De 27 EU-lidstaten moeten van nu tot maart vijftien procent minder gas verbruiken dan in de afgelopen vijf jaar in dezelfde periode. Dat maakte de Europese Commissie op een persconferentie bekend, als aanvulling op het eerder gelanceerde plan Save gas for a safe winter. Met de gasbesparingen wil Europa zich goed voorbereiden op het moment dat de Russische gaskraan verder dichtgaat, of zelfs wordt afgesloten. Een verplichting is de vijftien procent vermindering voorlopig niet. Maar dat kan het, als blijkt dat het doel niet wordt gehaald, wel worden.

De EU-lidstaten hebben tot september de tijd om bij de Europese Commissie een nationaal plan in te dienen hoe het gasverbruik met vijftien procent moet dalen. Voor het ene land wordt dat lastiger dan voor het andere land. Nederland zit in een vrij voordelige positie, omdat door de hoge prijs het gasverbruik al met twintig procent is gedaald, meldde Gasunie Transport Services (de eigenaar en beheerder van het nationale gastransportnet in Nederland) eerder. Of dat zo blijft is nog onzeker: mocht de winter bijvoorbeeld kouder worden dan normaal, dan kan de gasvraag weer stijgen.

Persconferentie

Op de persconferentie woensdagmiddag lichtte de Europese Commissie het plan toe. Klimaatcommissaris Frans Timmermans benoemde het gevaar vanuit Russische hoek: “Rusland ziet gas als een politiek wapen, daarom moeten we op Europees niveau een antwoord hebben”, zei hij. “Het is niet makkelijk om te voorspellen wat de volgende zet van Poetin zal zijn, maar dat hij doorgaat ons uit elkaar te spelen is duidelijk.”

Daarom roept de Europese Commissie op tot solidariteit. Sommige landen – bijvoorbeeld Duitsland en Italië – zijn in hoge mate afhankelijk van Russisch gas. Andere EU-lidstaten zijn dat niet of een stuk minder. Door iedereen vijftien procent te laten besparen, blijft er gas over voor landen die het extra moeilijk krijgen als de Russische gaskraan helemaal zou worden dichtgedraaid. “Op die manier maak je ook gas vrij voor industrie die voor gas geen alternatief heeft, waardoor die in de komende winter kan blijven draaien. Ook hou je gas over voor die landen die het meest in de knel zouden komen te zitten als de levering van Russisch gas stopt”, zei Timmermans daarover.

Industrie

Want mocht de industrie in een EU-lidstaat in zwaar weer terechtkomen, dan kan dat gevolgen hebben voor de hele Eurozone. De Duitse industrie kan bijvoorbeeld zwaar getroffen worden door een Russische leverstop. Mochten er dan geen reserves zijn, dan zou de economische tegenspoed ook invloed hebben op de Nederlandse markt.

En zo presenteert de Europese Commissie middenin een hittegolf een plan om huizen komende winter warm te houden. Dat is vanwege de onzekere situatie nodig, benadrukte Timmermans: “We moeten met alle scenario’s rekening houden, ook met het slechtste scenario. Daarom moeten we in de hitte van de zomer nadenken over de winter. We moeten nu gas besparen om onze huizen dan warm te houden.”

Abonneer je op onze nieuwsbrief Klimaat & Energie