In 2022 werden wereldwijd 86 journalisten vermoord. Tegelijkertijd worden in Europese landen journalisten afgeluisterd en geïntimideerd. Tijd voor Europese wetgeving, vond de Europese Commissie.
In Nederland kunnen journalisten over het algemeen vrij hun werk doen. In 2023 staat Nederland wereldwijd op plek nummer 6 als het aankomt op persvrijheid. In 2021 zakte Nederland 22 plekken door de moord op misdaadjournalist Peter R. de Vries.
In andere Europese landen gaat het minder goed. Hongarije en Bulgarije scoren vaak slecht als het aankomt op persvrijheid. Zo worden persbureaus in die landen soms niet meer te woord gestaan of worden er persconferenties gehouden waar geen enkele journalist bij is. Daarnaast komt intimidatie van journalisten steeds meer voor en worden inkomsten van nieuws media afgeknepen.
In oktober vorig jaar kwam de Commissie met een wetsvoorstel. Volgens de Commissie moet de onafhankelijkheid van redacties gegarandeerd worden. Ook moeten journalisten beschermd worden tegen spionagesoftware en moet duidelijk zijn wie precies de baas is van bepaalde mediaplatformen. Een uitgebreid pakket waarover de EU-lidstaten nu onderhandelen.
Sterkere verwoording
Nederland ziet de nieuwe wetgeving wel zitten, maar heeft een aantal opmerkingen. Zo mag volgens het wetsvoorstel “de inhoud van een journalistiek medium niet gereguleerd worden”. Dat kan sterker verwoord worden, vindt staatssecretaris Media en Cultuur Gunay Uslu. Daarnaast is het goed dat duidelijk is wie bepaalde media in handen heeft, maar wel moet de privacy van zzp-journalisten beschermd worden. Zij hoeven van Uslu hun adresgegevens dus niet openbaar te maken.
Het Zweedse EU-voorzitterschap gaat nu aan de slag met de opmerkingen van Nederland en andere lidstaten. Daarna starten de onderhandelingen met het Europees Parlement.
