De Green Deal hoeft niet compleet van tafel, wil Commissievoorzitter Ursula von der Leyen steun krijgen van de BBB voor een tweede termijn. Tijdens de verkiezingscampagne haalde BBB-lijsttrekker Sander Smit nog herhaaldelijk uit naar de christendemocratische spitzenkandidaat. “BBB zal daar niet voor stemmen als ze (Von der Leyen, red.) niet de Green Deal van tafel haalt”, zei hij tijdens een debat van Ongehoord Nederland (ON). De uitspraak zou hij in de hitte van het debat gedaan hebben, in werkelijkheid ligt het genuanceerder.
Doorgeschoten elementen
Maar waar zit de nuance dan? Smit wil vooral ‘een koerscorrectie op doorgeschoten elementen van de Green Deal’ voor hij zijn steun voor Von der Leyen uitspreekt. “Niet álles hoeft van tafel. BBB steunt bijvoorbeeld de voorstellen over afvalvermindering, de circulaire economie en de groene laag-risico-middelen voor gewasbescherming volledig”, legt Smit uit. Elementen die nu raken aan de concurrentiekracht van boeren en de industrie, zoals extra heffingen op producten of maatregelen die de kostprijs verhogen, moeten wel aangepakt worden, vindt hij. “Daar willen we beweging in zien.”
BBB wil zich aansluiten bij de EVP-fractie in het Europees Parlement. Het CDA maakt daar al onderdeel van uit en NSC wil er ook graag bij. Maar de uitspraken van Smit over steun aan Von der Leyen als Commissievoorzitter zijn bij de christendemocraten niet onopgemerkt gebleven. Partijen zijn deze week in achterkamertjes met elkaar aan het onderhandelen. Bij wie sluiten ze zich aan en welke posities krijgen ze? Er wordt dus ook gepraat over het BBB-lidmaatschap bij de EVP-fractie en dat gaat niet zonder slag of stoot. “Ik verwacht nog wel dat er een brief naar BBB gaat met het verzoek om voor 18 juni steun voor Von der Leyen uit te spreken”, zegt een ingewijde binnen de EVP. Op 18 juni besluit de EVP-fractie definitief welke partijen toegelaten worden.
EVP is niet alleen het CDA
Smit ziet steun voor de Green Deal niet als een vereiste om zich aan te sluiten bij de EVP. De EVP is immers een brede partij en ook in de eigen gelederen kan het klimaatwetgevingspakket van Timmermans niet altijd op even veel steun rekenen. “Wij hebben een andere standpunt over de Green Deal dan het CDA”, zegt Smit. “Wij zijn niet de enige partij.” De BBB steunt geen wetgeving die de voedselproductie raakt, aldus de partij. BBB heeft er vertrouwen in dat de koers ook daadwerkelijk aangepast wordt.
Smit ziet gelijkenissen met de Italiaanse partij Forza Italia en het Franse Les Républicains. Die partijen, beiden al lid van de EVP, voerden deze verkiezingen ook een kritische campagne tegen Von der Leyen en de Green deal.
Uiteindelijk bepalen de EU-leiders wie er naar voren geschoven wordt als potentiële voorzitter van de Europese Commissie. Het Europees Parlement stemt later anoniem over de kandidaat. “We zullen zien”, zegt Smit. “Als BBB beoordelen wij de nieuwe Commissie op inhoud, op beleidsprioriteiten. Daarop willen wij een fundamentele koerswijziging zien, een European Farmers Deal én een Industrial Deal, in plaats van gewoon doorgaan met Timmermans’ doorgeschoten Green Deal.”
‘Niet automatisch lid’
Toch is het niet zo simpel, zegt een ingewijde bij de EVP. Forza Italia en Les Républicains zijn lid van de Europese EVP-partij. De overkoepelende Europese organisatie waarin christelijke partijen buiten het Europees Parlement in samenwerken. “Ze zijn dus automatisch lid van de EVP-fractie in het Europees Parlement.” Voor de BBB geldt dat niet en zijn er voorwaarden verbonden aan het lidmaatschap. “Als partijen alleen maar naar de EVP komen om iets te halen, maar niks brengen, schiet je niks op”.
Deze week moeten de partijen om de tafel. De beslissing over wie toegelaten wordt, valt immers 18 juni al. Hoe en waar dat precies plaatsvindt, is onduidelijk. In de wandelgangen klinkt het alsof er al het een en ander besproken is. Maar Smit en het CDA kunnen dat niet bevestigen.