Nu Eurocommissaris voor Klimaat Frans Timmermans streeft naar het premierschap in Nederland, komt er in Brussel een interessante vacature vrij. Zijn termijn in Brussel loopt door zijn vertrek midden augustus namelijk een jaar vroeger af dan gepland.
Als Nederland de Brusselse post in handen wil houden, moet het snel een vervanger sturen. Er is dus haast geboden. Op wie de keuze valt, is aan het demissionaire kabinet.
Verandering op komst
Daarmee is niet gezegd dat de volgende vicevoorzitter een Nederlander wordt. De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, die uiteindelijk bepaalt wie Timmermans’ taken overneemt, kan ook beslissen de kaarten anders te schudden.
In het geval van een herverdeling valt de naam van de huidige Italiaanse Eurocommissaris van Economie, Paolo Gentiloni, als mogelijke opvolger. Timmermans’ onverwachte vertrek zou er dus best eens toe kunnen leiden dat niet alleen het Nederlandse, maar ook het Europese politieke landschap flink wordt opgeschud.
Kaag en Samsom
Het demissionaire kabinet kan ervoor kiezen alleen een vervanger aan te wijzen voor Timmermans’ huidige commissietermijn, die eind 2024 afloopt. Er kan echter ook voor gekozen worden direct iemand aan te wijzen voor in de volgende Europese Commissie.
En dat is waar het echt interessant wordt. Hier gaat het namelijk niet alleen om het als vervanger uitzitten van Timmermans’ tijd, maar om een volledig nieuw mandaat. Het is dan ook waarschijnlijk dat de nieuwe Nederlandse Eurocommissaris een andere portefeuille krijgt.
Voor deze laatste optie lijkt dan ook meer animo, vooral vanuit D66. Nu demissionair minister van Financiën Sigrid Kaag heeft aangegeven niet door te willen als partijleider, lijkt zij de uitgelezen kandidaat. Daarnaast heeft D66 nog niet eerder een Eurocommissaris voorgedragen. Ook Diederik Samsom, nu nog de rechterhand van Timmermans, wordt genoemd als kanshebber.
Stilte voor de storm
Vanuit de andere partijen is het voorlopig nog stil. Zowel CDA en VVD lijken nog niet te weten wie ze zouden kunnen voordragen. En de spiksplinternieuwe PvdA/GroenLinks-combinatie is vooral druk bezig met de binnenlandse politiek.
Het is waarschijnlijk dat er de komende weken meer kandidaten naar voren zullen treden. Maar één ding is hoe dan ook duidelijk: de politieke aardverschuiving in Nederland zal Brussel niet ongeroerd laten.