Het Europees Parlement heeft met een eindstemming een akkoord bereikt over een tweetal pakketten aan maatregelen waarmee burgers in Europa beter worden beschermd in de digitale wereld. Een verbod op illegale inhoud, techbedrijven die aansprakelijker worden gesteld voor wangedrag en een beperking van de dominante marktpositie van online platformen zoals Google en Meta. De Digital Services Act (DSA) en de Digital Markets Act (DMA) zijn hier om te blijven.
Historisch akkoord
Voor het eerst worden regels en verplichtingen vastgelegd voor onlinebedrijven. Het gaat daarbij niet alleen om de regulering van hun marktpositie, maar ook de bescherming van consumenten. Een historisch akkoord, wellicht ook omdat het zolang op zich heeft laten wachten. Europarlementariër Kim van Sparrentak (GroenLinks) is positief:
Hoewel de techgiganten de afgelopen jaren voor eigen rechter moesten spelen, komen er nu dus afspraken op Europees niveau. Luisteren de bedrijven niet, dan kunnen ze rekenen op fikse boetes die kunnen oplopen tot 6% van hun jaaromzet – in de miljarden euro’s dus.
Ds… wat?
De Digital Markets Act, gericht op het reguleren van de marktpositie van de techgiganten, werd in maart van dit jaar overeengekomen. Met deze regels wil de Europese Unie het machtsmisbruik tussen techbedrijven voorkomen en krijgen nieuwkomers in de sector meer ruimte om te groeien. “Een eerlijk speelveld voor online platforms”, stelde minister Micky Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat in maart.
Europarlementariër Bert-Jan Ruissen (SGP) concludeerde in de podcast Brusselse Bronnen tegenover IT-expert Rick Bouter: “Je hebt regels nodig om een digitaal monopolie te voorkomen, maar ook om de burgers te beschermen.” Dat laatste gebeurt niet met de Digital Markets Act, maar via de Digital Services Act. Met dit tweede pakket wetten wil de Europese Unie er namelijk voor zorgen dat zaken die buiten de digitale wereld illegaal zijn, dat ook worden als ze online plaatsvinden. Denk bijvoorbeeld aan desinformatie en illegale verkoop; dergelijke berichten moeten verwijderd worden. Ook zal dit pakket aan maatregelen bedrijven verplichten om transparanter te zijn over de manier waarop ze algoritmen inzetten. Dit is een soort software waarmee online platformen consumenten van informatie voorzien die is afgestemd op hun voorkeuren.
Zo’n voorkeurssystemen kunnen de privacy van de consument schaden. Daarnaast kon het platform tot dusver misbruik maken van de algoritmen door gebruikers aan het platform te binden of aan te sporen om bepaalde zaken te kopen, bijvoorbeeld met gepersonaliseerde advertenties. Met de DSA mogen die advertenties niet meer gekoppeld worden aan bepaalde zaken van de gebruiker zoals diens gezondheid, politieke voorkeur of seksuele geaardheid. En voor minderjarigen moeten de algoritmes rond advertenties helemaal op de schop.
