Minister Jetten is er niet gerust op dat we de komende winter even “gemakkelijk” doorkomen als afgelopen winter. Mede door de relatief zachte tempraturen en de hoge energieprijzen gebruikten Europeanen 19,3 procent minder gas in augustus 2022 tot en met januari 2023. In Nederland was het zelfs bijna 30 procent minder dan het gemiddelde gebruik in deze periode.

Gezamenlijke inkopen

Er werd toen gezamenlijk gas ingekocht door Europese landen. Jetten wil dat nu weer doen. “We weten niet hoe de komende winter eruit gaat zien, maar het is van belang om de gasvoorraden weer te vullen. We moeten de inkopen coördineren, zodat we niet onderling de prijs opdrijven.”

Volgens de minister zijn er al veel gesprekken gaande over de manier waarop dat precies vormgegeven moet worden en wat de gevolgen zijn voor energiebedrijven. Hij wil dit punt tijdens de volgende bijeenkomst van EU-ministers voor Energie, op 28 maart, ook weer opnieuw bespreken.

Prijsplafond

Op het punt van het prijsplafond is Jetten niet van mening veranderd. Hij is geen voorstander van een prijsplafond. “Momenteel is er geen aanleiding met de lagere energieprijzen, maar het blijft wel een risico om in te grijpen op de markt.”

Hij hamert dus vooral op de leveringszekerheid van gas. “Vanwege de relatief zachte winter zijn de voorraden redelijk gevuld en zal het makkelijker zijn ze volledig te vullen. Het blijft echter een onzekere markt. Er was afgelopen winter uiteindelijk geen crisis of we wel genoeg gas zouden hebben, maar wel een crisis op het gebied van de prijzen voor de consument. Dat wil ik voorkomen, dus het is van belang dat we daar nu al een aanpak voor te hebben.”

De minister werkt momenteel aan een nieuw pakket met klimaatplannen. Hij wil daar ook inzetten op een rechtvaardig beleid. “Mensen waarop de impact het grootst is, moeten het meest geholpen worden.” Hij zegt daarbij dat minder gebruik uiteindelijk ook het goedkoopste gebruik is, “al is dat natuurlijk niet altijd mogelijk.”

Hij wil daarom inzetten op het verminderen van het gebruik van gas waar het kan. “Campagnes zoals ‘Zet de knop om’ moeten we blijven doen, om dat gebruik omlaag te krijgen.” Op langere termijn is hernieuwbare energie het antwoord volgens Jetten.

Hernieuwbare energie

Er ligt een voorstel van de Europese Commissie met het doel dat elk land 45 procent van haar energie uit hernieuwbare bronnen haalt in 2030, de zogenaamde hernieuwbare energierichtlijn (RED). Nederland is voorstander van dit plan. Jetten wijst er wel op dat er flexibiliteit moet gelden in de deadline.

“Over het doel is iedereen het wel eens. Hernieuwbare energie is een belangrijk middel om de klimaatcrisis tegen te gaan en zekerheid te bieden. De discussie gaat alleen over hoe we op dat punt komen. Nederland is ambitieus, maar ons Windpark op Zee is bijvoorbeeld net niet op tijd klaar voor de deadline. Ik pleit er dan ook voor om lidstaten de flexibiliteit te geven om de doelen te realiseren.”

Hij wijst ook op de geringe investeringsruimte van andere landen. “Nederland heeft veel mogelijkheden en doet ook al veel. We lopen daarin voorop. Andere landen hebben misschien iets langer nodig, geef ze die ruimte. Zolang het maar wel gedaan wordt.”