Ze willen elkaar niet aanpakken. Het moet een fluwelen strijd zijn, geen wedstrijd en het liefst geen verkiezing, want een verkiezing kent alleen verliezers. Malik Azmani en Valérie Hayer zijn beiden kandidaat om de nieuwe fractievoorzitter van de Europese liberalen (Renew) te worden.

Er worden her en der vraagtekens geplaatst bij het feit dat de VVD van Azmani in Nederland aan de onderhandelingstafel zit met de PVV. De PVV wordt door veel Europeanen in het kamp van Marine Le Pen gezet.

Aan het begin van de week overleggen de twee kandidaten met elkaar. Azmani geniet de steun van een groot deel van de fractie; er is niet veel tegenstand. Over het algemeen zijn de fractieleden tevreden over zijn werk nu als vicefractievoorzitter. Maar niemand wil er een strijd van maken, omdat het dan vooral gaat over de vraag of de VVD bereid is een uiterst rechtse partij als de PVV aan de macht te helpen.

Rechts gevaar

Dat gevaar ziet D66-partijleider Rob Jetten. Hij was zaterdag in Brussel voor een groot congres van zijn partij, waar Hayer ook aanwezig was. Die wilde niks zeggen, maar Jetten zei tijdens een vlammende speech dat op dit moment de liberalen en progressieve partijen te weinig doen aan de opmars van “Wilders, Meloni, Orban en Le Pen.”

“Ik ga niet aan de kant staan met een bordje ‘Pas op voor de populisten!’ Het is nu tijd om wakker te worden.” De Europese fractie mag nooit de fout maken om de Oekraïners te verraden door samen te werken met partijen die openlijk bewondering hebben voor een Russische dictator.” Azmani heeft in Straatsburg gezegd dat hij op geen enkele manier wil samenwerken met uiterst rechtse partijen “omdat ze Europa willen verzwakken en niet versterken.”

Het is trouwens een spannende week voor Azmani, want dinsdagavond om acht uur, zo is de bedoeling, wordt de kandidatenlijst voor de komende verkiezingen gepresenteerd. Waarschijnlijk staat Bart Groothuis hoog op de lijst. Aangezien Huitema en Nagtegaal afscheid nemen zullen er ook “nieuwe bekende, verrassende”, zo wordt gefluisterd, namen op de lijst komen.

Nog meer lijsten

Maar er zijn meer namen die bekend worden. Vorige week zagen we de lijst van de ChristenUnie al. Deze week komen er drie bij. Die van D66, de SGP en Volt.

Oud-Europarlementariër Gerben-Jan Gerbrandy werd vorig jaar al aangewezen als lijsttrekker voor D66. En de afgelopen weken konden partijleden bepalen hoe de rest van de lijst eruit ziet. Op plek twee staat Raquel Garcia Hermida-Van Der Walle. In 2019 stond ze ook al op de lijst.

Plek drie wordt bezet door Brigitte van den Berg. Nu is ze nog wethouder in Beverwijk, maar als Europarlementariër wil ze zich inzetten voor een sociale groene transitie en mensenrechten. De kandidaat die vooruitgeschoven is door de jongerengroepering van de partij, de Jonge Democraten, is Maarten Tollenaar. Hij moet het doen met een onverkiesbare plek. Hij staat op nummer achttien.

SGP

De SGP zet een oude bekende in om hun vertrouwde kiezers naar de stembus te halen. Kees van der Staaij, SGP-Tweede Kamerlid tot december vorig jaar en oud-partijleider, wordt lijstduwer. Bij de vorige Europese verkiezingen trokken de SGP en CU samen op. Dat leverde de partijen twee zetels op. Eén voor Bert-Jan Ruissen, nu ook lijsttrekker SGP, en één voor Peter van Dalen, nu opgevolgd door Anja Haga.

Er heerste twijfel bij de SGP. “Kunnen we zonder lijstverbinding wel een zetel halen?” Maar volgens Ruissen moet dat lukken. “De uitslag van de recente Tweede Kamerverkiezingen leert dat het vereiste SGP-stemmenpotentieel aanwezig is.” Helemaal vergelijkbaar is het niet. Bij Europese verkiezingen is de opkomst een stuk lager. Maar, zo hoopt Ruissen, met Van der Staaij als lijstduwer komen ook mensen naar de stembus die anders thuis blijven.

Volt

Bij Volt is de lijst ook klaar. Reinier van Lanschot is de lijsttrekker en op twee staat Anna Strolenberg (ze werkt nu bij Vluchtelingenwerk) en op drie staat Teun Janssen. De kandidatenlijst van Volt kwam er niet zonder slag of stoot. Het partijbestuur stelde een advieslijst op.

In eerste instantie zouden leden met de advieslijst in kunnen stemmen of zelf de kandidaten op volgorde zetten. Dat proces kreeg veel commentaar. De vrees was dat leden uit gemak de makkelijkste optie zouden kiezen en daardoor de lijn van het bestuur volgen. Uiteindelijk is toch besloten om iedereen zelf een volgorde te laten bepalen.