Nederland staakt het verzet tegen de Europese lijst van groene energiebronnen, de zogenaamde taxonomie. Minister Jetten van Klimaat en Energie schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat Nederland er weliswaar tegen is dat aardgas op die lijst staat, maar hij erkent dat het hem niet is gelukt een meerderheid te vinden onder de 27 lidstaten om het voorstel van de Europese Commissie tegen te houden.

“Het lijkt zeer onwaarschijnlijk dat voldoende lidstaten (intentie tot) bezwaar zullen uitspreken in de Raad. Hiervoor zijn minstens 20 lidstaten nodig die 65% van de bevolking vertegenwoordigen, terwijl het laatste beeld is dat hooguit een handvol lidstaten een intentie tot bezwaar zal uitspreken”, aldus Jetten. 

De Tweede Kamer gaf Jetten eerder dit jaar twee opdrachten mee naar Brussel. Aan de ene kant steunt het parlement het feit dat kernenergie in de taxonomie is opgenomen. Maar tegelijkertijd wilde de Kamer dat Jetten tegen de groene status van aardgas zou stemmen.

Jetten heeft besloten dat niet te doen. In een toelichting in de Kamer zei hij dat hij overwogen heeft om tegen de taxonomie te stemmen, maar volgens zijn inschatting verspeelt hij met een formele tegenstem krediet in Europa. Dat zou de Nederlandse positie schaden in andere onderhandelingen over het Europese klimaatbeleid.

Aardgas als overgangstechnologie

De Europese Commissie ziet aardgas als een overgangstechnologie voor landen die nu nog veel kolencentrales hebben en nog niet in staat zijn om over te stappen op duurzame energiebronnen. 

Om toch snel de uitstoot van CO2 te beperken in landen als Polen, zouden de kolencentrales vervangen moeten kunnen worden door gascentrales. Voorwaarde is wel dat die nieuwe centrales in de toekomst ook kunnen draaien op waterstof.

Meneer Jetten. U heeft een nederlaag geleden in Brussel met de taxonomie. Dat moet een domper zijn.

“Ja, de Commissie heeft voorgesteld om zowel aardgas als kernenergie in de taxonomie op te nemen. Wij hebben geprobeerd aardgas daaruit te houden. Sowieso vonden we dat al vanwege het feit dat aardgas geen duurzame vervanging is. En ik had ook gehoopt, in het licht van de Oekraïne-oorlog, dat het taxonomievoorstel zou worden gewijzigd. Maar dat is niet gebeurd”.

Wat heeft u fout gedaan?

“Nou, ik denk dat de Commissie strategisch ervoor heeft gekozen om aardgas en kernenergie aan elkaar te koppelen in het taxonomievoorstel. En daarmee is het een enorm compromis. Ik heb de afweging moeten maken: ga ik daar dan bezwaar tegen aantekenen, of niet. Ik heb de komende tijd dat hele ‘fit for 55’-pakket nog af te ronden. En daar zetten we de credits op in”. 

U heeft rondgereisd door Europa en geprobeerd om een coalitie te vormen. Wat zeiden de landen die u niet aan boord kreeg tegen u?

“De coalitie die we vormen is heel erg breed en gericht op het zo snel mogelijk afronden van ‘fit for 55’. Daar hebben we steeds meer steun van landen die de komende maanden tot besluitvorming willen overgaan. Het taxonomievoorstel is daar een onderdeel van. En dan merk je dat landen heel verschillend in de wedstrijd zitten. Sommigen zijn tegen de opname van beide energiebronnen in de taxonomie. Sommigen enkel tegen kernenergie. Sommigen enkel tegen aardgas”. 

Maar u zegt dat uw verzet krediet zou verspelen?

“Als ik me er nu tegen zou verzetten, ja, dat klopt”.

Maar wat zeiden ze dan tegen u?

“Er zijn een aantal dossiers die nog moeten worden afgerond. Dat gaat over het nieuwe emissiehandelssysteem, over het sociaal klimaatfonds en over het ophogen van de energiebesparingsdoelen. Dat zijn eigenlijk hetere hangijzers in het klimaatdebat dan het taxonomievoorstel. En ik zie dat heel veel landen de afweging maken om vooral te focussen op het totale pakket en niet op de strijd om dit specifieke onderdeel”.

Kan het ook zijn dat aardgas niet meer zo belangrijk is als overgangstechnologie? De oorlog in Oekraïne heeft zo veel veranderd en aardgas heeft niet meer de veelbelovende status die het een paar maanden geleden nog had binnen het klimaatpakket.

“Dat zou kunnen kloppen. Ik denk dat een aantal landen tot januari dachten: we gaan kolen uitfaseren en vervangen door Russisch gas. Ik denk dat die landen nu hard op zoek zijn naar alternatieven voor Russisch gas. Dus wellicht is daarmee het taxonomievoorstel minder belangrijk geworden. Alleen, we zullen de komende tijd wel moeten beslissen: kiezen we écht voor de duurzame alternatieven of blijft aardgas nog steeds een belangrijke rol spelen”.

De Tweede Kamer was niet direct heel erg enthousiast over dit nieuws. U moet nog in debat. Gaat u ze overtuigen?

“Ik denk het wel. De Kamer is heel erg verdeeld over dit voorstel. De ene helft van de Kamer wil vooral kernenergie erin. De andere helft van de Kamer wil vooral aardgas eruit. Ik denk dat ik precies de middenweg van de Kamer bewandel, maar dat gaan we vanavond merken als ook de andere Kamerleden zich gaan uitspreken”.