Het Europees Parlement is er niet helemaal gerust op dat het in landen als Slowakije en Bulgarije met de rechtsstaat en de persvrijheid helemaal lekker zit. Europarlementariër Sophie in ‘t Veld (D66) is daarom met een groep collega’s onderweg naar Slowakije. Daar praten ze met overheidsinstanties en maatschappelijke organisaties over de politieke situatie van het land. Naast de persvrijheid komen ook de mensenrechten en de gevolgen van coronapandemie aan de orde. 

In ‘t Veld is van plan om langs te gaan bij de families van de vermoorde journalist Jan Kuciak en z’n vriendin. Het tijdstip van het bezoek is pikant omdat er een nieuwe rechtszaak komt tegen de mogelijke opdrachtgevers van de moord.

Zorgenkindjes

Sinds de moord in 2018 houdt het Europees Parlement de vinger aan de pols van Slowakije, maar ook andere Oost-Europese landen worden in de gaten gehouden. Halverwege deze week staat een bezoek aan Bulgarije op het programma. “Het ene land wat meer dan de andere, maar het zijn allebei zorgenkindjes”, vindt In ‘t Veld. 

Het bezoek moet leiden tot aanbevelingen voor de jaarlijkse rapportage van de Europese Commissie over de beginselen van de rechtsstaat. De Commissie kan lidstaten, die zich er niet aan houden een boete opleggen. Sinds vorig jaar speelt het respect voor de rechtsstaat een rol bij het toekennen van EU-subsidies, op voorstel van Nederland.

Jaarlijkse APK

Ook Sophie in ‘t Veld maakt zich daar sterk voor. De Europese Commissie moet volgens haar over een drempel heen en doorpakken. “De Commissie schurkt teveel tegen de lidstaten aan.’’ 

Ze noemt de aanbeveling van het Europees Parlement “een jaarlijkse APK”. Het gaat vooral om het politieke aanzien. “Landen vinden het niet leuk om er slecht op te staan. Ook de Hongaarse premier Orbán niet.”

In ’t Veld ziet positieve ontwikkelingen in Slowakije als het gaat om hervormingen van de rechtelijke macht. In alle lagen van de overheid is vooruitgang geboekt en de tegendruk op corruptie, fraude en schending van de mensenrechten wordt steeds groter. “Maar erfenissen uit het verleden spelen deze landen nog parten. De oude rotzooi is nog niet opgeruimd.”