Na het tweeminuten-debat waar Oekraïne eerder deze week ook aan bod kwam, neemt de Tweede Kamer donderdag uitgebreid de tijd om de crisissituatie in Oekraïne te bespreken. In cijfers: 14 sprekers, 7 uur doorzitten en 1 kernthema; hoe staat het ervoor met de (militaire) goederen die Nederland aan Oekraïne heeft geleverd en is er meer nodig? Een greep uit de vergadering.
Tussen sancties en vredesonderhandelingen
“Twee weken duurt deze vreselijke oorlog nu al”, opent Jasper van Dijk (SP). “Poetin deinst nergens voor terug. Alle inspanning moet gericht zijn op het eindigen van deze waanzin. Er waren vandaag onderhandelingen in Turkije maar daar is weinig uit gekomen. Staan er nieuwe gesprekken in het vooruitzicht gepland?”
“En laten we onthouden: dit is geen oorlog van de Russische bevolking maar van de elite.” Die zien volgens Van Dijk uitwegen, bijvoorbeeld met een Europees paspoort, van de Europese sancties. “Wat valt hiertegen te doen? Wat ons betreft groen licht om dit harder aan te pakken en te controleren, bijvoorbeeld met een team dat de naleving van de sancties moet opvolgen. Neem die luxejachten af en plaats vluchtelingen in hun villa’s!”. Kati Piri (PvdA) vat het samen: “De grote verwevenheid met Rusland, of het nu gaat om gas of corrupte geldstromen, wordt nu pijnlijk blootgelegd door de oorlog”.
Gevolgen voor Nederland
Een andere rode draad in de spreektijd van de Kamerleden zijn de consequenties van de oorlog voor Nederland. Van Dijk merkt op dat vooral mensen met lage inkomens het slachtoffer worden van de crisissituatie: “Kom met een compensatie”.
En hoe zit het met de Nederlandse defensie? Wybren van Haga (Groep Van Haga) maakt een “tour door het verleden” bij zijn onderbreking van Sjoerd Sjoerdsma (D66) over het thema: “D66 is altijd de partij van het gebroken geweertje geweest, dat is nu gelukkig gedraaid. Maar als er geen oorlog was geweest in Oekraïne, was D66 dan nog voorstander geweest voor een zwakker Nederlandse krijgsmacht?”
Onjuist, stelt Sjoerdsma: “Er is ongelofelijk lang bezuinigd op de Nederlandse defensie, maar de ommezwaai – het moment waarop de investering werd ingezet – vond al plaats in 2014. Dus ik weet niet goed waar hij dit vandaan haalt.”
Derde Wereldoorlog voorkomen
Van Nederlandse krijgsmacht naar militaire steun voor Oekraïne. Piri waarschuwt dan weer voor de nucleaire risico’s van het conflict. Rusland zou kernwapens in de hand kunnen nemen “En hoe zit het met de kerncentrales in Oekraïne?” Kamerleden, waaronder Piri en Raymond de Roon (PVV), zijn bang dat Nederland kan bijdragen aan een escalatie van het conflict door het toezeggen van bepaalde militaire steun.
Ruben Brekelmans (VVD) stelt dat een algeheel staakt het vuren nu onhaalbaar lijkt en Nederland militaire steun moet verlenen waar gevraagd: “Als het dan gaat om vliegtuigen, dan moeten we dat doen”. De discussie draait uit op een welles nietes wanneer De Roon opmerkt dat dit een Derde Wereldoorlog kan veroorzaken.
“Poetin zal hierop reageren”, aldus De Roon. Brekelmans verzekert de zaal dat er tussen Poetin en de kernknop nog verschillende generaals zitten, tot groot ongenoegen van Dirk Jan Eppink (JA21): “Ik verzeker u, er zit niets tussen Poetin en die knop”.
