Strijd om Europese Jongerenhoofdstad 2028 gaat van start, Leeuwarden wil het waarmaken

Deze week wordt duidelijk welke Europese steden meedoen aan de race om in 2028 Europese Jongerenhoofdstad te worden. Een ding is duidelijk: de Friese hoofdstad Leeuwarden is er één van. De voorbereidingen zijn in volle gang.

4 min. leestijd
Schepen en zeilboten langs de Willemskade in Leeuwarden, Friesland (Bron foto: iStock)

Leeuwarden hoopt binnenkort een tweede belangrijke Europese titel binnen te slepen. In 2018 werd de Friese hoofdstad al tot de Europese hoofdstad van Cultuur verklaard, tien jaar later wil de stad ook de Europese hoofdstad voor Jongeren zijn. Want om voor jongeren aantrekkelijk te zijn, moeten ze ook impact kunnen hebben op de toekomst van de stad. Reden voor Rico Oppenhuizen, een van de jongeren die zich inzet om de titel te winnen, en wethouder Nathalie Kramers om naar de huidige ‘European Youth Capital’, het Belgische Gent, af te reizen. Daar zagen ze met eigen ogen wat het voor een stad betekent om zo’n titel te ontvangen. 

Deze week leveren ze officieel de kandidatuur van Leeuwarden in bij het Europees Jeugdforum. Een jury van Europese organisaties en instituties beslist daarna welke Europese stad zich in 2028 Europese Jongerenhoofdstad mag noemen. Mocht het Leeuwarden lukken, dan is de stad de tweede Nederlandse winnaar in de geschiedenis – in 2009 kreeg Rotterdam de titel – en treedt Leeuwarden in de voetsporen van eerdere winnaars zoals Antwerpen in België, Thessaloniki in Griekenland, Lviv in Oekraïne en Tromsø in Noorwegen. 

Meer dan een titel

Volgens wethouder Kramers kan zo’n titel veel voor Leeuwarden betekenen. Ze zag met eigen ogen hoe de stad bij elkaar kwam, toen Leeuwarden de Culturele hoofdstad van Europa werd. Gemeente, provincie, ondernemers en burgers werkten samen om de stad zo mooi mogelijk te presenteren. Tegelijkertijd organiseerden bewoners overal en nergens allerlei cultuurprojecten. Kramers gedachten dwalen nog steeds af naar een van de grootste cultuurevenementen van dat jaar. “De reuzen van Royal de Lux” noemt ze het. Een spektakel waarbij gigantisch grote marionettenpoppen door de stad trokken. 

En Leeuwarden voelt de gevolgen van dat jaar als culturele hoofdstad van Europa nog steeds. Veel projecten zijn blijven bestaan en de stad is een stuk populairder geworden. “Sindsdien weten mensen uit heel Europa Leeuwarden te vinden”, zegt Kramers tevreden. Europese Jongerenhoofdstad worden zou net zo’n grote impact kunnen hebben maar dan voor de jongeren van Leeuwarden. 

Een voorbeeld: hoewel de stad populair is bij (internationale) studenten blijven ze niet allemaal hangen na hun studie. Bedrijven lopen daardoor kennis en mankracht mis. Een probleem dat bijna overal in Nederland buiten de Randstad speelt. Een stad die afgestemd is op jongeren van begin tot eind, met voorzieningen en genoeg kansen, kan die vertrekkende studenten mogelijk behouden. 

Voor en door jongeren

Oppenhuizen is 22 jaar en groeide op in en nabij Leeuwarden. Inmiddels loopt hij stage bij de gemeente en is hij nauw betrokken bij de voorbereidingen om Jongerenhoofdstad van Europa te worden. Via sociale media, scholen en sportclubs ging de gemeente op zoek naar jongeren die met hun ideeën voor de stad aan de slag wilden. Want de felbegeerde titel – wel dertien Europese steden ijveren voor de titel in 2027 – krijgt een stad niet zomaar. 

Er moet een soort plan liggen, het zogeheten ‘bidbook’. Dat bidbook wordt geschreven door en voor jongeren, Oppenhuizen is een van de tien leden van het schrijfteam. Het beschrijft hoe de stad het leven van jongeren kansrijker kan maken. Veel plannen kan Oppenhuizen nog niet verklappen, het bidbook is immers nog steeds in de maak. Met regelmaat komen jongeren van allerlei leeftijden en achtergronden samen om hun plannen uit te werken. Over een van de ideeën mag hij het topje van de sluier wel al oplichten. “Jongeren zijn bijvoorbeeld op zoek naar een plek voor henzelf”, zegt Oppenhuizen. “Die willen we gaan creëren.” Later in het proces is het de bedoeling dat nog veel meer jongeren mee gaan denken. 

Ambitieuze plannen

Duidelijk is dat het om veel meer gaat dan een paar leuke projecten. “Je hebt in Leeuwarden te maken met best grote kansenongelijkheid”, legt wethouder Kramers uit. Oppenhuizen knikt instemmend. Hij zag zelf ook hoe jongeren op een hbo-opleiding veel meer kansen kregen dan de jeugd op een mbo-opleiding. Het vormt de basis van veel plannen die Oppenhuizen en jongeren die meeschrijven aan het bidbook hebben. “We willen ervoor zorgen dat waar je ook vandaan komt of hoe sterk je in het veld staat, je als jongere in Leeuwarden net zoveel kansen hebt als de rest”, legt hij uit. 

Kramers valt hem bij. “We hebben bijvoorbeeld heel veel voorzieningen voor jongeren met vragen rond mentale gezondheid, of financiën”, vertelt ze. “Maar ze weten de weg naar die voorzieningen soms moeilijk te vinden.” Een punt voor verbetering dus waar de jongeren van het schrijfteam hun creativiteit op los kunnen laten.