolyment Capacity). Het is het resultaat van vergaderrondes die al twee jaar duren. 

Dat het besluit van de Europese Unie om meer militair samen te werken samenvalt met de oorlog in Oekraïne is toeval. De Russische invasie maakte het voor de Europese regeringen wel duidelijk dat er iets moet gebeuren, zegt minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken: “Wat je hiermee ziet is dat alle lidstaten van de Unie zich realiseren dat er een verantwoordelijkheid is voor de Europese Unie”.

Waterscheiding

Het nieuwe Europese leger, al zal het officieel niet zo heten, is niet bedoeld voor het voeren van grootschalige oorlogen. Toch is het een grote sprong voorwaarts. Hoekstra van spreekt over een ‘waterscheiding’.

“Het belangrijkste signaal wat er van uit gaat is dat we hiermee een grote stap nemen op de weg naar geopolitieke volwassenheid. Je kan pas achteraf duiden hoe groot dit markeringspunt is, maar ik beschouw het zelf als een waterscheiding. Want wat we hier met elkaar afspreken is dat we echt werk gaan maken van de geopolitieke en militaire positie van Europa”, aldus Hoekstra.

Los van de afspraak om een gemeenschappelijk militaire eenheid in het leven te roepen, hebben de Europese landen in het zogenaamde ‘Strategisch Kompas’ afgesproken meer geld in defensie te steken, vaker gezamenlijk materieel in te kopen en dat troepen moeiteloos over het grondgebied van een andere lidstaat mogen bewegen.

Over dat laatste zegt Hoekstra: “Dat klinkt als een trivialiteit, maar op dit moment is dat in de Unie in lang niet alle gevallen mogelijk. Het is essentieel dat we daarop stappen nemen”. 

Nederland verhoogt Defensie-uitgaven

Na Duitsland zal ook Nederland de militaire uitgaven nog in deze kabinetsperiode verder opschroeven. Dankzij de verhoging van het budget voor Defensie in het regeerakkoord, bevindt ons land zich nu op het Europees gemiddelde. Maar er komt nog meer, kondigt Ollongren aan: “De Kamer vraagt nu in deze context of we meer kunnen doen. Dat zijn we in kaart aan het brengen”.

De verwachting is dat het kabinet in mei bij de publicatie van de Voorjaarsnota bekendmaakt hoeveel meer geld er naar Defensie gaat.