Met ‘woede in het hart’ stond premier Mark Rutte in de Tweede Kamer. De dag na de Russische erkenning van Donetsk en Loehansk als onafhankelijke staten waarschuwt hij Nederland: wat er nu gaande is in Oost-Europa is groter en belangrijker dan onze eigen economische belangen.

“Nederland heeft op te staan als de internationale orde met voeten wordt getreden”, zei de premier. Het gaat om mensenrechten en de vrede en veiligheid in Europa. “Dit is te groot en te belangrijk. Belangrijker dan de economische gevolgen”. 

Daarom zal bij de zwaarte van de sancties waar de Europese Unie later vandaag mee komt niet ‘leidend’ zijn welke economische gevolgen een eventueel Russisch antwoord kunnen hebben.

Waar mogelijk zal het kabinet proberen om Nederlandse bedrijven te compenseren die onbedoeld getroffen worden door de Europese sancties tegen Rusland of door een mogelijk Russisch handelsembargo tegen Nederlandse bedrijven. Maar Rutte gaf geen garantie dat dat altijd mogelijk zal zijn.

Sancties moet Russische elite treffen

De Europese sancties moeten wat Rutte betreft zowel gericht zijn op de financiële belangen van de Russische elite als op die van de Russische staat. De bewering van de Russische regering dat sancties Rusland geen pijn zullen doen, noemde Rutte ‘grootspraak’, tijdens het vragenuurtje in de Tweede Kamer.

Het kabinet onderzoekt de mogelijkheden om gericht beslag te leggen op Europese bezittingen van rijke Russen. Het is ingewikkeld, volgens de premier, maar het doel is om de kring rond Poetin te raken waar het pijn doet: in de portemonnee.

Het bewind van Poetin

De premier sprak over de president van Rusland als ‘Poetin en zijn bewind’. Hij onderschreef de stelling van de VVD-woordvoerder Ruben Brekelmans dat Ruslands optreden ‘verderfelijk’ is. Net als de beoordeling van de VVD dat de televisietoespraak waarmee Poetin gisteren zijn besluit motiveerde een ‘rancuneuze tirade’ was. 

Rutte wil op dit moment nog niet spreken over een Russische invasie van Oekraïne. Het kan volgens hem goed zijn dat Russische militairen al actief zijn op Oekraïens grondgebied, maar Rutte kan het niet met zekerheid vaststellen. “Zodra wij kunnen vaststellen dat het een invasie is, dan zeggen we dat”, zei Rutte.