UPDATE van vrijdag 10 september
Vanmiddag is de Commissie Milieubeheer, Volksgezondheid en voedselveiligheid van het Europees Parlement akkoord gegaan met de voorstellen van de “Van boer tot bord”-strategie. De volgende en beslissende stap wordt begin oktober gezet, als het hele Parlement erover kan stemmen.
De Nederlandse Europarlementariër Anja Hazekamp (Partij voor de Dieren), een van de twee hoofdonderhandelaars van het rapport is blij met de uitkomst. Ook Jan Huitema (VVD) en Mohammed Chahim (PvdA) stemde voor. Rob Rooken (JA21) en Bert-Jan Ruissen (SGP) stemden tegen.
Esther de Lange en Annie Schreijer-Pierik (CDA) onthielden zich van de stemming. Schreijer-Pierik vindt dat de effecten niet goed zijn doorberekend. “In de “Van boer tot bord”-plannen is nog te weinig oog voor het verdienmodel van boerengezinnen en ketens, terwijl ik grote vraagtekens plaats bij de uitvoerbaarheid van de radicale voorstellen van enkele Europarlementariërs”, schrijft Schreijer-Pierik in een reactie.
Door Tineke Hoekstra
Korte lijnen, lokaal eten en een eerlijke prijs voor de boer, dat is het ideaal van De Streekboer, een online voedselplatform uit het Groningse Pieterburen. De 31-jarige eigenaar Sandra Ronde werkt met ruim 50 boeren uit Noord-Nederland, die op het platform hun producten verkopen. Het bedrijf bestaat nu zes jaar en heeft een jaaromzet van 1 miljoen euro. De landbouw- en milieucommissie van het Europees parlement praatte en stemde er afgelopen week over hoe dergelijke initiatieven in het EU-beleid gepast kunnen worden. Farm to Fork noemen ze het daar, een belangrijk onderdeel van de klimaatplannen van Eurocommissaris Frans Timmermans. Daarmee wil Europa de transitie naar milieuvriendelijk produceren versnellen.
Nieuws uit Europa? Dat is voor de Sandra Ronde vooral abstract. “Vroeger volgde ik het Europese nieuws, maar nu komt het er niet van en hoor ik van collega’s wat er speelt. Maar het is lastig om er grip op te krijgen. We hebben wel hetzelfde doel voor ogen, maar we vinden elkaar niet en dat is jammer.’’
Niet persé duurzamer
Op de site staan tien geboden voor goed en eerlijk voedsel. Zo moet het voor iedereen toegankelijk zijn en de boer moet een goede prijs krijgen voor zijn product, waardoor hij op een andere manier kan produceren. Een manier, die het landschap leefbaar houdt. Ronde: “De boer bepaalt zelf welke keuzes hij maakt en houdt de touwtjes in handen. Hij krijgt een gezicht omdat hij direct levert aan de consument.‘’
Ronde zegt niet dat de korte keten persé duurzamer is, maar we moeten volgens haar die kant wel op. De afstand tussen boer en consument moet kleiner worden. Daardoor ontstaat er wederzijds begrip en snapt de consument beter waarom hij meer moet betalen voor voedsel.
In de Taskforce Korte Keten van het ministerie van Landbouw deelt ze haar praktijkervaringen. Naast boeren-, en tuindersorganisatie LTO en de Rijksdienst voor Ondernemers zijn 150 korte ketens betrokken, waaronder Rechtstreex en Boerschappen.
Het geeft haar veel energie, maar het gaat haar te langzaam. ,,Nederland loopt verschrikkelijk achter. De belangen zijn verschillend. De overheid zou steviger beleid moeten voeren om de transitie te versnellen.’’
Het moet anders
Sandra Ronde studeerde rechten en behaalde cum laude een master in landbouweconomie en plattelandsontwikkeling. In Gent, Berlijn en Florida sprak ze met studenten over landbouwsystemen. Het moet anders, dacht ze. “Ik zag dat we met onze manier van consumeren onze aarde uitputten en we moeten over dertig jaar ook nog voedsel kunnen verbouwen.’’
Ze wilde het echt over een andere boeg gooien en er was in Nederland nog genoeg te doen. Inmiddels heeft ze 24 inpakkers aan het werk, die zo’n 650 voedselpakketten per week maken. Die bezorgen ze op ruim 30 afhaalpunten in de drie Noordelijke provincies met bij elkaar zo’n 500 klanten.
De coronapandemie legde het bedrijf geen windeieren. “Iedereen wilde ineens lokaal voedsel”. En na een kleine dip tijdens de vakantieperiode trekt het nu weer aan en groeien ze gestaag door.
Investeer in onderwijs
Nadenkend over de rol en betekenis van Europa zegt ze: “Ik zou graag de vertaalslag willen maken, van theorie naar praktijk. Wat kunnen wij er mee? Wij hebben baat bij de transitie van gangbaar naar meer duurzame biologische landbouw. We hebben als samenleving geen andere keuze. Wat doet de EU en hoe kan ik als ondernemer erop inspelen?’’
Misschien komt het omdat ze pas is bevallen van een derde kind, maar ze heeft een tip voor de Eurocommissaris: “Investeer in het onderwijs, dat kinderen weer weten hoe een wortel groeit en waar de melk uit een pak vandaan komt.‘’ En na een korte stilte: “Frans Timmermans mag mij altijd bellen hoor!’’
