Geen verplichting, wel een nadrukkelijk verzoek: de 27 EU-lidstaten moeten vanaf nu tot maart vijftien procent minder gas verbruiken dan de afgelopen jaren tijdens dezelfde periode. Met deze gasbesparingsplannen, die niet-bindend zijn, wil de Europese Commissie de Europese Unie voorbereiden op een eventuele gasblokkade van Rusland. Een lastige opgave voor sommige EU-lidstaten, maar wellicht niet voor Nederland. Ons land verbruikt, door de hoge energieprijzen, al twintig procent minder gas. Maar of Nederland het gasverbruik ook zo laag kan houden is de vraag: een stevige winter kan roet in het eten gooien.
Opluchting
Europarlementariër Tom Berendsen (CDA) is blij met het plan van de Europese Commissie om deze zomer en herfst op gas te besparen en zo de winterperiode door te komen. Minder gas verbruiken moet het mogelijk maken gas op te slaan in de gasopslagruimtes. Op die manier kunnen de gevolgen van eventuele verstoringen van de gastoevoer in de toekomst, beperkt worden. Hoewel het nu nog gaat om maatregelen die niet verplicht zijn, zou Brussel ook nadenken over een noodvoorstel. Met dit noodvoorstel kan men EU-lidstaten verplichten het gasverbruik te verminderen.
“Deze voorstellen ademen in ieder geval de urgentie die in sommige EU-lidstaten ontbreekt. We staan voor een energiecrisis, want Poetin gebruikt de toevoer van gas als wapen om ons onder druk te zetten en uit elkaar te spelen. Europese samenwerking op energiegebied is nodig zodat we onze huizen in de winter kunnen blijven verwarmen en onze bedrijven kunnen blijven draaien.”
Gezamenlijke verantwoordelijkheid
Maar bij die solidariteit tussen de EU-lidstaten, hoort volgens Berendsen ook verantwoordelijkheid. Hij richt zich daarbij vooral tot Duitsland: “Sommige lidstaten hebben hun afhankelijkheid van Russisch gas al flink ingeperkt. Maar Duitsland is door eigen beleid veel te afhankelijk geworden. We moeten elkaar helpen, maar dat kan alleen als Duitsland zelf ook maatregelen neemt zoals energiebesparing en het openhouden van kerncentrales.”
PvdA-Europarlementariër Mohammed Chahim is ook enthousiast over de voorstellen van de Europese Commissie, maar benadrukt net als Berendsen dat deze vallen of staan naargelang de samenwerking tussen de EU-lidstaten: “Ook lidstaten zonder voldoende eigen opslagcapaciteit moeten toegang hebben tot gasvoorraden, want niemand mag in de kou staan deze winter”.
Chahim heeft in zijn reactie op de plannen ook oog voor de gewone Europese burger: “We moeten zorgen voor een vangnet voor mensen die op straat komen te staan als Poetin de gaskraan dichtdraait. Daarom bevelen we als sociaaldemocraten een sociale top aan mét sociale partners om dit bespreekbaar te maken.”
Stoorzender(s)
Op 26 juli houden de Europese energieministers een extra vergadering om de energiebevoorrading voor de komende winter te bespreken. Daar zullen ook de plannen van de Europese Commissie op tafel worden gelegd. Men verwacht dat Spanje, Italië en ook Polen nee zullen zeggen tegen het voorstel van een verplichte gasvermindering in noodsituaties.
De voorgestelde vermindering van vijftien procent kreeg van deze lidstaten meteen kritiek. Het zou niet correct en niet doeltreffend zijn, zo oordeelde de Spaanse regering. Minister voor Ecologische Transitie, Teresa Ribera, zei bovendien dat de Spaanse regering niet werd geraadpleegd voordat dit voorstel werd gepresenteerd. “We zullen ons verzetten tegen een verplichting”. Deze EU-lidstaten overtuigen wordt dus een moeilijke opgave voor energieminister Rob Jetten.
