Maurice de Heus is inmiddels 24 jaar lang journalist. Voor de regionale omroep L1 in Limburg is hij vaak in Brussel. Soms voor kleine evenementen zoals borrels en vergaderingen, maar ook voor zijn praatprogramma AvondGasten waarin gesproken wordt met Europarlementariërs en andere Europese persoonlijkheden over alles en nog wat.

Zijn journalistieke carrière begon toen hij nog werkte voor een Amerikaanse universiteit in Maastricht. “Ik schreef toen stukjes voor de Limburger”, zegt hij aan een tafel in de redactiekantine van L1. Hij kreeg toen een telefoontje van Jos van Wersch, die later zijn baas zou worden. Ze zochten journalisten voor een tv-zender.

Wat begon met twee à drie dagen werk als sportjournalist, waar Maurice verslag deed van voetbalwedstrijden en bijvoorbeeld de Amstel Goldrace, groeide uit tot een voltijdse baan als journalist. Inmiddels is hij tien jaar lang chef sport geweest en zat hij vijf jaar lang in de hoofdredactie bij L1.

Praatprogramma

“In die tijd zijn we ook begonnen met AvondGasten”, legt hij uit. Het was op het moment dat Frans Timmermans, ook Limburger, zijn functie binnen de Europese Commissie toegewezen kreeg. Daar moeten we bij aansluiten, was de gedachte. Limburg is immers een grensprovincie, het ligt ver weg van Den Haag en is aan drie kanten omringd door Duitsland en België. Limburgers doen hun boodschappen over de grens en vinden het soms belachelijk als je niet in het buitenland gaat tanken.

Het plan was om een praatprogramma te maken. Items over relevante onderwerpen werden van tevoren voorbereid. In Brussel op de derde verdieping van het Europees Parlement, in de studio bij de roltrappen, werd het opgenomen. Gasten vinden kon geen probleem zijn. De directeur van Europese versie van het RIVM bijvoorbeeld kwam uit Maastricht, Limburgse boeren hadden te maken met Europese wetgeving en ooit Volt-lijsttrekker voor de Europese verkiezingen, Reinier van Lanschot, was het neefje van de oude gouverneur van Limburg. “Zo heb je veel raakvlakken”, zegt Maurice.

Limburgse link

En daarbovenop zijn er ook behoorlijk wat Europarlementariërs met een Limburgse link. De opa van voormalig Europarlementariër Liesje Schreinemacher is wethouder geweest in Maastricht, Thijs Reuten (PvdA) was medewerker van Frans Timmermans, Bart Groothuis (VVD) is getrouwd met een vrouw uit Spaubeek en Mohammed Chahim (PvdA) is opgegroeid in Weert. “Hij weet precies waar de beste bakker te vinden is.”

Vanzelfsprekend was het programma echter niet. In de eindredactie bestond er ook weerstand tegen het idee. De EU werd een ver-van-mijn-bedshow genoemd en mensen vroegen zich af waarom die ‘zakkenvullers’ zo veel aandacht nodig hadden. “Het was ook moeilijk om dingen concreet te maken”, legt Maurice uit. “Wat betekent Europese wetgeving nou voor iemand uit Limburg?” Toch zijn er voorbeelden. Amber Alert, de organisatie die zich bezighoudt met vermiste kinderen, is gevestigd in het kleine dorpje Beek. “Die trokken in Brussel aan de bel over nieuwe wetgeving over kunstmatige intelligentie.”

Toen de coronapandemie uitbrak, werd de relevantie van de EU echt duidelijk in Limburg. Theo Bovens, voormalig gouverneur, zei zich niet voor te kunnen stellen dat de grenzen ooit weer dicht zouden gaan. “Anderhalve maand later was het toch zover”, zegt Maurice. “Dat werd toen allemaal heel concreet. Een bakker in Gronsveld moest naar de grens om zijn brood te verkopen, of Limburgse oma’s in Belgische verzorgingstehuizen konden niemand meer zien.”

Europese vlag

De redactie van L1 is gevestigd in Maastricht. In de Europese geschiedenis een beroemde stad. Daar is immers in 1992 het Verdrag van Maastricht getekend. Dat karakter is nog steeds terug te zien. Een aantal jaar geleden hing de Europese vlag op het stadhuis nog steeds, in het midden, naast de Limburgse en de Maastrichtse vlag. De Nederlandse was nergens te vinden.

Dat de stad zich erg op Europa richt, ziet Maurice ook. Hij kan zich herinneren dat L1 in 2017 een documentaire maakte over 25 jaar Verdrag van Maastricht. Het verdrag dat de EEG veranderde in de Europese Gemeenschap (EG). Er werd toen al gezegd dat Maastricht meer met de EU moest doen. Nu is dat terug te zien in het aantal opleidingen zoals ‘European Studies’, maar ook in de conferentie over de Toekomst van Europa die er in 2022 plaatsvond. “Daar hebben de stad en de provincie hard voor gelobbyd”, legt hij uit. Naast een paar grote steden als Dublin en Florence mocht Maastricht de burger over de toekomst van Europa huisvesten.

Kennis over Europa

Hoewel de EU nog steeds een ver-van-mijn-bedshow is voor velen, denkt hij dat het programma AvondGasten wel degelijk bijdraagt aan de kennis. “Het probleem is dat veel uit Brussel abstract is”, legt hij uit. Zaken herkenbaar maken voor Limburgers is dus van belang. Sinds een jaar gaan ze een stapje verder. Terwijl het normaal is voor kinderen om op schoolreis te gaan naar Den Haag, komen ze zelden in Brussel. “De EU zit bij scholen niet echt tussen de oren”, zegt Maurice.

Dat moet anders, vindt hij. L1 nodigt tegenwoordig klassen van de basisschool, en binnenkort ook van de middelbare school, uit om in Brussel te komen kijken. Ze zijn aanwezig bij het programma, krijgen een rondleiding in het Europees Parlement en bezoeken wanneer mogelijk ook het Huis der Nederlandse Provinciën. Hij vindt het zelf geweldig. “Je ziet in elke klas wel kinderen die over tien, vijftien jaar bij de VVD of GroenLinks op de lijst staan”, zegt hij.